Work-life balance w 2023 r. Co czeka pracodawców?

Work-life balance to jedno z nowości dla pracodawców. Nadchodzący 2023 rok uraczy przedsiębiorców solidną porcją kolejnych zmian w prawie pracy i poważnych modyfikacji w Kodeksie pracy. Tym razem jest to spowodowane procesem legislacyjnym – dopasowaniem polskich przepisów do prawa unijnego. Uregulowane mają zostać między innymi zasady pracy zdalnej i przepisy dotyczące badania trzeźwości w miejscu pracy. Rząd pracuje również nad uproszczeniem procedur związanych z zatrudnianiem cudzoziemców. W 2023 roku rozpocznie się również proces wdrażania unijnej dyrektywy work-life balance. Z uwagi na przedłużające się prace legislacyjne nie jest jeszcze pewne, kiedy dokładnie zaczną obowiązywać nowe zmiany.

Work-life balance w Polsce - rewolucja pracownicza

Rządowe Centrum Legislacji opublikowało nową wersję Kodeksu pracy, który będzie uwzględniał modyfikację przepisów wynikających z dyrektywy Rady (UE) 2019/1158. Implementacja miała zostać zrealizowana do 2 sierpnia 2022 roku. Niestety prace nad projektem się wydłużyły i nie ma jeszcze konkretnej daty jej wdrożenia. Projekt ustawy o work-life balance jest ukierunkowany na wyrównanie obowiązków i uprawnień rodzicielskich wśród pracujących kobiet i mężczyzn. Zmiany mają nie tylko ułatwić pracownikom pogodzenie życia zawodowego z rodzinnym, ale również motywować ojców do aktywnego korzystania z przysługujących im urlopów: rodzicielskiego, opiekuńczego i ojcowskiego.

Jedną z ważnych zmian będzie między innymi odebranie pracownikom możliwości przenoszenia części urlopu rodzicielskiego np. z ojca na matkę. Po wdrożeniu zmian ojcowie będą uprawnieni do skorzystania ze swoich 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. W tym czasie mogą pobierać zasiłek w wysokości 70% średniego rocznego wynagrodzenia. Jeżeli nie wykorzystają urlopu w ciągu 12 miesięcy – ten po prostu przepadnie i nie będzie można go już przenieść na matkę.

Dyrektywa unijna work-life balance wpłynie również na: zmianę wysokości zasiłku rodzicielskiego (na korzyść rodziców), wydłużenie urlopu rodzicielskiego, wprowadzenie dodatkowego urlopu opiekuńczego, umożliwienie pracującym rodzicom korzystania z pracy zdalnej itp.

- Zbliżająca się wielkimi krokami duża zmiana w Kodeksie pracy dotycząca wprowadzenia work-life balance w Polsce ma przynieść rodzicom same korzyści. Niestety nadal nie jest jasne, kto będzie odpowiedzialny za finansowanie wprowadzanych świadczeń, jak np. 5 dni dodatkowego urlopu opiekuńczego. Czy ich fundatorem będą pracodawcy, samorządy czy skarb państwa? Jeżeli cała odpowiedzialność finansowa miałaby spocząć tylko na przedsiębiorcach, wysoce prawdopodobne jest, że idea work-life balance przyniosłaby skutek odwrotny od zamierzonego. Efektem mogłaby być niechęć pracodawców do zatrudniania np. młodych matek, co całkowicie przeczy idei ich aktywizacji zawodowej – mówi Krzysztof Wojtas, prezes zarządu BrainSHARE IT, producenta programu SaldeoSMART.

Zmiany w Prawie pracy 2023

Wraz z wprowadzeniem w życie zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE. L Nr 186, str. 105) w polskim Kodeksie pracy pojawią się gruntowne zmiany. To między innymi większa transparentność w zakresie szczegółowych warunków zatrudnienia oraz ustabilizowanie zasad dotyczących okresu próbnego.

Do innych ważnych kwestii można zaliczyć na przykład zapewnienie osobom zatrudnionym (minimum 6 miesięcy, z okresem próbnym włącznie) prawa do renegocjacji formy zatrudnienia. Nie mniej istotną zmianą jest zobowiązanie właściciela firmy do wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Do tej pory pracodawca mógł wymówić pracę bez podania konkretnego powodu.

- Całkowitą nowością w Prawie pracy będzie wprowadzenie regulacji dotyczących kontroli trzeźwości pracowników. Dają one możliwość przeprowadzenia tzw. kontroli prewencyjnej, a częstotliwość i sama zasadność jej wykonania będzie arbitralną decyzją pracodawcy, podyktowaną względami bezpieczeństwa – wyjaśnia Krzysztof Wojtas.

Zmiany w dokumentacji pracowniczej

Nowe przepisy dotkną również działów kadr i płac. Rząd zapowiedział bowiem poważne zmiany w regulaminach pracy i w zasadach prowadzenia dokumentacji pracowniczej. Zostaną wprowadzone nowe wzory dokumentów kadrowych, np.: wniosków o zmianę warunków pracy, arkuszy informacyjnych na temat warunków zatrudnienia itp. Dobrą informacją jest to, że gros z nich będzie można składać w wersji elektronicznej, co jest zgodne z założeniami cyfryzacji.

- Tak wiele zmian wprowadzanych w tak krótkim czasie wymaga od właścicieli firm przeorganizowania pracy całego przedsiębiorstwa. Wielu z nich będzie zmuszonych do wygospodarowania dodatkowych funduszy na specjalistyczne szkolenia dla działu kadr, co w dobie trudnej sytuacji gospodarczej może rodzić dodatkowe problemy finansowe – podkreśla Krzysztof Wojtas.

Zmiany w podatkach 2023

Zmiany w podatkach w 2023 roku - to także nowe wyzwania dla przedsiębiorców. W pierwszym kwartale 2023 roku zaczną obowiązywać nowe kwoty wolne od podatku dla osób, które mają więcej niż jeden stosunek pracy. Pracodawca będzie zobligowany do proporcjonalnego pomniejszenia zaliczki na PIT o kwotę nieprzekraczającą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Oczywiste jest jednak, że pracodawca nie wróży z zaczarowanej kuli – zmian w rozliczeniach będzie mógł dokonać wyłącznie po otrzymaniu od podatnika oświadczenia o pomniejszeniu zaliczki na PIT. Co ważne – wysokość kwoty pomniejszenia ma być uzależniona od liczby płatników składek, przy czym akceptowalnych będzie maksymalnie trzech.

W 2023 roku wprowadzone zostaną również kolejne zmiany w CIT i VAT. Uchylenie wzmianek o ukrytej dywidendzie, modyfikacje w zakresie cen transferowych, nowe regulacje dotyczące transakcji krajowych – to tylko przedsmak nowelizacji przepisów, nad którymi obraduje Sejm. Przypomnijmy także, że podpisana przez prezydenta ustawa o CIT przedłuża działanie tarczy antyinflacyjnej do 31 grudnia 2022 roku.

2023 rok może być przełomowy dla przedsiębiorców. Tylko czas pokaże, jak w praktyce zostaną przyjęte przedmiotowe zmiany. Nie da się ukryć, że przedsiębiorcy już od kilku lat muszą zmagać się z intensyfikacją modyfikacji przepisów. Wiele z nich rodzi poważne konsekwencje finansowe, co dla i tak obciążonych wysokimi podatkami firm może oznaczać realny problem z zachowaniem rentowności.