Dług w ubezpieczeniach społecznych

Świadczenie (obowiązek) wynikające ze stosunku zobowiązaniowego, które dłużnik jest zobowiązany spełnić na rzecz wierzyciela.

Dług a wynagrodzenie

W prawie pracy ograniczona jest zasada, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłuż­nikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej stro­ny. Warunkiem tego potrącenia jest to, że przed­miotem obu wierzytelności są pieniądze lub rze­czy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatun­ku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wynagrodzenie pracow­nika, jako słabszej strony stosunku pracy, podle­ga szczególnej ochronie, dlatego pracodawca nie może swobodnie potrącić z wynagrodzenia kwoty, którą pracownik jest mu winien.

Dług w ubezpieczeniach

Płatnik składek staje się dłużnikiem wobec ZUS w przypadku nieopłacenia składek w terminie lub opłacenia ich w niepełnej wysokości. Dotyczy to wszystkich składek, do których pobierania zobo­wiązany jest ZUS, tj. składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na fundusze pozaubezpieczeniowe (Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a od 1 stycznia 2010 r. również na Fundusz Emerytur Pomostowych). Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upo­mnienia i dodatkowa opłata, zwane „należnościami z tytułu składek", nieopłacone w terminie, podlega­ją ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądo­wej.

Termin przedawnienia składek wynosi 5 lat.

Rekomendowany produkt: Prawo Pracy i ZUS

Zadłużenie powstaje również w przypadku nadpłaty świadczenia z ubezpieczenia społecznego, tj. zasił­ku, renty lub emerytury (czyli świadczeń otrzymanych mimo okoliczności powodujących wstrzymanie prawa do pobierania tych świadczeń). Jeżeli osoba pobie­rająca świadczenie zawiadomiła organ wypłacający świadczenie o zajściu okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia były nadal wypłaca­ne, organ ten może żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych za okres ostatnich 12 miesięcy. W pozostałych przypad­kach może żądać zwrotu za okres ostatnich 3 lat.