Kto odpowiada za mobbing w pracy?

Mobberem może być inna niż pracodawca osoba, zatrudniona lub współpracująca z zakładem pracy. Jednakże odpowiedzialność za mobbing, bez względu na to kto się go dopuścił, zawsze ponosi pracodawca.

Mobbing

Kodeks pracy definiuje mobbing w art. 94³ § 2 k.p. Przepis ten pozwala na wyodrębnienie następujących przesłanek mobbingu:

1. są to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu,
2. polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika,
3. wywołujące określony skutek w postaci zaniżonej oceny przydatności zawodowej,
4. powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Wskazane powyżej przesłanki mobbignu muszą zostać spełnione łącznie.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 30 czerwca 2015 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyjaśnił istotę mobbingu. Jak wskazał Sąd, „z ustawowej definicji wynika zatem, że mobbing polega na wrogim i nieetycznym zachowaniu, które jest kierowane w sposób systematyczny przez jedną lub więcej osób, głównie przeciwko jednej osobie, która na skutek mobbingu staje się bezradna i bezbronna, pozostając w tej pozycji poprzez działania mobbingowe o charakterze ciągłym. Zachowania mobbera muszą być więc naganne, niemające usprawiedliwienia w normach moralnych czy zasadach współżycia społecznego, a taki charakter mogą mieć również niebędące bezprawnymi w rozumieniu innych przepisów zachowania polegające na realizacji uprawnień względem podwładnych czy współpracowników, np. przez zastosowanie kary porządkowej, czy wydawanie poleceń” (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. akt III APa 6/15).

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Mobber

Należy zauważyć, iż przepis art. 94³ k.p. nie wskazuje podmiotu, który może być mobberem, tj. osobą stosującą mobbing. Zakres podmiotowy tego pojęcia został sprecyzowany przez doktrynę i orzecznictwo.

Tradycyjnie jako mobbera wskazuje się pracodawcę. Jednakże może nim być także osoba zarządzająca w imieniu pracodawcy zakładem pracy (np. członek zarządu) oraz przełożeni pracownika (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt III APa 9/13). Mobberem może być również inny pracownik i osoba zatrudniona u pracodawcy na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy o dzieło). Mobbingować mogą też osoby świadczące pracę w zakładzie pracy na zasadach delegacji, zatrudnione w innej firmie (np. outsourcing pracowniczy) oraz pracownicy firm podwykonawczych.