Więcej uprawnień pracowniczych dla tej grupy pracowników w 2025 r. Jest projekt ustawy

• Państwowe Ratownictwo Medyczne
• Jakie zmiany w prawie dla ratowników medycznych 2025 r.?
• Trzy osobowe zespoły ratownictwa medycznego
• Motocyklowe Jednostki Ratowniczne (MJR)
• Dodatki za pracę w niedzielę i święta oraz w dni wolne od pracy oraz szkolenia
• Wsparcie psychologiczne dla ratowników medycznych
• Szpitalny Oddział Ratunkowym i Izba Przyjęć szybsza pomoc
• Więcej dyspozytorów medycznych, szybsze przyjmowanie zgłoszeń
• Zwiększona zostanie również liczba dyspozytorni medycznych
• Łatwiejsze zatrudnianie dyspozytorów medycznych
• Lepiej wykwalifikowane kadry systemu PRM
• Kursy postępowania w stanach nagłych
• Świadek zdarzenia będzie mógł podać leki
• Kiedy zmiany wejdą w życie?

Całkiem niedawno, bo w 2022 r. uchwalono ustawę o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych z dnia 1 grudnia 2022 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2187, dalej jako: ustawa). Był to długo wyczekiwany akt prawny, który wreszcie uregulował status prawny przedstawicieli służby zdrowia. Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych jak i Ministerstwo Zdrowia powiadomiło, że Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: projekt), przedłożony przez Minister Zdrowia. Do zmiany prawa ma dojść ponieważ społeczeństwo, sami ratownicy medyczni, związek zawodowy, Ministerstwo Zdrowia i wiele innych podmiotów zauważa że polski system Państwowego Ratownictwa Medycznego nie działa tak jak trzeba. Planuje się więc głównie usprawnić funkcjonowanie systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego i co najważniejsze wprowadzić dodatkowe środki, które poprawią bezpieczeństwo ratowników medycznych oraz poprawiają ich sytuację w obszarze prawa pracy, przyznając im więcej uprawnień pracowniczych.

Autopromocja

Państwowe Ratownictwo Medyczne

Na chwilę obecną główną ustawą w obszarze ratownictwa medycznego jest ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 r. (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 91). To właśnie ta ustaw będzie zmieniona. Na chwilę obecną reguluje ona zadania państwa polegające na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. To właśnie po to tworzy się system Państwowe Ratownictwo Medyczne. Jak podaje Krajowe Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego (KCMRM) przygotowano podstawowe statystyki z funkcjonowania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w okresie 01 stycznia 2024 r. – 31 grudnia 2024 r.:

• 5,083,448: liczba wszystkich zgłoszeń w 2024 r.
• 3,288,784: liczba zgłoszeń przyjętych w 2024 r.
• 1,794,664: liczba zgłoszeń nieprzyjętych w 2024 r.
• Pacjenci poniżej 18 r.ż.: 186 781
• Pacjenci 18 - 65 r.ż.: 1 385 003
• Pacjenci powyżej 65 r.ż.: 1 602 892

Jak wynika z przedstawionych danych, tj. z wykresu obrazującego obsługę zgłoszeń przez poszczególne dyspozytornie medyczne w 2024 r., najwięcej zgłoszeń DM było w: Gliwicach, Poznaniu, Warszawie, Łodzi, Wrocławiu, Krakowie, Toruniu (kolejność wg liczby zgłoszeń). Jeżeli chodzi o wezwania Zespołów Ratownictwa Medycznego względem miejsca zdarzenia to najwięcej ich było w domu bo aż 2 418 991, następnie dopiero w miejscu publicznym było ich 523 930, czy w ruchu uliczno-drogowym w miejscu pracy (już poniżej 100 000).

Analizując te dane statystyczne, ale i przyglądając się bieżącym wiadomościom (najczęściej o czynnych napaściach na ratowników medycznych) trzeba przyznać, że zmiany w prawie są konieczne. Jest to grupa zawodowa, która ma ogromny wpływ na życie (i to dosłownie) społeczeństwa. Wydaje się tymczasem, że ratownicy medyczni "są spychani na bok". Dużo się mówi o poprawie sytuacji pielęgniarek, położnych, lekarzy ale nie można przecież zapominać o ratownikach, którzy najczęściej jako pierwsi udzielają nam pomocy. Teraz trzeba pomóc również i im i zmienić prawo.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Jak podaje Ministerstwo Zdrowia zawód ratownika medycznego w większości wykonują mężczyźni, bo aż 89% ratowników to mężczyźni. Tylko 11% stanowią kobiety. Oczywiście nie można stygmatyzować i mówić o nierówności czy dyskryminacji, ale wydaje się, że jest to zawód typowo: męski. Ratownicy medyczni wykonują zawód wymagający ogromnej wiedzy, umiejętności działania pod presją, siły i odwagi. Osoba wykonująca ten zawód medyczny jest uprawniona w szczególności do udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacji bezpośredniego, nagłego stanu zagrożenia życia lub zdrowia. Można ogólnie sformułować definicję, że to zawód medyczny, który polega na zabezpieczeniu osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowaniu działań zapobiegających zwiększeniu liczby ofiar i degradacji środowiska, dokonywaniu oceny stanu zdrowia osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i podejmowaniu medycznych czynności ratunkowych, transportowaniu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, komunikowaniu się z osobą w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego i udzieleniu jej wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, organizowaniu i prowadzeniu zajęć z zakresu pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz medycznych czynności ratunkowych. Średni wiek ratownika to 42 lata. Nie jest to tak popularny kierunek studiów, jak kierunek lekarski. Wiadomo, praca jest bardzo ciężka, w ciągłym stresie, narażeniu i wyczerpaniu psychicznym i fizycznym. Zarobki oczywiście też nie są imponujące i szczególnie wysokie, a przynajmniej nie takie, jak w przypadku lekarzy czy pielęgniarek.

Jakie zmiany w prawie dla ratowników medycznych 2025 r.?

Do najważniejszych zmian wynikających z projektu w obszarze poprawienia sytuacji (w tym w zakresie zdrowia, życia i ogólnie bezpieczeństwa) ratowników medycznych można zaliczyć:

• Wyposażenie w kamizelki nożoodporne
• Szkolenia z samoobrony
• Wsparcie psychologiczne
• Trzyosobowe zespoły ratownicze
• MZRM Motocyklowe Zespoły Ratownictwa Medycznego

Rok temu, bo w dniu 21 lutego 2024 r. weszły w życie przepisy wykonawcze dotyczące szczególnych uprawnień ratowników medycznych. Jednak to wciąż za mało! Nowelizacje przepisów okazały się zbyt mało kompleksowe. Trzeba dokonać zmian systemowych. Wtedy, rok temu ustalono, że przepisy określają zadania i zakres prac jaki mogą wykonywać ratownicy medyczni w ramach swoich obowiązków służbowych.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

SZCZEGÓŁOWY ZAKRES ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ, KTÓRE MOGĄ BYĆ UDZIELANE SAMODZIELNIE PRZEZ RATOWNIKA MEDYCZNEGO WYKONUJĄCEGO ZADANIA ZAWODOWE W PODMIOTACH LECZNICZYCH BĘDĄCYCH JEDNOSTKAMI BUDŻETOWYMI ALBO JEDNOSTKAMI WOJSKOWYMI, DLA KTÓRYCH PODMIOTEM TWORZĄCYM JEST MINISTER OBRONY NARODOWEJ, ORAZ W JEDNOSTKACH ORGANIZACYJNYCH PODLEGŁYCH MINISTROWI OBRONY NARODOWEJ LUB PRZEZ NIEGO NADZOROWANYCH NIEBĘDĄCYCH PODMIOTAMI LECZNICZYMI:

• Ocena stanu pacjenta.
• Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
• Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
• Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
• Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych.
• Odsysanie treści z dróg oddechowych.
• Podjęcie tlenoterapii czynnej lub wspomagania oddechu, lub sztucznej wentylacji płuc metodami bezprzyrządowymi i przyrządowymi, z użyciem tlenu lub powietrza, w tym z użyciem respiratora.
• Wykonanie intubacji dotchawiczej w nagłym zatrzymaniu krążenia.
• Wykonanie defibrylacji manualnej na podstawie oceny zapisu EKG lub oceny zapisu kardiomonitora.
• Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
• Wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
• Wykonanie kardiowersji w tachyarytmiach w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
• Wykonanie i ocena zapisu EKG.
• Monitorowanie czynności układu oddechowego.
• Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
• Wykonanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
• Wykonanie dojścia doszpikowego z użyciem gotowego zestawu.
• Podawanie produktów leczniczych drogą dożylną, domięśniową, podskórną, doustną, podjęzykową, wziewną, dotchawiczą, doodbytniczą oraz doszpikową.
• Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
• Oznaczanie parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu.
• Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań diagnostycznych.
• Opatrywanie ran.
• Tamowanie krwawień zewnętrznych.
• Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.
• Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
• Przyjęcie porodu.
• Wykonanie segregacji medycznej pierwotnej i wtórnej.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego.
• Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka, po zabezpieczeniu drożności dróg oddechowych.
• Wykonanie pomiaru temperatury głębokiej.
• Przygotowanie pacjenta do transportu i opieka medyczna podczas transportu.
• Podawanie produktów leczniczych oznaczonych symbolem OTC, wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych.
• Podawanie koncentratów czynników krzepnięcia oraz desmopresyny w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego, z zasobów własnych chorego.
• Pobieranie materiału z górnych dróg oddechowych od pacjenta oraz wykonywanie testów na obecność wirusów oraz wykonywanie testu antygenowego na obecność patogenów w sytuacji ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii wywołanych przez określony patogen.
• Podawanie produktów leczniczych

Trzy osobowe zespoły ratownictwa medycznego

Projekt zakłada m.in. zwiększenie zatrudnienia personelu medycznego poprzez utworzenie 3 - osobowych Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM) oraz Motocyklowych Jednostek Ratowniczych (MJR). Celem takiej zmiany jest w szczególności bezpieczeństwo pacjentów, bezpieczeństwo ratowników oraz poprawa warunków pracy personelu.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Motocyklowe Jednostki Ratowniczne (MJR)

Motocykle ratunkowe szybciej dotrą tam, gdzie karetka będzie miała trudności z dojazdem. MJR będą działać od początku maja do końca września, do 12 godzin dziennie.

Dodatki za pracę w niedzielę i święta oraz w dni wolne od pracy oraz szkolenia

Wprowadzane przepisy zagwarantują, że wszyscy medycy pracujący w zespołach ratownictwa medycznego dostaną takie same dodatki za pracę w niedziele i święta, w dni wolne od pracy i w nocy (45% lub 65% podstawowej pensji). Dziś takie prawo mają tylko ci, którzy pracują w zespołach stacjonujących przy szpitalu. Teraz dodatki otrzymają także medycy, którzy pracują w karetkach przy pogotowiu.

Wsparcie psychologiczne dla ratowników medycznych

Nowe przepisy zapewnią członkom zespołów ratownictwa medycznego wsparcie psychologiczne, szkolenia z technik samoobrony oraz sposobów reagowania w trudnych sytuacjach, szczególnie radzenia sobie z agresywnymi pacjentami (odbywające się nie rzadziej niż raz na 5 lat).

Szpitalny Oddział Ratunkowym i Izba Przyjęć szybsza pomoc

Pacjent przywieziony karetką będzie przyjęty w ciągu 15 minut do Izby Przyjęć lub na Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR). Każdy SOR ma obsługiwać maksymalnie 200 tys. mieszkańców, a karetka dojedzie do SOR-u w nie więcej niż 45 minut.

Więcej dyspozytorów medycznych, szybsze przyjmowanie zgłoszeń

Po wybraniu numeru 999 połączymy się, jak dotychczas bezpośrednio z dyspozytornią medyczną z pominięciem centrum powiadamiania ratunkowego. To oznacza szybsze przyjmowanie zgłoszeń.

Zwiększona zostanie również liczba dyspozytorni medycznych

Zwiększona zostanie również liczba dyspozytorni medycznych - z 18 do 22. Nowe jednostki powstaną w największych województwach: małopolskim, wielkopolskim, mazowieckim i śląskim.

Łatwiejsze zatrudnianie dyspozytorów medycznych

Zatrudnianie nowych dyspozytorów będzie łatwiejsze, ponieważ wymagane doświadczenie zawodowe skróci się z 3 lat do 1 roku. Planowane są również zmiany w szkoleniach dyspozytorów. Dodatkowe kursy uprawniające do pracy na tym stanowisku będą obowiązkowe tylko dla pracowników zatrudnionych po 1 stycznia 2024 r.

Lepiej wykwalifikowane kadry systemu PRM

Dzięki zmianie definicji lekarza, do zespołów ratownictwa medycznego będą mogli dołączyć specjaliści intensywnej terapii.

Kursy postępowania w stanach nagłych

Lekarze i pielęgniarki pracujący w karetkach i na SOR-ach będą musieli ukończyć kursy postępowania w stanach nagłych. Z kursów zwolnieni będą: lekarze specjaliści medycyny ratunkowej, intensywnej terapii, anestezjologii i intensywnej terapii; pielęgniarki z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego lub w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki; osoby w trakcie specjalizacji w tych dziedzinach

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Świadek zdarzenia będzie mógł podać leki

Ważną zmianą jest też rozszerzenie definicji pierwszej pomocy. Nowe prawo pozwoli pomagać chorym w nagłych sytuacjach. Świadek wypadku będzie mógł podać poszkodowanemu leki, które ten ma przy sobie, aby mu pomóc i przerwać np. atak padaczkowy, wstrząs anafilaktyczny czy hipoglikemię. Również w szkołach i przedszkolach nauczyciele i opiekunowie będą mogli podać leki dzieciom przewlekle chorym.

Jak podaje Ministerstwo Zdrowia: na nowe rozwiązania dla ratownictwa medycznego zostanie w 2025 r. przeznaczona kwota 187 mln zł, a w 2026 roku 382 mln zł.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Wydaje się, że przy sprawnych pracach sejmu i senatu, ze względu na ważny (dla społeczeństwa i ratowników) system zmian, przepisy będą znowelizowane już w 2025 r.