REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
staż pracy, urlop, 2025, 2026
Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop stażowy jest koncepcją spójną z obecnymi trendami społecznymi i prawnymi dotyczącymi równowagi pracy i życia oraz ochrony zdrowia pracowników. Realizacja pomysłu wymaga jednak skoordynowania trzech elementów: precyzyjnego uregulowania, jasnych zasad zaliczania okresów do stażu pracy oraz uwzględnienia skutków ekonomicznych dla pracodawców. Czy zatem w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

rozwiń >

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

Urlop stażowy ma być instytucją przyznającą dodatkowe dni wypoczynku zależnie od długości przepracowanych lat. Głównym celem jest zapewnienie pracownikom dłuższego czasu na regenerację po wieloletniej pracy, co ma bezpośrednio zwiększać ich efektywność zawodową i poziom satysfakcji z pracy.

REKLAMA

REKLAMA

Ważne

Propozycja traktuje urlop stażowy jako rodzaj nagrody za wysługę lat, w zamian za którą pracownik otrzymuje kolejne — niepieniężne — uprawnienie: dodatkowe dni wolne od pracy.

W założeniu urlop stażowy ma dopasowywać ochronę prawa pracy do rosnących oczekiwań społecznych dotyczących równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W dyskusjach legislacyjnych, medialnych i społecznych pojawił się przykładowy model przeliczenia wymiaru urlopu według stażu pracy:

  • do 10 lat pracy pozostaje standardowy wymiar (20 dni dla osób ze stażem krótszym, 26 dni dla dłuższego stażu zgodnie z obowiązującymi zasadami);
  • po 10 latach pracy przysługiwałoby 30 dni urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze płatności;
  • po 15 latach pracy — 35 dni urlopu;
  • po 20 latach pracy — 40 dni urlopu;
  • każde kolejne pięcioletnie przedziały mogłyby następnie skutkować dodatkowym wydłużeniem wymiaru urlopu o 5 dni, aż do określonego limitu.

Wprowadzenie urlopu stażowego nie do końca jest powiązane z nową ustawą, która aktualnie czeka na podpis Prezydenta RP, tj z nową definicją stażu pracy, tak aby do lat pracy zaliczać także okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, wykonywania umów cywilnoprawnych oraz inne formy pracy dokumentowane zaświadczeniami ZUS lub innymi dowodami. Tu chodzi o inny typ regulacji ustawowej, zmiany w zakresie sensu stricto urlopu.

Podobieństwo do nagrody jubileuszowej — wolne zamiast gratyfikacji pieniężnej

Koncepcja urlopu stażowego bywa porównywana do systemu nagród jubileuszowych: zamiast wypłaty dodatkowej gratyfikacji finansowej pracownik otrzymuje dodatkowy wymiar czasu wolnego. Mechanizm ten jest zbliżony co do funkcji (uznanie za wieloletnią pracę), różni się jednak formą świadczenia. Powiązanie urlopu z nagrodami jubileuszowymi wskazuje na możliwość uregulowania nowego uprawnienia w układach zbiorowych i regulaminach wewnętrznych.

REKLAMA

Czy zmiany objąć będą wszystkich pracowników i czy to nie będzie dyskryminacja?

Proponowane rozwiązanie miałoby być stosowane powszechnie — niezależnie od zawodu — co w zamierzeniu ma zapobiegać nierównościom między grupami zawodowymi. W praktyce jednak pozostaje ryzyko rozbieżności między sektorem publicznym a prywatnym. Ponadto wprowadzenie dodatkowych uprawnień w praktyce częściej spotyka się w sektorze publicznym lub w branżach objętych specjalnymi regulacjami, co prowadzi do dyskusji, czy uniwersalny model urlopu stażowego nie będzie faworyzował jednych pracowników kosztem innych. Rozwiązanie systemowe wymagać będzie zatem jasnego uzasadnienia dopuszczalności różnicowania praw i wskazania racjonalnych kryteriów ewentualnych wyjątków.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodność z prawem unijnym i międzynarodowymi standardami

Prawo Unii Europejskiej ustanawia minimalne standardy ochrony urlopowej, w tym prawo do co najmniej kilku tygodni płatnego urlopu rocznie, pozostawiając państwom członkowskim swobodę w wprowadzaniu dodatkowych uprawnień i wydłużaniu okresu wypoczynku. W tym świetle krajowe rozwiązania wydłużające wymiar urlopu w zależności od stażu są zgodne z zasadami UE, o ile nie naruszają minimalnych gwarancji i praw pracowniczych określonych w dyrektywach.

Skala korzyści i wyzwań dla pracodawców i pracowników

Skala korzyści i wyzwań dla pracodawców i pracowników jest spora. Korzyści:

  • lepsza regeneracja i zdrowie pracowników, co może przekładać się na mniejszą absencję chorobową i większą produktywność;
  • jasny mechanizm docenienia wieloletniego stażu;
  • ujednolicenie uprawnień dla różnych grup zawodowych.

Wyzwania:

  • obciążenia kadrowe i kosztowe dla pracodawców, szczególnie małych przedsiębiorstw;
  • konieczność dostosowania systemów planowania pracy i harmonogramów;
  • potrzeba skoordynowanych regulacji dotyczących zaliczania różnorodnych okresów do stażu pracy i sposobu ich dokumentowania.

Pragmatyki zawodowe w Polsce w 2025 roku utrzymują zasadniczą rolę w kształtowaniu uprawnień pracowniczych, w tym wymiaru urlopu wypoczynkowego, dopuszczając odstępstwa od Kodeksu pracy na rzecz przepisów szczególnych dla konkretnych grup zawodowych. Dlaczego nie dla wszystkich?

Kodeks pracy przewiduje, że gdy stosunek pracy danej kategorii pracowników reguluje ustawa szczególna, to przepisy kodeksu stosuje się tylko w zakresie nieuregulowanym tą ustawą, co oznacza pierwszeństwo pragmatyk zawodowych tam, gdzie prawo szczególne reguluje dany obszar, np. wyższy wymiar urlopu niż ten standardowy, wskazany w KP.

Przykłady dodatkowych urlopów przyznanych przez pragmatyki zawodowe

  • Służba więzienna: funkcjonariuszom przysługuje płatny urlop dodatkowy do 13 dni rocznie z tytułu służby w warunkach szkodliwych lub uciążliwych oraz z tytułu stażu służby (5 dni po 10 latach, 9 dni po 15 latach, 13 dni po 20 latach).
  • Służba cywilna: urzędnikowi służby cywilnej przysługuje dodatkowy urlop nabywany „progresywnie” — po 5 latach 1 dzień, a następnie wzrost o 1 dzień za każdy rok służby aż do 12 dni maksymalnie; do okresu wlicza się zatrudnienie w administracji publicznej.
  • Nauczyciele akademiccy: nauczyciel akademicki ma prawo do 36 dni roboczych urlopu wypoczynkowego w roku; przy niewykorzystaniu urlopu w związku z ustaniem stosunku pracy przysługuje mu ekwiwalent pieniężny.
  • to tylko kilka przykładów, istnieje ich o wiele, więcej - szczególnie w zakresie służb mundurowych.

Skutki różnicowania i praktyczne konsekwencje

Różnicowanie wymiaru urlopu przez pragmatyki zawodowe realizuje zasadę dopasowania prawa do specyfiki wykonywanej pracy i nie jest samo przez się dyskryminacją, skoro ma podstawy ustawowe i dotyczy szczególnych warunków służby lub stażu. Jednocześnie postulaty pracowników zatrudnionych na zasadach ogólnych koncentrują się na argumentach zdrowotnych, demograficznych i jakości życia, wskazując na potrzebę szerszego rozważenia dłuższego wymiaru urlopu, zwłaszcza dla pracowników z długim stażem i pracujących w obciążających warunkach. Debata legislacyjna toczy się dziś między utrzymaniem szczególnych przywilejów a postulatem ujednolicenia lub rozszerzenia praw urlopowych na większą część rynku pracy.

Wnioski i rekomendacje. Czy coś się zmieni?

Prawo pracy w 2026 roku wymaga równoległego podejścia do pewnych problemów: respektowania pragmatyk zawodowych tam, gdzie są uzasadnione specyfiką zawodu, oraz otwartej i opartej na dowodach (raportach, badaniach instytutów) dyskusji nad rozszerzeniem uprawnień urlopowych dla innych grup pracowników. Ustawodawca i strony społeczne powinny ocenić koszty i korzyści proponowanych zmian, uwzględniając aspekty zdrowotne pracowników.

Tak czy inaczej urlop stażowy jest koncepcją spójną z obecnymi trendami społecznymi i prawnymi dotyczącymi równowagi pracy i życia oraz ochrony zdrowia pracowników. Realizacja pomysłu wymaga jednak skoordynowania trzech elementów: precyzyjnego uregulowania, jasnych zasad zaliczania okresów do stażu pracy oraz uwzględnienia skutków ekonomicznych dla pracodawców.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie?

800 plus dla seniorów czy nawet 50. latków: za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. Czy wejdzie? Wciąż podnoszony jest postulat wprowadzenia świadczenia „800 plus” dla seniorów i 50 latków, przysługującego za każde wychowane i obecnie pracujące dziecko płacące podatki w Polsce, powraca do dyskusji publicznej i wywołuje silne emocje oraz pytania o sprawiedliwość międzypokoleniową.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii w październiku 2025 r.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii w październiku 2025 r. - tak, bo Już jakiś czas temu, w dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która wprowadza nowe rozwiązania dla bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy i osób z niepełnosprawnościami oraz modyfikuje zasady odbywania staży. Co ciekawe można otrzymać 518 zł za staż, oczywiście nie dotyczy to wszystkich zatrudnionych i zatrudniających. Jakie zatem są warunki w październiku 2025 r.?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

Urlop stażowy jest koncepcją spójną z obecnymi trendami społecznymi i prawnymi dotyczącymi równowagi pracy i życia oraz ochrony zdrowia pracowników. Realizacja pomysłu wymaga jednak skoordynowania trzech elementów: precyzyjnego uregulowania, jasnych zasad zaliczania okresów do stażu pracy oraz uwzględnienia skutków ekonomicznych dla pracodawców. Czy zatem w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

Dni wolne 2026 [Kalendarz]

Dni wolne 2026 to wszystkie niedziele roku oraz święta wymienione w ustawie o dniach wolnych od pracy. Takich dni jest 14, z czego cztery wypadają w niedzielę, a dwa w sobotę. Oto kalendarz świąt i dni wolnych od pracy w 2026 roku.

REKLAMA

Które nacje są najbardziej pracowite? Polacy powyżej średniej unijnej

Które nacje są najbardziej pracowite? Zgodnie z danymi Eurostatu Grecy i Cypryjczycy plasowali się wśród najbardziej pracowitych nacji UE. Gdzie w zestawieniu Polacy?

Tylko 10 dni wolnych od pracy w 2026 r. Są 2 święta wypadające w sobotę

W Polsce mamy 14 świąt, które są dniami wolnymi od pracy. Jeśli takie święto wypada w sobotę, pracodawca wyznacza dodatkowy dzień wolny od pracy. W 2026 roku 2 święta wypadają w sobotę. Natomiast aż 4 dni wolne z tytułu świąt to niedziele. W których miesiącach będą dni wolne za święta sobotnie?

Dlaczego zgodziłem się na niską emeryturę? Dyrekcja zagroziła bezrobociem. Siadło zdrowie

W okresie 2013 r. - 2024 r. było powszechne wśród Polaków przekonanie, że emerytura wcześniejsza to rodzaj bonusu. Za pracę w szkodliwych warunkach otrzymywano “premię” w postaci wcześniejszej emerytury. Prawie nikt nie wiedział, że jest kara za "wcześniejszą" emeryturę w postaci obniżenia (dożywotniego) emerytur powszechnych (60 lat i 65 lat).

30,50 brutto: ile to netto? Umowa zlecenie 2025 i 2026

Za wykonanie umowy zlecenia nie można płacić mniej niż 30,50 zł brutto na godzinę. Jaka jest stawka netto czyli ile na rękę otrzyma zleceniobiorca? W 2026 r. będzie to 31,40 zł brutto. Udostępniamy kalkulator umowy zlecenia.

REKLAMA

Wielu pracowników i pracodawców nie wie, że nie można karać za zgłoszenie mobbingu

W ostatnim czasie RPO zajął się interesującą sprawą pracownicy Sądu Rejonowego, która zgłosiła do Ministerstwa Sprawiedliwości podejrzenie mobbingu ze strony sędzi. Sprawa zakończyła się prawomocnym orzeczeniem zobowiązującym pozwaną (pracownicę) do publicznych przeprosin sędzi. Rzecznik Praw Obywatelskich złożył skargę nadzwyczajną, wskazując, że wyrok i jego wykonanie naruszają podstawowe zasady ochrony praw obywatelskich oraz zniechęcają pracowników do korzystania z mechanizmów przeciwdziałania mobbingowi.

Staż po nowemu: będzie nowy porządek na rynku pracy. To koniec z nieodpłatnym świadczeniem pracy

Szykują się spore zmiany na rynku pracy, bo nowa planowana regulacja ma na celu ujednolicenie zasad dotyczących staży. Chodzi konkretnie o projekt ustawy o stażach o numerze UD307 przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, który został wprowadzony do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to czwarty kwartał 2025 roku.

REKLAMA