REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Roczny urlop macierzyński - uprawnienie pracownicy-matki

Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Roczny urlop macierzyński - uprawnienie pracownicy-matki. / Fot. Fotolia
Roczny urlop macierzyński - uprawnienie pracownicy-matki. / Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcie "roczny urlop macierzyński" jako uprawnienie pracownicy-matki nie istnieje w przepisach prawa pracy. Kobieta może przez 364 dni pobierać zasiłek macierzyński, jeśli po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego zdecyduje się na dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski. Dopiero te trzy rodzaje urlopu po zsumowaniu wynoszą prawie rok.

Roczny urlop macierzyński?

Kobiecie przysługuje szereg uprawnień związanych z rodzicielstwem. Urlop macierzyński nie jest jedynym urlopem, z którego może skorzystać. Kobieta-pracownica ma również prawo do skorzystania z nieobowiązkowych urlopów, jakimi są: dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski. Prawo do skorzystania z nieobowiązkowych urlopów zachowuje również ojciec- pracownik wychowujący dziecko (w pewnych wyjątkowych sytuacjach ojciec – pracownik wychowujący dziecko może również skorzystać z urlopu macierzyńskiego).

REKLAMA

REKLAMA

Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy, które weszły w życie 17 czerwca 2013 r. wprowadziły nowe pojęcie urlopu, jakim jest urlop rodzicielski i jednocześnie możliwość znacznego wydłużenia czasu opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. Potocznie zaczęto posługiwać się pojęciem, tzw. „rocznego urlopu”, który ma odzwierciedlać długość przysługującego kobiecie urlopu, udzielanego w związku z urodzeniem jednego dziecka przy porodzie, jednak nie jest to pojęcie precyzyjne ani wynikające z przepisów prawa pracy.

Urlop macierzyński

W przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie, kobiecie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni. Oczywiście w przypadku urodzenia wieloraczków, urlop macierzyński ulega wydłużeniu od 31 do 37 tygodni.

Redakcja poleca produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD

REKLAMA

Pierwszym dniem urlop macierzyńskiego jest dzień porodu. Istnieje również możliwość skorzystania z tego urlopu w wymiarze nie przekraczającym 6 tygodni przez przewidywaną datą porodu. W tej sytuacji, konieczne jest złożenie do pracodawcy wniosku o udzielenie tego urlopu, ze wskazaniem daty rozpoczęcia korzystania z urlopu macierzyńskiego. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urlop macierzyński przysługuje z mocy prawa zatem nie ma konieczności składania wniosku o jego udzielenie do pracodawcy.

Dodatkowy urlop macierzyński

Dodatkowy urlop macierzyński udzielany jest w wymiarze do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie i w wymiarze do 8 tygodni w przypadku urodzenia wieloraczków. Prawo do skorzystania z tego urlopu przysługuje pracownikom, zarówno matce jak i ojcu dziecka. Rodzice mogą dzielić się prawem do tego urlopu. Urlop ten jest urlopem nieobowiązkowym, zatem należy pamiętać, aby złożyć do pracodawcy wniosek o udzielenie tego urlopu w terminie co najmniej 14 dni przed datą rozpoczęcia tego urlopu.

Porozmawiaj o tym na FORUM

Urlop rodzicielski

Urlop rodzicielski trwa maksymalnie 26 tygodni, a jego długość nie jest uzależniona od liczby dzieci urodzonych przy porodzie. Urlop ten jest również uprawnieniem pracowniczym, z którego mogą skorzystać oboje rodzice. Co ciekawe, zarówno matka jak i ojciec dziecka mogą skorzystać z tego urlopu jednocześnie, przy czym łączny wymiar udzielonego im urlopu nie może przekroczyć wymiaru tego urlopu, czyli 26 tygodni.

Urlop ten, podobnie jak dodatkowy urlop macierzyński jest urlopem nieobowiązkowym. Pracodawca udziela tego urlopu na pisemny wniosek pracownika, który powinien być złożony do pracodawcy na co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Złożenie wniosku tylko przez kobietę

Pracownica nie później niż w terminie 14 dni po porodzie może złożyć do pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim nieobowiązkowych urlopów, jakimi są: dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski w pełnym wymiarze. Korzystając z tej możliwości, pracownica deklaruje wykorzystanie wszystkich przysługujących jej urlopów związanych z urodzeniem dziecka w pełnym wymiarze, za czas których przysługuje wypłata zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Poronienie a prawo do urlopu macierzyńskiego

Pojęcie tzw. rocznego urlopu

Pojęcie „rocznego urlopu” jest potocznie używanym pojęciem, którego definicja nie wynika z żadnych przepisów prawa. Rodzice często posługują się tym pojęciem, w celu zwrócenia uwagi na fakt korzystania przez matkę dziecka ze wszystkich przysługujących jej urlopów z tytułu urodzenia dziecka.

W przypadku, w którym kobieta zdecyduje się na wykorzystanie po urlopie macierzyńskim - dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, a także złoży pisemny wniosek do pracodawcy o udzielenie tych urlopów, ma możliwość opieki nad nowo narodzonym dzieckiem przez 364 dni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie). Wynika to z sumowania liczby tygodni wszystkich urlopów przysługujących pracownicy po urodzeniu dziecka.

20 tygodni urlopu macierzyńskiego + 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego + 26 tygodnie urlopu rodzicielskiego = 52 tygodni x 7 dni = 364

Rok kalendarzowy trwa 365 dni lub 366 w roku przestępnym.

„Roczny urlop” nie jest zatem urlopem, który trwa cały rok. Należy zwrócić na to uwagę przy ustalaniu daty zakończenia trwających urlopów umożliwiających kobiecie sprawowanie opieki nad nowo narodzonym dzieckiem.

Podstawa prawna:

Art. 180, Art. 1821, Art. 1821a Ustawy Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U.2014.1502 j.t. )

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Grudzień 2025 inny niż zwykle: dni wolne i godziny pracy [Kalendarz]

Grudzień 2025 roku jest inny niż zwykle. Jak zmieniają się dni wolne od pracy i niedziele handlowe w ostatnim miesiącu roku? Jak liczyć godziny pracy w miesiącu? Zobacz przykład wyliczeń na podstawie grudnia. Oto kalendarz grudnia 2025 roku z zaznaczonymi świętami, weekendami i niedzielami handlowymi.

Czy pracodawca może wysłać na przymusowy urlop między Świętami a Nowym Rokiem? W jakich przypadkach?

Okres między Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem to czas, kiedy w wielu firmach robi się spokojniej. Dla pracowników oznacza to możliwość odpoczynku i spokojnego planowania przerwy świątecznej. Dla pracodawców – moment zastanowienia się, czy mogą wysłać pracownika na urlop „na siłę”. Prawo jasno określa granice, a ich znajomość pozwala uniknąć nieporozumień i stresu w tym wyjątkowym okresie.

4140 zł miesięcznie za zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością. Orzeczenie o niepełnosprawności to nie bariera. Pracodawcy zaczynają wykorzystywać potencjał osób niepełnosprawnych

Orzeczenie o niepełnosprawności to nie bariera. Pracodawcy zaczynają wykorzystywać potencjał osób niepełnosprawnych. To konieczność również z tego względu, że rynek pracy nie nadąża za rzeczywistością. Co roku ubywa ogromna liczba pracowników. Należy aktywizować dostępne zasoby, takie jak osoby niepełnosprawne, kobiety w wieku produkcyjnym, najmłodsi i najstarsi pracownicy. Co więcej, można otrzymywać nawet 4140 zł miesięcznie za zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością.

Nawet 50 tys. zł kary za nielegalne zatrudnienie i do 6000 zł mandatu za pracownika za pozorny outsourcing. O tym nie wiedzą pracodawcy

Przeciwdziałanie patologiom rynku pracy, walka z wyzyskiem i realne zabezpieczenie praw cudzoziemców to główne cele nowych przepisów, które już obowiązują. Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna otrzymały szersze uprawnienia kontrolne, w tym możliwość nakładania kar, mandatów i kierowania wniosków o ukaranie do sądu. W ograniczaniu nielegalnego zatrudnienia mają pomóc również nowe zasady dla agencji pracy m.in. 2-letni okres karencji dotyczący świadczenia usług na rzecz zatrudniania cudzoziemców. O czym jeszcze muszą wiedzieć pracodawcy, którzy w szczególnie gorącym okresie przedświątecznym szukają rąk do pracy „na już”?

REKLAMA

Czy można zatrudniać młodocianych do pracy w niskich temperaturach? Przepisy BHP szczególnie chronią młodych pracowników

Czy można zatrudniać młodocianych do pracy w niskich temperaturach? Przepisy BHP szczególnie chronią młodych pracowników. Reguluje to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.

6140,20 zł: nowa kwota graniczna przychodu emeryta i rencisty od grudnia 2025 r. do lutego 2026 r. i kwota graniczna przychodu w całym 2025 r. [ZUS]

6140,20 zł - tyle emeryci i renciści mogą dorabiać do emerytury bez żadnych konsekwencji dla swojego głównego świadczenia. Nowe kwoty dorabiania obowiązują od grudnia 2025 r. do lutego 2026 r. Ile wynoszą kwoty graniczne przychodu w całym 2025 r.?

Bielizna ochronna trudnopalna – wymóg prawny czy standard najlepszej praktyki? [Rozporządzenie UE]

Z perspektywy zapewnienia efektywnej i kompletnej ochrony pracownikom w obszarach zagrożonych wybuchem, noszenie bielizny o właściwościach trudnopalnych jest uznawane za bezwzględnie konieczne. Chociaż polskie ramy prawne mogą nie zawierać bezpośredniego i jednoznacznego przepisu nakazującego wprost stosowanie bielizny trudnopalnej pod odzieżą ochronną, obowiązek ten wynika pośrednio z ogólnych regulacji dotyczących bezpieczeństwa pracy. Producenci środków ochrony indywidualnej (ŚOI) są zobowiązani do przestrzegania unijnych wymagań określonych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 oraz odpowiednich norm branżowych.

36 miliardów zł rocznie strat dla polskiej gospodarki. Tyle kosztuje nas pandemia XXI wieku!

36 miliardów zł rocznie strat dla polskiej gospodarki. Tyle kosztuje nas pandemia XXI wieku! W ubiegłym roku NFZ przeznaczył ponad 4 mld zł na koszty leczenia chorób bezpośrednio związanych z nadwagą i otyłością, takich jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia czy zwyrodnienia stawów. To tylko wierzchołek góry lodowej i część prawdziwego kosztu. Według raportu Najwyższej Izby Kontroli, całkowity koszt otyłości dla polskiej gospodarki sięga 36 miliardów złotych rocznie. Współczesne środowisko, pełne wysoko przetworzonej żywności, pracy siedzącej i stresu, jest „otyłotwórcze”. Jak pokazują analizy ekspertów zawarte w książce „OTYŁOŚĆ, Zdrowie, Zrównoważony Rozwój”, urbanizacja, automatyzacja i łatwy dostęp do kalorycznych produktów stworzyły warunki, w których organizm człowieka, ewolucyjnie przystosowany do niedoboru, nie radzi sobie z nadmiarem.

REKLAMA

Reforma PIP może zdestabilizować polski sektor IT. SoDA apeluje o pilne korekty projektu

Polska branża technologiczna alarmuje: projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy, zakładający administracyjną i natychmiast wykonalną możliwość ustalania istnienia stosunku pracy przez inspektorów PIP, może doprowadzić do poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu firm technologicznych i osłabić konkurencyjność całej polskiej gospodarki cyfrowej. SoDA - Organizacja Pracodawców Usług IT, zrzeszająca blisko 120 firm i ponad 30 tysięcy specjalistów – przedstawia stanowisko, które szczegółowo analizuje skutki zmian i wskazuje, że projekt w obecnym kształcie stoi w sprzeczności z realiami rynkowymi oraz wieloletnią polityką państwa.

Pracownicy 50 plus zachwyceni uchwałą Sądu Najwyższego: takie prawo to ogromny przywilej. Wreszcie jest jednolite stanowisko co do ochrony przedemerytalnej

W dniu 30 września 2025 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę, która porządkuje sporne dotąd zasady ochrony przedemerytalnej. Powinni się nią zainteresować zwłaszcza pracownicy po 50. roku życia, bo może bezpośrednio przesądzać o tym, czy pracodawca będzie mógł wypowiedzieć im umowę o pracę, czy też będzie miał zakaz wypowiadania. Orzeczenie zapadło ​w zakresie analizy zagadnienia prawnego i pytania zadanego przez Sąd Okręgowy: czy zakaz wypowiedzenia z art. 39 Kodeksu Pracy dotyczy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony także wówczas, gdy umowę zawarto na okres, który upływa przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego?

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA