Urlop opiekuńczy od 2022 roku – nowość w Kodeksie pracy

Urlop opiekuńczy – nowy urlop w Kodeksie pracy 2022

Projektowane nowe przepisy Kodeksu pracy przewidują dodanie w dziale siódmym KP rozdziału Ia. Urlopy opiekuńcze i art. 173¹ § 1. Przyznaje się w nim pracownikowi prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym. Jest to urlop w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Takim członkiem rodziny może być:

• syn,
• córka,
• matka,
• ojciec,
• małżonek.

Urlop opiekuńczy – ile dni?

Urlop opiekuńczy miałby mieć maksymalnie 5 dni na każdy rok kalendarzowy. Urlopu opiekuńczego udzielałoby się na dni, które są dla pracownika dniami pracy (zgodnie z rozkładem czasu pracy).

Urlop opiekuńczy – czy jest płatny?

Planowany urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni na rok byłby niepłatny. Pracownik nie zachowuje za czas przebywania na urlopie wynagrodzenia. Natomiast czas ten wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Wniosek o urlop opiekuńczy

Aby skorzystać z urlop opiekuńczego, pracownik składa stosowny wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej. Powinien zrobić to maksymalnie na 3 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Wniosek o urlop opiekuńczy zawiera:

1. imię i nazwisko osoby, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych,
2. przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika oraz
3. w przypadku członka rodziny ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny ‒ adres zamieszkania tej osoby.

Do pracownika korzystającego z urlopu opiekuńczego stosuje się odpowiednio przepisy art. 177 § 1, § 11 i § 41 KP (ochrona stosunku pracy), art. 1832 KP (powrót do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem) i art. 1881 KP (elastyczna organizacja pracy).

Urlop opiekuńczy w Polsce – wdrożenie dyrektyw UE

Projektowany art. 1731 Kodeksu pracy wdraża art. 6 dyrektywy 2019/1158. Państwa członkowskie muszą bowiem wprowadzają przepisy przyznające każdemu pracownikowi prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni roboczych w roku. UE dopuszcza możliwość dookreślenia w poszczególnych państwach szczegółów dotyczące zakresu i warunków urlopu opiekuńczego, tak aby były zgodnie z prawem krajowym lub praktyką. Co więcej, warunkiem skorzystania z urlopu opiekuńczego można ustanowić odpowiednie uzasadnienie.

Omawiany przepis wdraża również postanowienia dyrektywy 2019/1158 zawarte w art. 3 lit. c, zgodnie z którym urlopem opiekuńczym jest urlop umożliwiający zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia krewnemu lub osobie zamieszkującej z pracownikiem w tym samym gospodarstwie domowym, jeśli wymagają znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych, określonych przez poszczególne państwa członkowskie.

Uzasadnieniem wprowadzenia urlopu opiekuńczego jest starzenie się społeczeństwa i wzrost zapotrzebowania na opiekę. Unia zachęca państwa członkowskie do rozszerzania prawa do urlopu opiekuńczego na opiekę nad dalszymi krewnymi, jak babcia, dziadek, siostra, brat. Dyrektywy dopuszczają uregulowanie na poziomie krajowym konieczności przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o potrzebie zapewnienia znacznej opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych.

Podstawa:

Projekt ustawy z dnia 4 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UC118)