REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedwstępna umowa o pracę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Bem & Wspólnicy
Kancelaria radców prawnych specjalizująca się w prawie medycznym, prawie pracy, prawie rodzinnym oraz prawie nieruchomości.
Przedwstępna umowa o pracę /Fot. Fotolia
Przedwstępna umowa o pracę /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Proces rekrutacji pracownika coraz częściej staje się wieloetapowym narzędziem selekcji i wyboru potencjalnie najlepszego z punktu widzenia pracodawcy kandydata na pracownika. Po jego zakończeniu strony porozumiewają się m.in. co do terminu zawarcia umowy o pracę i terminu jej rozpoczęcia, a praktyka wskazuje, że nie zawsze są to terminy tożsame. Zdarza się, że pracodawca przed zawarciem umowy o pracę proponuje pracownikowi zawarcie umowy przedwstępnej. Czy jest to dopuszczalne na gruncie przepisów prawa pracy, a jeśli tak to jaka powinna być treść takiej umowy i jakie konsekwencje dla stron rodzi jej podpisanie?

Definicja umowy przedwstępnej

REKLAMA

Kodeks pracy nie wprowadził pojęcia umowy przedwstępnej o pracę i dlatego też umowa ta nie została w nim uregulowana. Nie oznacza to jednak, że umowa przedwstępna, traktowana jako swoista „promesa zatrudnienia” nie może być stosowana w stosunkach pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Zgodnie z art. 300 k.p. w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

REKLAMA

Umowa przedwstępna na gruncie prawa cywilnego została uregulowana w kodeksie cywilnym w art. 389 i 390. Zgodnie z definicją zawartą w art. 389 k.c. jest to umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy. Możliwość zastosowania umowy przedwstępnej na gruncie prawa pracy wielokrotnie potwierdził także Sąd Najwyższy, m.in. w uchwale z dnia 21 czerwca 1972 roku, III PZP 13/72 (OSNC 1972/11/201), stwierdzając, że dopuszczalne jest zawarcie umowy, przez którą strony zobowiązują się do zawarcia umowy o pracę.

Polecamy książkę: Nowe emerytury. Obowiązki pracodawcy po zmianach od 1 października 2017 r.

Treść i forma umowy przedwstępnej

Umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej oraz termin, w którym umowa ta zostanie zawarta. W przypadku umowy przedwstępnej, poprzedzającej zawarcie umowy o pracę, w jej treści powinny znaleźć się w szczególności postanowienia dotyczące:

  1. stanowiska na którym pracownik ma zostać zatrudniony;
  2. rodzaju i miejsca wykonywania pracy;
  3. wynagrodzenia za pracę;
  4. wymiaru czasu pracy;
  5. terminu rozpoczęcia pracy.

REKLAMA

Strony powinny też określić w umowie termin, w ciągu którego powinna zostać zawarta umowa przyrzeczona, czyli umowa o pracę. Jeżeli nie został on oznaczony, umowa powinna być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli zaś obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie (art. 389 § 2 k.c.). Jeżeli jednak w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, żadna ze stron nie może żądać jej zawarcia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepisy kodeksu cywilnego nie określają wymogów, co do formy umowy przedwstępnej. Zawsze jednak warto pamiętać o tym, że ze względu na możliwość powoływania się na treść umowy dla celów dowodowych w postępowaniu sądowym, najkorzystniejsze jest zachowanie formy pisemnej.

Zobacz serwis: Zatrudnienie

Kary umowne

Strony w treści umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia umowy o pracę mogą także zaproponować zastrzeżenie kar umownych w przypadku nie zawarcia umowy przyrzeczonej, choć trzeba podkreślić, że stroną częściej inicjującą zamieszczenie takiego zapisu jest pracodawca. Nie ma przeszkód prawnych, aby w umowie przedwstępnej zamieścić klauzulę o konieczności zapłaty kary umownej, brak jest natomiast wyraźnych wskazań co do jej wysokości. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wysokość zastrzeżonej kary umownej nie może być rażąco wygórowana, np. w stosunku do wysokości wynagrodzenia, które za swoją pracę ma otrzymywać pracownik. Art. 8 k.p. ustanawia zakaż nadużywania prawa podmiotowego, wobec czego nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Tak więc pracownik, wobec którego pracodawca zastrzegł nadmiernie wysoką karę umowną będzie mógł w ewentualnym sporze sądowym uchylić się od obowiązku jej płacenia, wykazując jej rażące wygórowanie w stosunku do szkody poniesionej przez pracodawcę.

Zobacz: Inne formy zatrudnienia

Skutki uchylenia się od zawarcia umowy przyrzeczonej

Od zawarcia umowy przyrzeczonej może uchylić się zarówno pracodawca, jak i pracownik, choć konsekwencje uchylenia mogą się różnie kształtować. Jeżeli potencjalny pracownik uchyla się od podpisania umowy o pracę, pracodawca może domagać się zapłaty odszkodowania, rekompensującego szkodę poniesioną w związku z tym, że liczył na zawarcie umowy przyrzeczonej (obejmującej np. koszty wieloetapowego procesu rekrutacyjnego). Ponieważ nie można wyrokiem sądowym zobowiązać pracownika do zawarcia umowy o pracę, pracodawcy nie przysługuje takie roszczenie. Może on jednak żądać od pracownika także zapłaty zastrzeżonych w umowie przedwstępnej kar umownych.

Zgodnie z ukształtowanym i zaaprobowanym w praktyce orzecznictwem w przypadku uchylenia się od zawarcia umowy o pracę z winy pracodawcy, pracownikowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie, którego wysokość z reguły nie powinna przekraczać trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę na stanowisku objętym umową przedwstępną (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1977 roku, I PZP 5/77, OSNC 1977/10/180). Dochodzenie tego odszkodowania nie jest uzależnione od żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeśli w umowie przedwstępnej zostały zastrzeżone kary umowne, również i niedoszłemu pracownikowi przysługuje roszczenie o ich zapłatę.

Instytucja umowy przedwstępnej o pracę nie pozostaje więc w sprzeczności z zasadami prawa pracy, choć sama konstrukcja umowy wynika wprost z przepisów prawa cywilnego. Warto zatem pamiętać, że jej podpisanie przez strony przyszłego stosunku pracy, będzie rodziło odpowiednie konsekwencje prawne, szczególnie w sytuacji gdy nie dojdzie do podpisania umowy o pracę.

Autor: Ewa Bem – wspólnik i radca prawny w Kancelarii Bem & Wspólnicy

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA