REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można zastosować równoważny system czasu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Tomaszewska
Kiedy można zastosować równoważny system czasu pracy./ Fot. Fotolia
Kiedy można zastosować równoważny system czasu pracy./ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

System równoważny to jeden z najelastyczniejszych systemów czasu pracy. Może być stosowany zawsze wtedy, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją.

W Kodeksie pracy mamy kilka rodzajów systemów czasu pracy. Jednym z nich jest system równoważnego czasu pracy, który pozwala na elastyczne planowanie czasu pracy w ramach danego okresu rozliczeniowego.

REKLAMA

Autopromocja

System ten może być stosowany w zakładach pracy, w których jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją (art. 135 k.p.). Polega na tym, że pracodawca – planując czas pracy pracownika – ma możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin (w wariancie podstawowym) i zrównoważenie tej przedłużonej pracy skróceniem jej w kolejnych dniach lub udzieleniem dnia wolnego. Przedłużona dobowa norma może wynosić nawet do 16 godzin (dla pracowników pracujących przy dozorze urządzeń) lub do 24 godzin (dla pracowników zatrudnionych przy ochronie osób i pilnowaniu mienia).

Harmonogramy czasu pracy dla pracowników zatrudnionych w systemie równoważnym >>

Okresy rozliczeniowe

W podstawowym wariancie systemu równoważnego okres rozliczeniowy powinien wynosić 1 miesiąc.

Są jednak sytuacje, gdy można go wydłużyć maksymalnie do:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • 3 miesięcy – w razie szczególnie uzasadnionych przypadków,
  • 4 miesięcy – przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych.

Dłuższe okresy rozliczeniowe pracodawca może wprowadzić po porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Natomiast jeżeli w zakładzie pracy nie działa zakładowa organizacja związkowa albo organizacja związkowa nie wyraża zgody na zmianę okresów rozliczeniowych, wydłużone okresy rozliczeniowe w systemie równoważnego czasu pracy można zastosować wyłącznie po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.

Wprowadzanie systemu równoważnego

Co do zasady okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem lub nie ma obowiązku tworzenia regulaminu pracy (czyli zatrudnia mniej niż 20 pracowników). Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w danym zakładzie było stosowanych kilka systemów czasu pracy. Można więc określić, że część pracowników pracuje np. w podstawowym systemie, a reszta w równoważnym. System czasu pracy, jakim objęty jest pracownik, nie jest koniecznym elementem umowy o pracę. Dlatego ważne jest, aby określić go tak, by pracownicy nie mieli wątpliwości, w jakim systemie czasu pracy pracują.

Jaki okres rozliczeniowy stosować w przypadku prac sezonowych >>

Zmiana obowiązującego pracowników systemu czasu pracy na system równoważny jest możliwa w zasadzie w każdym momencie, jeśli istnieją przesłanki do jego wprowadzenia. Powinna ona nastąpić w takim samym trybie, w jakim odbywa się wprowadzanie zmian w regulaminie pracy. Jeżeli w danym zakładzie pracy działają związki zawodowe, to należy uzgodnić z nimi nową treść regulaminu w zakresie systemu czasu pracy. W razie gdyby w uzgodnionym przez strony terminie nie udało się wypracować wspólnego stanowiska, regulamin ustala samodzielnie pracodawca. Jeżeli zaś u pracodawcy nie działa żadna organizacja związkowa, regulamin również ustala sam pracodawca.

Zmiany w regulaminie wchodzą w życie w ciągu 14 dni od podania ich do wiadomości pracowników w sposób przyjęty w danym zakładzie pracy. Może to nastąpić np. przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, udostępnienie w wewnętrznej sieci firmowej (intranecie), wręczenie każdemu pracownikowi kopii nowych postanowień regulaminu.

Zadaj pytanie: Forum Kadry - Czas Pracy

Zakaz zatrudniania

W systemie równoważnym praca może być świadczona powyżej 8 godzin na dobę. Oczywiście może zdarzyć się tak, że pracownik zatrudniony jest w tym systemie, a mimo to wykonuje pracę codziennie przez 8 godzin. Niemniej jednak pracodawcy – decydując się na wprowadzenie tego systemu – wiedzą, że prędzej czy później zajdzie potrzeba świadczenia pracy powyżej standardowej normy dobowej.


Nie ma ograniczeń w stosowaniu tego systemu do konkretnych grup pracowników.

Jednak grupą pracowników, których dobowy wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 8 godzin, są:

  • pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
  • pracownice w ciąży,
  • pracownicy opiekujący się dzieckiem do ukończenia przez nie 4. roku życia, chyba że wyrażą zgodę na pracę powyżej 8 godzin.

Jeżeli pracodawca zatrudnia pracownika z ww. osób w systemie równoważnym, nie musi zmieniać mu obowiązującego systemu czasu pracy. Ważne jest, aby w okresie objętym ochroną nie planował mu pracy powyżej 8 godzin. Jeżeli zaplanuje ją powyżej 8 godzin, pracownik będzie mógł po 8. godzinie zaprzestać jej wykonywania, a za czas niedopracowany do wymiaru pracodawca i tak będzie musiał zapłacić wynagrodzenie.

Rekompensata nadgodzin w systemie równoważnym >>

Urlop i choroba w systemie równoważnym

Urlop powinien być udzielany na dni i godziny pracy. W związku z tym, aby określić, ile godzin urlopu odpiszemy pracownikowi z puli urlopowej w trakcie okresu, w którym poprosił o czas wolny, musimy odwołać się do harmonogramu czasu pracy danego pracownika.

Przykład

Pracownik od 7 do 11 marca miał zaplanowaną pracę w następujący sposób:

  • poniedziałek – 8 godzin,
  • wtorek – 12 godzin,
  • środa – wolna,
  • czwartek – 12 godzin,
  • piątek – 10 godzin.

Pracownik na ten tydzień poprosił o 5 dni urlopu wypoczynkowego. W związku z tym z puli urlopowej tego pracownika odpisze się 42 godziny urlopu.

Okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy obniża czas pracy pracownika o liczbę godzin tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. W związku z tym czas pracy np. chorego pracownika, który pracuje w systemie równoważnym, należy obniżyć o zaplanowaną na czas choroby liczbę godzin.

Urlopy w różnych systemach czasu pracy >>

Przykład

Pracownik w systemie równoważnym miał zaplanowaną pracę w następujący sposób:

  • poniedziałek – 12 godzin,
  • wtorek – 12 godzin,
  • środa – wolna,
  • czwartek – 12 godzin,
  • piątek – 12 godzin.

Na ten tydzień pracownik dostarczył pracodawcy zwolnienie lekarskie. W związku z tym pracodawca zmienił grafik pracownikowi w ten sposób, aby pracował codziennie po 8 godzin i zamiast 48 przepracował 40 godzin, a „zaoszczędzone” 8 godzin zaplanował mu w innym tygodniu pracy. Takie postępowanie pracodawcy jest niedopuszczalne. Z powodu usprawiedliwionej nieobecności nie może on zmienić pracownikowi obowiązującego go rozkładu czasu pracy. Pracodawca powinien więc obniżyć obowiązujący go wymiar czasu pracy o 48 godzin w związku z jego chorobą.

Należy pamiętać, że praca pracownika ponad obniżony w wyniku choroby czy urlopu wymiar czasu pracy spowoduje pracę tego pracownika w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

REKLAMA