REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedwstępna umowa o pracę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Bem & Wspólnicy
Kancelaria radców prawnych specjalizująca się w prawie medycznym, prawie pracy, prawie rodzinnym oraz prawie nieruchomości.
Przedwstępna umowa o pracę /Fot. Fotolia
Przedwstępna umowa o pracę /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Proces rekrutacji pracownika coraz częściej staje się wieloetapowym narzędziem selekcji i wyboru potencjalnie najlepszego z punktu widzenia pracodawcy kandydata na pracownika. Po jego zakończeniu strony porozumiewają się m.in. co do terminu zawarcia umowy o pracę i terminu jej rozpoczęcia, a praktyka wskazuje, że nie zawsze są to terminy tożsame. Zdarza się, że pracodawca przed zawarciem umowy o pracę proponuje pracownikowi zawarcie umowy przedwstępnej. Czy jest to dopuszczalne na gruncie przepisów prawa pracy, a jeśli tak to jaka powinna być treść takiej umowy i jakie konsekwencje dla stron rodzi jej podpisanie?

Definicja umowy przedwstępnej

Kodeks pracy nie wprowadził pojęcia umowy przedwstępnej o pracę i dlatego też umowa ta nie została w nim uregulowana. Nie oznacza to jednak, że umowa przedwstępna, traktowana jako swoista „promesa zatrudnienia” nie może być stosowana w stosunkach pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Zgodnie z art. 300 k.p. w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa przedwstępna na gruncie prawa cywilnego została uregulowana w kodeksie cywilnym w art. 389 i 390. Zgodnie z definicją zawartą w art. 389 k.c. jest to umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy. Możliwość zastosowania umowy przedwstępnej na gruncie prawa pracy wielokrotnie potwierdził także Sąd Najwyższy, m.in. w uchwale z dnia 21 czerwca 1972 roku, III PZP 13/72 (OSNC 1972/11/201), stwierdzając, że dopuszczalne jest zawarcie umowy, przez którą strony zobowiązują się do zawarcia umowy o pracę.

Polecamy książkę: Nowe emerytury. Obowiązki pracodawcy po zmianach od 1 października 2017 r.

Treść i forma umowy przedwstępnej

Umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej oraz termin, w którym umowa ta zostanie zawarta. W przypadku umowy przedwstępnej, poprzedzającej zawarcie umowy o pracę, w jej treści powinny znaleźć się w szczególności postanowienia dotyczące:

  1. stanowiska na którym pracownik ma zostać zatrudniony;
  2. rodzaju i miejsca wykonywania pracy;
  3. wynagrodzenia za pracę;
  4. wymiaru czasu pracy;
  5. terminu rozpoczęcia pracy.

REKLAMA

Strony powinny też określić w umowie termin, w ciągu którego powinna zostać zawarta umowa przyrzeczona, czyli umowa o pracę. Jeżeli nie został on oznaczony, umowa powinna być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli zaś obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie (art. 389 § 2 k.c.). Jeżeli jednak w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, żadna ze stron nie może żądać jej zawarcia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przepisy kodeksu cywilnego nie określają wymogów, co do formy umowy przedwstępnej. Zawsze jednak warto pamiętać o tym, że ze względu na możliwość powoływania się na treść umowy dla celów dowodowych w postępowaniu sądowym, najkorzystniejsze jest zachowanie formy pisemnej.

Zobacz serwis: Zatrudnienie

Kary umowne

Strony w treści umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia umowy o pracę mogą także zaproponować zastrzeżenie kar umownych w przypadku nie zawarcia umowy przyrzeczonej, choć trzeba podkreślić, że stroną częściej inicjującą zamieszczenie takiego zapisu jest pracodawca. Nie ma przeszkód prawnych, aby w umowie przedwstępnej zamieścić klauzulę o konieczności zapłaty kary umownej, brak jest natomiast wyraźnych wskazań co do jej wysokości. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wysokość zastrzeżonej kary umownej nie może być rażąco wygórowana, np. w stosunku do wysokości wynagrodzenia, które za swoją pracę ma otrzymywać pracownik. Art. 8 k.p. ustanawia zakaż nadużywania prawa podmiotowego, wobec czego nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Tak więc pracownik, wobec którego pracodawca zastrzegł nadmiernie wysoką karę umowną będzie mógł w ewentualnym sporze sądowym uchylić się od obowiązku jej płacenia, wykazując jej rażące wygórowanie w stosunku do szkody poniesionej przez pracodawcę.

Zobacz: Inne formy zatrudnienia

Skutki uchylenia się od zawarcia umowy przyrzeczonej

REKLAMA

Od zawarcia umowy przyrzeczonej może uchylić się zarówno pracodawca, jak i pracownik, choć konsekwencje uchylenia mogą się różnie kształtować. Jeżeli potencjalny pracownik uchyla się od podpisania umowy o pracę, pracodawca może domagać się zapłaty odszkodowania, rekompensującego szkodę poniesioną w związku z tym, że liczył na zawarcie umowy przyrzeczonej (obejmującej np. koszty wieloetapowego procesu rekrutacyjnego). Ponieważ nie można wyrokiem sądowym zobowiązać pracownika do zawarcia umowy o pracę, pracodawcy nie przysługuje takie roszczenie. Może on jednak żądać od pracownika także zapłaty zastrzeżonych w umowie przedwstępnej kar umownych.

Zgodnie z ukształtowanym i zaaprobowanym w praktyce orzecznictwem w przypadku uchylenia się od zawarcia umowy o pracę z winy pracodawcy, pracownikowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie, którego wysokość z reguły nie powinna przekraczać trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę na stanowisku objętym umową przedwstępną (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1977 roku, I PZP 5/77, OSNC 1977/10/180). Dochodzenie tego odszkodowania nie jest uzależnione od żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeśli w umowie przedwstępnej zostały zastrzeżone kary umowne, również i niedoszłemu pracownikowi przysługuje roszczenie o ich zapłatę.

Instytucja umowy przedwstępnej o pracę nie pozostaje więc w sprzeczności z zasadami prawa pracy, choć sama konstrukcja umowy wynika wprost z przepisów prawa cywilnego. Warto zatem pamiętać, że jej podpisanie przez strony przyszłego stosunku pracy, będzie rodziło odpowiednie konsekwencje prawne, szczególnie w sytuacji gdy nie dojdzie do podpisania umowy o pracę.

Autor: Ewa Bem – wspólnik i radca prawny w Kancelarii Bem & Wspólnicy

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

Czerwiec 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz czerwca 2025 do druku z miejscem na notatki. Czerwiec 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Dziecka i Dzień Ojca. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz ważne notatki.

PPK: 10 dni i 3 miesiące to ważne terminy przy zawieraniu umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK

Wdrożenie PPK to przede wszystkim wybór instytucji finansowej i zawarcie umowy o zarządzanie oraz umowy o prowadzenie PPK. Podmiot zatrudniający musi pamiętać o ważnych terminach: 10 dni i 3 miesiące. Jakie obowiązki ma pracodawca? Co z mikroprzedsiębiorcą?

REKLAMA

O 339,50 zł więcej dorobi emeryt i rencista od czerwca 2025 roku

Rosną limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Chodzi o kwoty, po przekroczeniu których ZUS obniża lub zawiesza pobierane świadczenie emerytalne lub rentowe. To dobra wiadomość.

Zautomatyzuj HR z SyKOF HR i przygotuj organizację na erę AI

Automatyzacja to nie tylko wygoda – to fundament dla wdrażania sztucznej inteligencji w HR. System SyKOF HR wspiera organizacje w cyfrowej transformacji procesów kadrowo-płacowych, integrując się z ekosystemem ERP i tworząc fundament pod przyszłościowe zastosowania AI.

REKLAMA