REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracodawca może żądać odszkodowania od pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Drzewiecka

REKLAMA

Wysokość odszkodowania przysługującego pracodawcy zależy od stopnia winy pracownika. Jeśli wina pracownika jest umyślna, pracodawca ma nieograniczone roszczenia, które mogą obejmować nawet utracone korzyści.

Najczęstszą przyczyną roszczeń odszkodowawczych pracodawców w stosunku do pracowników jest sposób rozwiązania przez nich umowy o pracę. Pracownik ma bowiem prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika i żądać odszkodowania (art. 55 § 11 k.p.). Jednak pracownicy często omijają przepisy prawa w celu realizacji własnych priorytetów.

REKLAMA

Autopromocja

Pracodawca może żądać odszkodowania w pełnej wysokości>>

Nieuzasadnione rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

Nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia uprawnia pracodawcę do dochodzenia odszkodowania na podstawie art. 611 k.p.

Pracodawca ma prawo domagać się odszkodowania, gdy:

  • pracownik błędnie ocenił, że doszło do ciężkiego naruszenia jego podstawowych obowiązków,
  • pracownik wie, że nie ma podstaw do rozwiązania umowy, a mimo to składa takie oświadczenie.

W praktyce często zdarza się, że pracownicy wykorzystują art. 55 § 11 k.p. do natychmiastowego rozstania się z pracodawcą w celu zmiany pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

Odmowa przyjęcia złożonej przez pracownika oferty rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron nie stanowi ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika (wyrok SN z 27 marca 2000 r., I PKN 557/99).

Wiedza na temat przyczyn upoważniających pracownika do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia pozwala pracodawcy ocenić możliwość domagania się odszkodowania. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia (wyrok SN z 4 kwietnia 2000 r., I PKN 516/99). Naruszenie to następuje co miesiąc w terminie płatności wynagrodzenia (art. 85 § 1 k.p.) i od dowiedzenia się przez pracownika o tej okoliczności należy liczyć termin jednego miesiąca określony w art. 55 § 2 w zw. z art. 52 § 2 k.p. (wyrok SN z 8 sierpnia 2006 r., I PK 54/06).

WAŻNE!

Nie każdy przypadek opóźnień w wypłacie jakiejś części wynagrodzenia uzasadnia rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika (wyrok SN z 8 sierpnia 2006 r., I PK 54/06).


REKLAMA

Z reguły pracodawcy nie można przypisać ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 k.p.), jeżeli nie wypłaca określonego składnika wynagrodzenia za pracę, którego przysługiwanie jest sporne, a pracodawca uważa zgodnie z usprawiedliwionymi argumentami roszczenie pracownika za nieuzasadnione (wyrok SN z 6 marca 2008 r., II PK 185/07).

Pracodawca nie powinien traktować prawa pracownika do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę jako reakcji tylko na brak wypłaty uposażenia. Zdaniem Sądu Najwyższego zmierzające do zdyskredytowania oraz godzące w dobra osobiste pracownika odwetowe działania pracodawcy, podjęte w reakcji na dozwoloną i konstruktywną krytykę przez dyrektora zakładu pracy niekorzystnych decyzji organu założycielskiego lub właściciela, mogą stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, uprawniające go do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (wyrok z 7 grudnia 2006 r., I PK 123/06).

Tak samo można kwalifikować powierzenie na podstawie art. 42 § 4 k.p. odwołanemu prezesowi zarządu spółki pracy niewymagającej wysokich kwalifikacji, wykonywanej w hali produkcyjnej razem z pracownikami, jeżeli nosiło ono znamiona intencjonalnego, świadomego i natężonego złą wolą działania zmierzającego do poniżenia i zdyskredytowania pracownika (wyrok SN z 21 lutego 2008 r., II PK 171/07).

Odpowiedzialność porządkowa pracowników>>

Zawinione naruszenie obowiązków pracowniczych

Pracodawcy przysługuje odszkodowanie w razie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych. Jest to odpowiedzialność na zasadach tzw. odpowiedzialności materialnej pracownika, a obejmuje m.in. naruszenie zakazu konkurencji podczas trwania stosunku pracy.

W celu uzyskania odszkodowania pracodawca musi udowodnić łącznie wszystkie wskazane poniżej przesłanki odpowiedzialności materialnej:

  • szkodę, czyli uszczerbek w mieniu pracodawcy,
  • bezprawność, czyli niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych,
  • związek przyczynowy między działaniem pracownika a szkodą,
  • winę pracownika.

Za szkodę wyrządzoną bez związku z wykonywaniem obowiązków pracownik odpowiada na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.


Wysokość odszkodowania zależy od rodzaju winy pracownika:

  • umyślna – oznacza odpowiedzialność za pełną szkodę, straty rzeczywiste i utracone korzyści (wysokość odszkodowania jest nieograniczona),
  • nieumyślna – ogranicza wysokość odszkodowania do kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Korzystniejsze dla pracodawcy warunki uzyskania rekompensaty obowiązują przy odpowiedzialności pracowniczej za powierzone mienie. Obowiązuje bowiem w tym przypadku zasada domniemania winy pracownika.

Pracodawca nie ma obowiązku udowodnienia przed sądem winy pracownika, musi jednak udowodnić:

  • powstanie szkody,
  • jej wysokość,
  • prawidłowe powierzenie mienia (wyrok SN z 9 listopada 1990 r., I PR 199/90).

Wysokość odszkodowania>>

Aby uwolnić się od odpowiedzialności, pracownik sam powinien udowodnić swoją niewinność. Musi wtedy wykazać, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (art. 124 § 3 k.p.). Pracownik może odpowiadać za stratę rzeczywistą i utracone korzyści zarówno w razie wyrządzenia szkody z winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Wysokość szkody powinna być obliczona według komercyjnych cen detalicznych.

Podstawa prawna:

  • wyroki Sądu Najwyższego:

– z 27 marca 2000 r. (I PKN 557/99, OSNP 2001/16/511),

– z 4 kwietnia 2000 r. (I PKN 516/99, OSNP 2001/16/516),

– z 8 sierpnia 2006 r. (I PK 54/06, OSNP 2007/15–16/219),

– z 6 marca 2008 r. (I PK 185/07, OSNP 2009/13–14/170),

– z 7 grudnia 2006 r. (I PK 123/06, OSNP 2008/1–2/14),

– z 21 lutego 2008 r. (II PK 171/07, OSNP 2009/9–10/118,

– z 9 listopada 1990 r. (I PR 199/90, OSP 1991/9/211).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA