REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co w 2025 r. oznacza niepełnosprawność 01-U?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
2025, niepełnosprawność, 01-U, kod
Co w 2025 r. oznacza niepełnosprawność 01-U?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Istnieje łącznie 12 symboli poszczególnych przyczyn niepełnosprawności. Ten jeden kod: 01-U bardzo często pojawia się w orzeczeniach o niepełnosprawności. Kod 01-U często występuje też z innymi kodami, ze względu na znaczną ilość zaburzeń u osoby z niepełnosprawnościami.

rozwiń >

Co daje symbol niepełnosprawności?

Trzeba wiedzieć, że symbol przyczyny niepełnosprawności zawarty jest w orzeczeniu o danym stopniu niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny). Taki symbol odzwierciedla rozpoznanie uszkodzenia lub choroby, która niezależnie od przyczyny jej powstania powoduje zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych i aktywności społecznej dziecka. Takie system symboli pomaga w precyzyjnym określeniu rodzaju niepełnosprawności i potrzebnego wsparcia konkretnej osobie i jej rodzinie.

REKLAMA

Autopromocja

Jakie są kody niepełnosprawności?

Symbol przyczyny niepełnosprawności określa jaki rodzaj schorzenia i zaburzeń ma orzeczony dana osoba. Wyróżniamy łącznie 12 symboli/ kodów niepełnosprawności. Symbol przyczyny niepełnosprawności oznacza się następująco:

  • 01-U – upośledzenie umysłowe;
  • 02-P – choroby psychiczne;
  • 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
  • 04-O – choroby narządu wzroku;
  • 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
  • 06-E – epilepsja;
  • 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
  • 08-T – choroby układu pokarmowego;
  • 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
  • 10-N – choroby neurologiczne;
  • 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
  • 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.
Ważne

DO 3 SYMBOLI W ORZECZENIU O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

Orzeczenie o niepełnosprawności może zawierać do trzech symboli przyczyn niepełnosprawności, które w znacznym stopniu wpływają na funkcjonowanie organizmu. Ustawodawca wymaga, aby każdy symbol w orzeczeniu, niezależnie od innych, stanowił samodzielną przyczynę niepełnosprawności lub jej stopnia. Nie jest więc tak, że można mieć w orzeczeniu tylko jeden symbol, który odnosi się do niepełnosprawności, każdy z trzech symboli musi być powiązany z takim naruszeniem sprawności organizmu, które powoduje niepełnosprawność.

Co w 2025 r. oznacza niepełnosprawność 01-U?

Symbol 01-U to oznaczenie stosowane w polskim systemie orzecznictwa o niepełnosprawności, które wskazuje na upośledzenie umysłowe. Jest to jedna z dwunastu głównych kategorii niepełnosprawności uznawanych w Polsce. Symbol 01-U ma ogromne znaczenie przy ubieganiu się o wsparcie finansowe, możliwość korzystania z różnego rodzaju programów oraz wsparcia społecznego i rehabilitacji finansowanej z środków państwowych.

Przykład

Dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo bez względu na stopień upośledzenia organizuje się naukę i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze, w szczególności w przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuńczo--wychowawczych, ośrodkach rehabilitacyjno-wychowawczych, w domach pomocy społecznej i podmiotach leczniczych, a także w domu rodzinnym. Organizuje się również rehabilitację leczniczą, zawodową i społeczną. Rehabilitacja i zajęcia rewalidacyjno--wychowawcze są bezpłatne. Opieka niezbędna do prowadzenia rehabilitacji i zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wchodzi w zakres tych czynności.

Na czym polega upośledzenie umysłowe?

Przyjęło się uważać, że tzw. upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim odnosi się do osoby, która ma trudności z samodzielnością, komunikacją, z podjęciem pracy zarobkowej oraz z wykonywaniem zwykłych czynności dnia codziennego. Taka osoba, ma jednak kłopoty z nauką, myśleniem, rozumieniem, postrzeganiem otaczającej rzeczywistości oraz zapamiętywaniem, ponieważ najczęściej ma ona problemy z zaburzeniem motoryki oraz problemy z podzielnością uwagi. W konsekwencji taka niepełnosprawność intelektualna jest typem ograniczenia poznawczego. Najczęściej jest to trwały stan, który zaczyna się przed osiągnięciem 18. roku życia.

Obok problemów zdrowotnych i rozwojowych, które występują w ogólnej populacji dzieci i młodzieży w wieku szkolnym (np.: choroby zakaźne wieku rozwojowego, choroby infekcyjne, wypadki i urazy) u uczniów niepełnosprawnych mogą występować problemy wynikające z rodzaju i stopnia niepełnosprawności oraz współistniejące z zaburzeniami warunkującymi niepełnosprawność (np. wady wrodzone, choroby genetyczne). Dlatego uczniowie niepełnosprawni mogą wymagać dodatkowych świadczeń zdrowotnych i pielęgnacyjnych w czasie nauki w szkole, wykonywanych przez pielęgniarkę, np. systematycznej kontroli zażywania leków, opieki w czasie napadu drgawek, zmiany pieluchy itp. Z tego względu, przepisami prawa określono, że świadczenia pielęgniarki albo higienistki szkolnej obejmują również sprawowanie opieki zdrowotnej nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością, w tym realizacje świadczeń pielęgniarskich oraz wykonywanie zabiegów i procedur leczniczych koniecznych do wykonania u ucznia w szkole.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niepełnosprawność intelektualna: jakie świadczenia?

REKLAMA

Wdrożenie na wczesnym etapie życia dziecka odpowiednich działań psychopedagogicznych stymulujących jego rozwój może pomóc mu w osiągnięciu niezależności i samodzielności w dorosłym życiu. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną mają pełne prawo – na równi z innymi osobami ubezpieczonymi – do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, które obejmują zapobieganie chorobom, wykrywanie chorób, leczenie oraz zapobieganie pogłębianiu się niepełnosprawności. Świadczenia opieki zdrowotnej skierowane do dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną realizowane są również przez lekarza dentystę, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej, położną podstawowej opieki zdrowotnej oraz pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania albo higienistkę szkolną.

Ministerstwo Zdrowia podejmuje działania, aby osoby z niepełnosprawnością intelektualną – zarówno dzieci, jak i dorośli – miały zapewnioną właściwą opiekę zdrowotną. Osobom z niepełnosprawnością intelektualną przysługuje nieodpłatnie szeroki zakres świadczeń opieki zdrowotnej dostosowanych do rodzaju i stopnia nasilenia niepełnosprawności. O wyborze rodzaju diagnostyki, leczenia oraz rehabilitacji w indywidualnych przypadkach decyduje każdorazowo zespół lekarzy oraz specjalistów (m.in. psycholog, logopeda, fizjoterapeuta) sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobą z niepełnosprawnością intelektualną.

Niepełnosprawność intelektualna - stopnie

Niepełnosprawność intelektualna może być podzielona na stopnie:

  • Lekki: częściowa samodzielność, potrzeba wsparcia w złożonych czynnościach
  • Umiarkowany: ograniczona samodzielność, wymaga regularnego wsparcia
  • Znaczny: wymagana stała opieka i pomoc w codziennym funkcjonowaniu

Jak uzyskać orzeczenie ze symbolem 01-U?

Proces uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności 01-U rozpoczyna się od złożenia wniosku w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności. Do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną potwierdzającą niepełnosprawność intelektualną. Można go złożyć osobiście lub przez pełnomocnika. Komisja analizuje dokumentację, przeprowadza badanie i ocenia poziom funkcjonowania intelektualnego oraz społecznego. Decyzja wydawana jest na podstawie całościowej oceny stanu osoby, a czas oczekiwania wynosi od 30 do 60 dni, z możliwością wydłużenia w szczególnych przypadkach. Od decyzji można odwołać się w ciągu 14 dni. Warto przygotować aktualne badania psychologiczne i szczegółową dokumentację obejmującą historię leczenia oraz zabrać osobę wspierającą na komisję.

Ochrona prawna dla osób upośledzonych umysłowo

W razie stwierdzenia, że dobro osoby upośledzonej umysłowo wymaga jej ubezwłasnowolnienia, kierownik podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o tym prokuratora. Z kolei w razie stwierdzenia, że przedstawiciel ustawowy osoby upośledzonej umysłowo nie wykonuje należycie swoich obowiązków wobec tej osoby, kierownik podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o tym sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby.

Ważne

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kododatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA