Sprzeciw od kary porządkowej - obowiązki pracodawcy

Pracownik może złożyć sprzeciw od nałożonej kary tylko w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu. Niedotrzymanie tego stosunkowo krótkiego terminu przez pracownika powoduje utratę możliwości wniesienia sprzeciwu. Termin ten nie ulega przywróceniu. Dlatego w razie wniesienia przez pracownika sprzeciwu po upływie 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wymierzonej karze, pracodawca może go odrzucić, informując pracownika, że prawo do wniesienia sprzeciwu wygasło wraz z upływem terminu. Sprzeciw uważa się za złożony z chwilą, kiedy pracodawca mógł się zapoznać z jego treścią (art. 61 k.c.). Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Jeśli więc sprzeciw pracownika od kary porządkowej dotarł do pracodawcy po upływie ponad 7 dni od daty zawiadomienia pracownika o wymierzeniu mu kary, to oznacza , że jest on spóźniony i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Dlatego też pracownicy nie powinni zwlekać ze złożeniem sprzeciwu od wymierzonej kary, jeżeli uważają ją za nałożoną niezgodnie z przepisami prawa.

Czy można zamienić karę nagany na karę upomnienia >>

WAŻNE!

Jeżeli pracodawca w zawiadomieniu o ukaraniu nie zamieścił informacji o prawie wniesienia sprzeciwu, nie może to spowodować zmniejszenia uprawnień pracownika. Dlatego też przyjmuje się, że brak takiej informacji powoduje, iż bieg terminu do wniesienia sprzeciwu w ogóle się nie rozpoczął, co pozwala pracownikowi na złożenie sprzeciwu także w późniejszym czasie.

Przykład

Jolanta J. została ukarana przez pracodawcę karą upomnienia i 2 listopada 2010 r. otrzymała od pracodawcy pisemne zawiadomienie o ukaraniu z pouczeniem o prawie i terminie do złożenia sprzeciwu. Postanowiła go złożyć, ponieważ nie zgadzała się z wymierzoną karą. Napisała więc pismo, w którym wskazała, dlaczego nie zgadza się z decyzją pracodawcy. Pismo to przekazała byłemu prezesowi, który zobowiązał się niezwłocznie przedstawić je obecnemu prezesowi firmy. Ponieważ obecny prezes wyjechał na urlop za granicę, pismo trafiło do niego dopiero 29 listopada 2010 r. Pracodawca Jolanty J. poinformował ją, że sprzeciw jest spóźniony i nie będzie podlegał rozpoznaniu. Jolanta J. nie zgodziła się z tym i wniosła pozew do sądu, domagając się uchylenia kary upomnienia. Sąd jednak oddalił jej powództwo, wskazując, że pracodawca słusznie uznał, że sprzeciw został złożony po terminie.

Jak można ukarać pracownika za złamanie zakazu palenia tytoniu na terenie zakładu pracy >>

Uwzględnić lub odrzucić

Pracodawca może podzielać argumenty pracownika i uchylić nałożoną karę, a także poinformować pracownika, że odrzuca jego sprzeciw od wymierzonej kary. Przy czym istotne jest, że uwzględnienie sprzeciwu może nastąpić także w sposób dorozumiany przez nieodrzucenie go w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia. Zdaniem Sądu Najwyższego w celu uniknięcia tego skutku pracodawca musi posiadać dowód, że odrzucił sprzeciw pracownika ukaranego karą porządkową przed upływem 14 dni od jego wniesienia. Wymaganie to spełnia sporządzenie i wysłanie w tym terminie pisma odrzucającego sprzeciw pracownika (wyrok SN z 19 lutego 1999 r., I PKN 586/98).

WAŻNE!

W przypadku uwzględnienia sprzeciwu przez pracodawcę karę uważa się za niebyłą oraz odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika.

Przykład

Adam Z. został ukarany karą nagany. Nie zgadzając się z nią, wniósł w ciągu 3 dni sprzeciw do pracodawcy. Sekretarka prezesa zapomniała przedstawić go w odpowiednim czasie prezesowi i dopiero po upływie 2 miesięcy poinformowano Adama Z. o odrzuceniu sprzeciwu. Pracownik wniósł wtedy pozew do sądu pracy, żądając uchylenia kary nagany. Podnosił w pozwie, że pracodawca w sposób dorozumiany uwzględnił jego sprzeciw, gdyż nie odrzucił go w ciągu 14 dni. Sąd uwzględnił jego powództwo, uznając, że pracodawca przez nieodrzucenie sprzeciwu faktycznie go uwzględnił.

Kiedy można nałożyć karę porządkową bez wysłuchania pracownika >>

Konsultacja związkowa

Pracodawca przed rozstrzygnięciem sprzeciwu ma obowiązek rozpatrzenia stanowiska zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownika (art. 112 k.p.).

Będzie to organizacja:

• której pracownik jest członkiem,
• do której pracownik zwrócił się z prośbą o reprezentowanie jego interesów, nie będąc jej członkiem, pod warunkiem że ta organizacja wyraziła na to zgodę.

Stanowisko organizacji związkowej nie ma charakteru wiążącego dla pracodawcy. Pracodawca może go więc nie uwzględniać. Istotne jest jedynie, aby wystąpił do organizacji związkowej z informacją o wymierzonej karze i wniesionym sprzeciwie, a następnie zapoznał się z jej stanowiskiem. Pracodawca powinien we własnym interesie zawiadomić organizację związkową o wymierzonej karze i o zgłoszonym sprzeciwie z takim wyprzedzeniem, aby mógł odrzucić sprzeciw przed upływem 14 dni od jego złożenia, po rozpatrzeniu stanowiska tej organizacji lub po bezskutecznym upływie terminu do zajęcia stanowiska.

Zawiadomienie o odrzuceniu sprzeciwu

Pracodawca powinien poinformować pracownika o odrzuceniu sprzeciwu. Przepisy nie precyzują ani formy, ani treści zawiadomienia pracownika o odrzuceniu jego sprzeciwu. Oznacza to, że pracodawca może także powiadomić pracownika ustnie. W praktyce lepiej jest jednak posiadać dokument potwierdzający ten fakt. Może być on przydatny np. przy ocenie, czy pracownik zachował termin do złożenia pozwu do sądu pracy o uchylenie sprzeciwu. Termin ten wynosi 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu.

Kara porządkowa za niekorzystanie z dodatkowej przerwy >>

Z przepisów Kodeksu pracy nie wynika także zobowiązanie pracodawcy do pouczenia pracownika o prawie wystąpienia do sądu o uchylenie zastosowanej kary porządkowej i terminie wniesienia pozwu. Sąd Najwyższy w wyroku z 9 maja 2000 r. wskazał, że w razie odrzucenia sprzeciwu pracownika od nałożonej na niego kary porządkowej pracodawca nie ma obowiązku pouczenia tego pracownika o terminie, w jakim może on wystąpić do sądu pracy z powództwem o uchylenie kary (I PKN 626/99).

Ważne jest także, że wystąpienie pracownika do sądu z powództwem o uchylenie bezprawnie nałożonej kary porządkowej może nastąpić tylko po wyczerpaniu postępowania wewnątrzzakładowego, tj. po wniesieniu w terminie sprzeciwu do pracodawcy (wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 644/98).

Podstawa prawna:

• art. 112 Kodeksu pracy.

Orzecznictwo:

• wyrok SN z 19 lutego 1999 r. (I PKN 586/98, OSNP 2000/7/269),
• wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 644/98, OSNP 2000/11/419),
• wyrok SN z 9 maja 2000 r. (I PKN 626/99, OSNP 2001/20/615).