Urodzenie dziecka w trakcie urlopu rodzicielskiego a urlop macierzyński

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodzi dziecko (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej). Jeżeli pracownica nie korzysta z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu, dzień porodu jest pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego (art. 183¹ § 2 Kodeksu pracy). Pracownica, która urodzi dziecko w okresie przebywania na urlopie rodzicielskim, nabywa prawo do kolejnego urlopu macierzyńskiego, mimo że w okresie urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego nie jest za nią odprowadzana składka chorobowa ani nie jest to okres urlopu wychowawczego.

Pracownica, która urodzi dziecko w trakcie urlopu rodzicielskiego, nie później niż od dnia porodu rozpoczyna urlop macierzyński z tytułu urodzenia kolejnego dziecka. Ta zasada ma zastosowanie również w odniesieniu do:

• ubezpieczonej matki dziecka niebędącej pracownicą, która urodzi dziecko w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego,
• pracownika lub odpowiednio ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, który w trakcie urlopu rodzicielskiego lub odpowiednio pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeku pracy jako okres urlopu rodzicielskiego przyjął kolejne dziecko na wychowanie.

Zobacz również: Roczny urlop macierzyński - zmiany w prawie pracy

Przykład

Pracownica korzysta z urlopu rodzicielskiego udzielonego jej w pełnym wymiarze (26 tygodni) od 18 czerwca do 16 grudnia 2013 r. (182 dni) z tytułu urodzenia pierwszego dziecka. Za ten okres wypłacany jest zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru. Będąc w siódmym miesiącu ciąży pracownica 19 października br. urodziła drugie dziecko. Pełna podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego wypłacanego z tytułu urodzenia pierwszego dziecka wynosi 4260,23 zł, zatem zasiłek macierzyński wypłacany pracownicy za okres urlopu rodzicielskiego należy wyliczyć z kwoty 2556,14 zł (4260,23 zł x 60%). Z dniem porodu drugiego dziecka pracownica rozpoczęła korzystanie z podstawowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni. Urlop macierzyński będzie zatem trwał od 19 października 2013 r. do 7 marca 2014 r. (140 dni). Urlop rodzicielski i pobieranie zasiłku macierzyńskiego za jego okres z dniem urodzenia drugiego dziecka ulega przerwaniu. Za październik br. pracownicy należy wypłacić:

• zasiłek macierzyński za 18 dni urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% podstawy wymiaru oraz
• zasiłek macierzyński za 13 dni urlopu macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku (pracownica złożyła wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze).

Sprawdź: Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Ponieważ między okresami pobierania zasiłku macierzyńskiego nie ma przerwy, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego od 19 października należy wyliczyć z tej samej podstawy wymiaru, z której był wyliczany wcześniej wypłacany zasiłek macierzyński. Za październik należy wypłacić zasiłek macierzyński w łącznej kwocie 3010,53 zł, co wynika z wyliczenia:

• 85,20 zł [4260,23 zł x 60% = 2556,14 zł; 2556,14 zł : 30 = 85,20 zł (dzienna kwota zasiłku w wysokości 60% podstawy wymiaru)] x 18 dni (liczba dni urlopu rodzicielskiego w październiku) = 1533,60 zł,
• 113,61 zł [4260,23 zł x 80% = 3408,18 zł; 3408,18 zł : 30 = 113,61 zł (dzienna kwota zasiłku w wysokości 80% podstawy wymiaru)] x 13 dni (liczba dni urlopu macierzyńskiego w październiku) = 1476,93 zł,
• 1533,60 zł + 1476,93 zł = 3010,53 zł.

Od wypłaconego zasiłku macierzyńskiego nie należy naliczać składek ZUS ani składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ponieważ pracownicy został wypłacony wyłącznie zasiłek macierzyński i nie uzyskała ona w październiku żadnego przychodu ze stosunku pracy, to przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy nie należy uwzględniać kosztów uzyskania przychodu.

Polecamy także serwis: Uprawnienia rodzicielskie

---

Rozliczenie pracownicy za październik (pracownica złożyła pracodawcy oświadczenie PIT-2)

Lista płac		10/2013
1	Zasiłek macierzyński (80%)	1476,93
2	Zasiłek macierzyński (60%)	1533,60
3	Razem zasiłek brutto	3010,53
4	Podstawa wymiaru składek na ubezp. emerytalno-rentowe	0,00
5	Podstawa wymiaru składek na ubezp. chorobowe i wypadkowe	0,00
6	Składka na ub. emerytalne pracownik – 9,76%	0,00
7	Składka na ub. rentowe pracownik – 1,5%	0,00
8	Składka na ub. chorobowe pracownik – 2,45%	0,00
9	Razem ZUS pracownik	0,00
10	Przychód	3010,53
11	Koszty uzyskania przychodu (111,25 zł)	0,00
12	Ulga podatkowa (46,33 zł)	46,33
13	Podstawa opodatkowania	3011,00
14	Podstawa wymiaru składki zdrowotnej	0,00
15	Zaliczka na podatek dochodowy – (3011 zł x 18%) – 46,33 zł	495,65
16	Składka zdrowotna 9%	0,00
17	Składka zdrowotna 7,75% do odliczenia od podatku	0,00
18	Podatek do US	496,00
19	Do wypłaty (3010,53 zł – 496 zł)	2514,53

Niewykorzystanej części urlopu rodzicielskiego z powodu jego przerwania w związku z urodzeniem kolejnego dziecka pracownica nie będzie mogła wykorzystać w przyszłości (np. po zakończeniu urlopów, do których nabyła prawo z tytułu urodzenia drugiego dziecka).

W sytuacji gdy nie matka, lecz ojciec dziecka korzysta z urlopu rodzicielskiego (lub odpowiednio z zasiłku macierzyńskiego za jego okres), w trakcie którego rodzi się temu ubezpieczonemu kolejne dziecko – zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez ZUS (dostępnym na stronie www.zus.pl w zakładce „Bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych ZUS”) – ojciec dziecka zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego, jeżeli to on wykorzystuje to uprawnienie w okresie urlopu rodzicielskiego, w trakcie którego matka urodzi drugie dziecko. Zatem rozpoczęcie przez matkę pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego z tytułu urodzenia kolejnego dziecka nie powoduje przerwania pobierania zasiłku przez ojca, jeżeli to on w dacie urodzenia kolejnego dziecka korzystał z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego na poprzednie dziecko.

Przykład

Matka dziecka po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego wróciła do pracy. Z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego do 15 marca 2014 r. będzie korzystał ojciec dziecka. Matka dziecka zaszła ponownie w ciążę i termin porodu ma wyznaczony na 1 marca 2014 r. Jeżeli ubezpieczona urodzi dziecko 1 marca, rozpocznie korzystanie z podstawowego urlopu macierzyńskiego. Ojciec dziecka będzie mógł natomiast przebywać na urlopie rodzicielskim do 15 marca i pobierać zasiłek macierzyński z tego tytułu.

Zadaj pytanie: Forum Kadry - Uprawnienia rodzicielskie

---

ZUS prezentuje pogląd, zgodnie z którym, jeżeli z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego korzysta matka dziecka, urodzenie przez nią w tym okresie dziecka nie pozbawia ubezpieczonego ojca dziecka możliwości skorzystania z pozostałej części okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego, jeżeli spełnione są zwykłe warunki jego przyznania, tzn. okres ten:

• wynosi co najmniej 8 tygodni,
• obejmuje wielokrotność tygodnia i
• przypada bezpośrednio po okresie zasiłku macierzyńskiego wykorzystanym przez ubezpieczoną matkę dziecka.

Urlop rodzicielski (a tym samym zasiłek macierzyński za jego okres) może być bowiem wykorzystany jednorazowo albo w maksymalnie trzech częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni i musi obejmować wielokrotność tygodnia (art. 182^1a § 2 Kodeksu pracy).

Przykład

Pracownica urodziła kolejne dziecko w 6. tygodniu przyznanego jej urlopu rodzicielskiego. Od dnia porodu zostaje przerwany urlop rodzicielski i pracownica ma prawo do podstawowego urlopu macierzyńskiego. W związku z tym, że wykorzystała 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (a nie 8 czy 16 tygodni), prawo do urlopu nie może zostać przeniesione na ojca dziecka, ponieważ każda z części musi wynosić 8 tygodni.

Należy dodać, że w przypadku pracownika-ojca wychowującego dziecko, przejęcie urlopu rodzicielskiego w omawianych okolicznościach jest obwarowane wymogiem złożenia wniosku nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracodawca może, ale nie musi udzielić urlopu w przypadku złożenia wniosku bez zachowania wskazanego terminu (art. 182^1a § 4 Kodeksu pracy).

Podstawa prawna:

• art. 179¹, art. 182^1a § 2 i § 4, art. 183¹ § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1028
• art. 29, art. 31, art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 996

Więcej przeczytasz w MONITORZE PRAWA PRACY I UBEZPIECZEŃ >>>