Jak w 2025 r. dostać rentę na cukrzycę, otyłość, choroby tarczycy, raka czy nadciśnienie?
REKLAMA
REKLAMA
- Czym jest choroba przewlekła?
- Jakie są choroby przewlekłe?
- Jakie są najczęstsze nowotwory złośliwe?
- Co wpływa na nowotwór?
- Wynagrodzenie chorobowe a choroby przewlekłe
- 31 mln z ZUS na świadczenia dla osób otyłych
- Czy na otyłość można dostać grupę inwalidzką?
- Zasiłek chorobowy dla osób chorych na choroby przewlekłe
- lle wynosi zasiłek chorobowy w 2025?
- Ile można pobierać zasiłek chorobowy w 2025?
- Rak piersi a renta z ZUS
- Renta z tytułu niezdolności do pracy a choroby przewlekłe
- Częściowa niezdolność do pracy a choroby przewlekłe
- Jak zmniejszyć zachorowanie na nowotwór? Jak obniżyć ryzyko zachorowania na raka?
Czym jest choroba przewlekła?
Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, powołując się też na publikacje naukowe, uznaje się, że choroba przewlekła musi:
REKLAMA
- mieć podłoże biologiczne, psychologiczne lub poznawcze,
- trwać przynajmniej jeden rok,
- powodować jedno lub więcej z poniższych następstw:
- ograniczenia w funkcjonowaniu, codziennej aktywności i pełnieniu ról społecznych w porównaniu ze zdrowymi rówieśnikami, w odniesieniu do sfery fizycznej, poznawczej, emocjonalnej oraz rozwoju społecznego,
- zależność jednego z poniższych ograniczeń wynikających z choroby: przyjmowanie leków, specjalistyczna dieta, sprzęt medyczny, używanie urządzeń podtrzymujących zdrowie lub życie, konieczność stałej opieki ze strony drugiej osoby,
- potrzeba opieki medycznej, psychologicznej, edukacyjnej, innej niż kierowana do zdrowych rówieśników, biorąc pod uwagę okresy leczenia i wynikającą z nich konieczność pozostawania na dłuższe okresy w domu.
Jakie są choroby przewlekłe?
Najczęściej do chorób przewlekłych możemy zaliczyć:
- nowotwory;
- choroby układu krążenia np. niewydolność serca, choroba wieńcowa, nadciśnienie;
- AIDS;
- choroby układu oddechowego np. POChP, astma;
- cukrzyca;
- otyłość;
- osteoporoza;
- choroby tarczycy, w tym choroby autoimmunologiczne;
- padaczka.
Jakie są najczęstsze nowotwory złośliwe?
Najczęstsze nowotwory złośliwe: rak płuca, jelita grubego, rak skóry. żołądka, dodatkowo u mężczyzn rak prostaty, krtani, jądra (u młodych mężczyzn), a u kobiet rak piersi, jajnika oraz rak szyjki macicy.
Co wpływa na nowotwór?
Ryzyko nowotworów jest większe, jeśli:
• masz nadwagę
• jesz dużo czerwonego mięsa, szczególnie przetworzonego (wędliny)
• jesz mało produktów zbożowych i pełnoziarnistych oraz nasion roślin strączkowych
• jesz mało warzyw i owoców
• nie uprawiasz aktywności fizycznej
• pijesz dużo alkoholu
• palisz wyroby tytoniowe
• jesz dużo soli kuchennej
• często się opalasz i nie stosujesz kremów z filtrem
Wynagrodzenie chorobowe a choroby przewlekłe
Pracownicy mają prawo do otrzymywania od pracodawcy wynagrodzenia chorobowego za okres niezdolności do pracy (w tym np. z powodu chorób nowotworowych czy innych chorób przewlekłych), który trwa do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (lub do 14 dni po ukończeniu 50 roku życia). Po upływie tego czasy można przejść na zasiłek chorobowy z ZUS.
31 mln z ZUS na świadczenia dla osób otyłych
Co ważne, dane ZUS pokazują, że w latach 2012-2022 wydatki z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poniesione na świadczenia wynikające z niezdolności do pracy w związku z rozpoznaniem otyłości wzrosły z ok. 22 mln zł do prawie 31 mln zł. Z otyłością związana jest również absencja w pracy i niższa wydajność pracowników. W ciągu 10 lat liczba dni nieobecności w pracy z powodu otyłości wzrosła ponad siedmiokrotnie, tj. z ok. 28 tys. do prawie 206 tys., zaś wydatki na ten cel wzrosły 12-krotnie, tj. z ok. 1,7 mln zł do niemal 21 mln zł.
Czy na otyłość można dostać grupę inwalidzką?
Tak, na otyłość można dostać grupę inwalidzką, jednak zawsze ostateczna decyzja należy do ZUS i lekarzy orzeczników, a czasami nawet sądu pracy, jeżeli zostanie wniesione odwołanie od decyzji. Jednak występowanie określonych jednostek chorobowych, a nawet subiektywne odczucia ubezpieczonego o utracie zdolności do zarobkowania w uwagi na te choroby nie powodują automatycznie możliwości uznania takiej osoby za niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia wymaga wiadomości specjalnych i Sąd nie może opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu, czy też na twierdzeniach strony. Ponadto ocena, czy osoba ubiegająca się o rentę jest niezdolna do pracy powinna, poza aspektem biologicznym (medycznym), uwzględniać także obiektywną możliwość podjęcia przez nią dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem jej kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych (wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98, wyrok Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2014 r., I UK 396/13).
Jedna ze spraw była też taka, że np. powódka przed wypadkiem ważyła około 50 kg, a obecnie waży ponad 100 kg. Sąd wskazał, że nawet bez posiadania wiadomości specjalnych, na podstawie zwykłego doświadczenia życiowego, można stwierdzić, że z reguły otyłość jest wynikiem nienależytej diety i braku aktywności fizycznej. O ile ten pierwszy czynnik jest zależny od powódki, to drugi jest typowym następstwem obrażeń odniesionych przez powódkę w wypadku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie – I Wydział Cywilny, sygn. akt I ACa 1504/17). W judykaturze akcentuje się konieczność zasięgania w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy opinii biegłych lekarzy specjalności właściwych do oceny stanu zdrowia ubezpieczonych z punktu widzenia możliwości wykonywania zatrudnienia oraz posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń ubezpieczonego.
Zasiłek chorobowy dla osób chorych na choroby przewlekłe
Choroba nowotworowa daje podstawę do przyznania zasiłku chorobowego. Prawo do zasiłku chorobowego nabywa się po upływie ustalonego okresu ubezpieczenia, zwanej okresem wyczekiwania. Okres ten różni się w zależności od charakteru ubezpieczenia:
- ubezpieczenie chorobowe obowiązkowe: po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia.
- ubezpieczenie chorobowe dobrowolne: po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia.
lle wynosi zasiłek chorobowy w 2025?
Wysokość zasiłku chorobowego wylicza się z podstawy wymiaru zasiłku, czyli średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy. Standardowy zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru (także za okres pobytu w szpitalu). W pewnych przypadkach jest to 100% (np. ciąża).
Ile można pobierać zasiłek chorobowy w 2025?
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż:
- 182 dni,
- 270 dni w przypadku niezdolności spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.
Po upływie tego czasu można skorzystać ze świadczenia rehabilitacyjnego. Świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane na okres do 12 miesięcy, z możliwością przyznania go jednorazowo lub w częściach. Orzeczenie o przyznaniu świadczenia wydaje lekarz orzecznik ZUS. Osoby chore na raka, jeżeli są niezdolne go pracy mogą oczywiście ubiegać się o takie świadczenie rehabilitacyjne z ZUS.
Rak piersi a renta z ZUS
Niestety sprawy o przyznanie zasiłków czy rent z ZUS trafiają do sądu. Dzieje się tak, dlatego że ZUS nie chce przyznawać zawsze tych świadczeń uznając, że schorzenia nie są wystarczające. W jednej ze spraw przed Warszawskim Sądem, do którego trafiła sprawa na skutek odwołania od decyzji ZUS skarżącej (chorującej na nowotwór piersi), analizowano schorzenia w tym współistniejące w kontekście możliwości zarobkowania. Często takie osoby ledwo funkcjonują a co dopiero miałyby pracować. Państwo (w tym odpowiedzialne instytucje) muszą przecież dbać o finanse. Człowiek, człowiekiem ale kwoty muszą się zgadzać. Takie podejście jest przerażające, bo przecież nie każdy chce wyłudzać świadczenia, a rzeczywiście jest chory i niezdolny do pracy.
Dokumentacja onkologiczna i odzyskanie sprawności - to bada sąd
Nie zmienia to faktu, że w niniejszej sprawie w decyzji ZUS wskazał, że wnioskodawczyni nie została uznana za niezdolną do pracy przez komisję lekarską ZUS i wobec tego nie spełnia przesłanek do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Niemniej jednak, sąd, opierając się na opiniach powołanych w sprawie biegłych stwierdził, że u wnioskodawczyni stwierdzono chorobę nowotworową i schorzenia ortopedyczne, jak też istnieje stan po operacji oszczędzającej i wycięciu węzłów chłonnych oraz stan po chemioterapii, radioterapii, i hormonoterapii. Tym samym aktualny stan zdrowia ubezpieczonej w obszarze onkologicznym i ortopedycznym powoduje, że odwołująca się jest częściowo niezdolna do pracy. Zdaniem Sądu ubezpieczona po przeprowadzeniu leczenia i rehabilitacji nie odzyskała sprawności organizmu w stopniu pozwalającym uznać ją za zdolną do pracy. Jest zmuszona do prowadzenia oszczędzającego trybu życia i nie może wykonywać pracy fizycznej, która może powodować obrzęki i nasilenie objawów bólowych (zob. wyrok z 13 października 2016 r., Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt VII U 1819/15).
Renta z tytułu niezdolności do pracy a choroby przewlekłe
Z powodu chorób nowotworowych oraz innych chorób przewlekłych może być przyznana renta. Z tytułu całkowitej czy też częściowej niezdolności do pracy. Co ważne, osoba chora na raka musi być ubezpieczona lub znajdować się w okresie do 18 miesięcy od ustania okresu ubezpieczenia. Kwalifikacja jako niezdolny do pracy: Osoba chora na raka musi zostać zakwalifikowana jako częściowo lub całkowicie niezdolna do pracy przez lekarzy orzeczniczych ZUS. Wymagany staż pracy: Aby otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy, konieczne jest posiadanie wymaganego stażu pracy, który różni się w zależności od wieku pacjenta.
- 1 rok – w przypadku kwalifikacji jako niezdolny do pracy przed ukończeniem 20. roku życia,
- 2 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 20-22 lat,
- 3 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 22-25 lat,
- 4 lata – kwalifikacja jako niezdolny do pracy w wieku 25-30 lat,
- 5 lat – kwalifikacja jako niezdolny do pracy po ukończeniu 30. roku życia.
Częściowa niezdolność do pracy a choroby przewlekłe
Sąd dokonując w danej sprawie ustalenia opiera się zwykle w tego typu sprawach na opiniach biegłych. Biegli są całkowicie kompetentni do oceny stanu zdrowia, bo posiadają specjalistyczną wiedzą z zakresu danych dziedzin medycyny. Dziwi fakt, że zwykle te oponie są zgoła inne od decyzji komisji lekarskich ZUS - przecież bazują na tej samej dokumentacji medycznej. Ważne jest to, że o częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, tj. stopień nasilenia schorzeń. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Sam więc toczący się proces chorobowy nie jest wystarczający do uznania niezdolności do pracy. Koniecznym jest, aby w jego następstwie zaistniało naruszenie sprawności organizmu w takim stopniu, że skutkuje ono utratą zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, przynajmniej w znacznym stopniu.
Jak zmniejszyć zachorowanie na nowotwór? Jak obniżyć ryzyko zachorowania na raka?
Jak podaje Ministerstwo Zdrowia nawet 90% nowotworów determinowanych jest przez czynniki zewnętrzne, na które mamy realny wpływ. Przestrzegając prostych zasad zdrowego stylu życia jesteśmy w stanie w znaczący sposób obniżyć ryzyko wystąpienia nowotworu. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), poprzez propagowanie i wprowadzenie w społeczeństwach zdrowych nawyków można uniknąć nawet 50% przypadków wszystkich nowotworów. Zasady, których należy przestrzegać, zostały opracowane dzięki wieloletnim badaniom naukowym i opublikowane pod wspólnym tytułem „Europejski Kodeks Walki z Rakiem”.
Jak obniżyć ryzyko zachorowania na raka?
- Rzuć palenie - jeden papieros zawiera około 7 tysięcy substancji chemicznych, w tym aż ponad 70 silnie rakotwórczych. Unikaj dymu tytoniowego;
- Pilnuj prawidłowej masy ciała;
- Aktywnie spędzaj czas wolny;
- Zdrowo się odżywiaj;
- Ogranicz spożycie alkoholu;
- Chroń się przed słońcem;
- Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w miejscu pracy;
- Sprawdź, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu;
- Zdrowie kobiet – ogranicz terapię hormonalną, karm piersią;
- Korzystaj ze szczepień ochronnych;
- Rób badania profilaktyczne.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA