REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracodawca może żądać odszkodowania od pracownika

Ewa Drzewiecka

REKLAMA

Wysokość odszkodowania przysługującego pracodawcy zależy od stopnia winy pracownika. Jeśli wina pracownika jest umyślna, pracodawca ma nieograniczone roszczenia, które mogą obejmować nawet utracone korzyści.

Najczęstszą przyczyną roszczeń odszkodowawczych pracodawców w stosunku do pracowników jest sposób rozwiązania przez nich umowy o pracę. Pracownik ma bowiem prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika i żądać odszkodowania (art. 55 § 11 k.p.). Jednak pracownicy często omijają przepisy prawa w celu realizacji własnych priorytetów.

Autopromocja

Pracodawca może żądać odszkodowania w pełnej wysokości>>

Nieuzasadnione rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

Nieuzasadnione rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia uprawnia pracodawcę do dochodzenia odszkodowania na podstawie art. 611 k.p.

Pracodawca ma prawo domagać się odszkodowania, gdy:

  • pracownik błędnie ocenił, że doszło do ciężkiego naruszenia jego podstawowych obowiązków,
  • pracownik wie, że nie ma podstaw do rozwiązania umowy, a mimo to składa takie oświadczenie.

W praktyce często zdarza się, że pracownicy wykorzystują art. 55 § 11 k.p. do natychmiastowego rozstania się z pracodawcą w celu zmiany pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

Odmowa przyjęcia złożonej przez pracownika oferty rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron nie stanowi ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika (wyrok SN z 27 marca 2000 r., I PKN 557/99).

Wiedza na temat przyczyn upoważniających pracownika do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia pozwala pracodawcy ocenić możliwość domagania się odszkodowania. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia (wyrok SN z 4 kwietnia 2000 r., I PKN 516/99). Naruszenie to następuje co miesiąc w terminie płatności wynagrodzenia (art. 85 § 1 k.p.) i od dowiedzenia się przez pracownika o tej okoliczności należy liczyć termin jednego miesiąca określony w art. 55 § 2 w zw. z art. 52 § 2 k.p. (wyrok SN z 8 sierpnia 2006 r., I PK 54/06).

WAŻNE!

Nie każdy przypadek opóźnień w wypłacie jakiejś części wynagrodzenia uzasadnia rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika (wyrok SN z 8 sierpnia 2006 r., I PK 54/06).


Z reguły pracodawcy nie można przypisać ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 k.p.), jeżeli nie wypłaca określonego składnika wynagrodzenia za pracę, którego przysługiwanie jest sporne, a pracodawca uważa zgodnie z usprawiedliwionymi argumentami roszczenie pracownika za nieuzasadnione (wyrok SN z 6 marca 2008 r., II PK 185/07).

Pracodawca nie powinien traktować prawa pracownika do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę jako reakcji tylko na brak wypłaty uposażenia. Zdaniem Sądu Najwyższego zmierzające do zdyskredytowania oraz godzące w dobra osobiste pracownika odwetowe działania pracodawcy, podjęte w reakcji na dozwoloną i konstruktywną krytykę przez dyrektora zakładu pracy niekorzystnych decyzji organu założycielskiego lub właściciela, mogą stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, uprawniające go do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (wyrok z 7 grudnia 2006 r., I PK 123/06).

Tak samo można kwalifikować powierzenie na podstawie art. 42 § 4 k.p. odwołanemu prezesowi zarządu spółki pracy niewymagającej wysokich kwalifikacji, wykonywanej w hali produkcyjnej razem z pracownikami, jeżeli nosiło ono znamiona intencjonalnego, świadomego i natężonego złą wolą działania zmierzającego do poniżenia i zdyskredytowania pracownika (wyrok SN z 21 lutego 2008 r., II PK 171/07).

Odpowiedzialność porządkowa pracowników>>

Zawinione naruszenie obowiązków pracowniczych

Pracodawcy przysługuje odszkodowanie w razie szkody wyrządzonej przez pracownika wskutek zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych. Jest to odpowiedzialność na zasadach tzw. odpowiedzialności materialnej pracownika, a obejmuje m.in. naruszenie zakazu konkurencji podczas trwania stosunku pracy.

W celu uzyskania odszkodowania pracodawca musi udowodnić łącznie wszystkie wskazane poniżej przesłanki odpowiedzialności materialnej:

  • szkodę, czyli uszczerbek w mieniu pracodawcy,
  • bezprawność, czyli niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych,
  • związek przyczynowy między działaniem pracownika a szkodą,
  • winę pracownika.

Za szkodę wyrządzoną bez związku z wykonywaniem obowiązków pracownik odpowiada na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.

Autopromocja

Wysokość odszkodowania zależy od rodzaju winy pracownika:

  • umyślna – oznacza odpowiedzialność za pełną szkodę, straty rzeczywiste i utracone korzyści (wysokość odszkodowania jest nieograniczona),
  • nieumyślna – ogranicza wysokość odszkodowania do kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia pracownika.

Korzystniejsze dla pracodawcy warunki uzyskania rekompensaty obowiązują przy odpowiedzialności pracowniczej za powierzone mienie. Obowiązuje bowiem w tym przypadku zasada domniemania winy pracownika.

Pracodawca nie ma obowiązku udowodnienia przed sądem winy pracownika, musi jednak udowodnić:

  • powstanie szkody,
  • jej wysokość,
  • prawidłowe powierzenie mienia (wyrok SN z 9 listopada 1990 r., I PR 199/90).

Wysokość odszkodowania>>

Aby uwolnić się od odpowiedzialności, pracownik sam powinien udowodnić swoją niewinność. Musi wtedy wykazać, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (art. 124 § 3 k.p.). Pracownik może odpowiadać za stratę rzeczywistą i utracone korzyści zarówno w razie wyrządzenia szkody z winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Wysokość szkody powinna być obliczona według komercyjnych cen detalicznych.

Podstawa prawna:

  • wyroki Sądu Najwyższego:

– z 27 marca 2000 r. (I PKN 557/99, OSNP 2001/16/511),

– z 4 kwietnia 2000 r. (I PKN 516/99, OSNP 2001/16/516),

– z 8 sierpnia 2006 r. (I PK 54/06, OSNP 2007/15–16/219),

– z 6 marca 2008 r. (I PK 185/07, OSNP 2009/13–14/170),

– z 7 grudnia 2006 r. (I PK 123/06, OSNP 2008/1–2/14),

– z 21 lutego 2008 r. (II PK 171/07, OSNP 2009/9–10/118,

– z 9 listopada 1990 r. (I PR 199/90, OSP 1991/9/211).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wideoszkolenie: Zasady pracy przy monitorze ekranowym – nowe obowiązki pracodawców + WZORY DOKUMENTÓW

    Wideoszkolenie „Zasady pracy przy monitorze ekranowym – nowe obowiązki pracodawców” poświęcone jest zmianom wprowadzonym nowelizacją rozporządzenia ws. bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. 

    Badania profilaktyczne pracowników. Przeciwwskazania lekarskie do wykonywania pracy uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę

    Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Jeżeli w wyniku badań profilaktycznych lekarz medycyny pracy nie dopuścił pracownika do pracy ze względu na stan zdrowia, wówczas pracodawca może zmienić pracownikowi warunki pracy lub wypowiedzieć mu umowę o pracę.

    Nieobecność w pracy. Wezwanie urzędu, sądu, policji – jak się usprawiedliwić

    Nieobecność w pracy będąca skutkiem wezwania pracownika przez organ publiczny można usprawiedliwić. Przepisy prawa pracy określają sposób usprawiedliwiania tego rodzaju nieobecności. Jak można usprawiedliwić nieobecność na wezwanie organu publicznego? Wyjaśniamy.

    Praca zdalna w ciąży – wniosek [WZÓR]

    Wniosek o pracę zdalną w ciąży składa się na podstawie art. 6719 § 6 KP. Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej kobiecie w ciąży? Przedstawiamy wzór wniosku o pracę zdalną dla pracownicy w ciąży składany w trybie uprzywilejowanym. 

    REKLAMA

    Dni wolne od pracy w święta religijne. Czy pracownik nie będący katolikiem ma prawo do zwolnienia od pracy?

    W święta Bożego Narodzenia pracownikom przysługują dni ustawowo wolne od pracy. Osoby wyznające inną religię także mają prawo do obchodzenia swoich świąt i z tego tytułu przysługują im dni wolne. Muszą jednak złożyć pracodawcy wniosek o ich udzielenie.

    Webinarium: „20 problemów kadrowca na przełomie roku + WZORY”

    Początek roku zawsze oznacza w działach kadr i płac nowe obowiązki. Dla ułatwienia zebraliśmy je w jednym miejscu. Skorzystaj z praktycznych warsztatów pt. „20 problemów kadrowca na przełomie roku + WZORY”, które odbędą się już 15 grudnia 2023 r.

    Ponad 477 tys. niepełnosprawnych pracuje w Polsce. To 3,2 proc. ogółu pracujących. GUS podał dane za czerwiec 2023 r.

    Na koniec czerwca 2023 r. było 477,4 tys. niepełnosprawnych pracujących w gospodarce narodowej. Wśród niepełnosprawnych pracujących 51,5% stanowiły kobiety. Udział niepełnosprawnych pracujących w liczbie pracujących ogółem w czerwcu 2023 r. wyniósł 3,2%.

    Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Jest zwycięzca i Nagroda Jury! Czy rozumiesz wszystkie słowa z finałowej dwudziestki?

    Zakończono już głosowanie na 20 finałowych słów w plebiscycie PWN – Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Wyniki zostały ogłoszone 7 grudnia 2023 r. Znamy słowo nr 1 nr 2 i nr 3, przyznano także Nagrodę Jury. Czy wiesz co oznaczają wszystkie te słowa?

    REKLAMA

    Okulary lub szkła kontaktowe dla pracownika. Jak często pracownik może otrzymać dofinansowanie od pracodawcy?

    Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia okularów lub szkieł kontaktowych korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym przy obsłudze monitora ekranowego. Dofinansowanie do okularów lub soczewek kontaktowych przysługuje, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania.

    Jaka jest dopuszczalna minimalna temperatura w pomieszczeniach pracy? Z powodu chłodu pracownik może odmówić wykonywania pracy!

    Zimą pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. Z powodu zimna pracownik może odmówić wykonywania pracy. Natomiast pracodawca może ponieść karę, jeśli nie utrzyma prawidłowej temperatury w pomieszczeniach pracy.

    REKLAMA