REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mama w pracy – jakie masz prawa?  (wywiad cz. IV)

Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Mama w pracy – jakie masz prawa?  (wywiad cz. IV). Powrót do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem nie jest łatwy. Czy pracodawca powinien wyrównać wynagrodzenie młodej mamy z pozostałymi pracownikami? Jakie zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich wprowadza dyrektywa UE? / fot. Shutterstock
Mama w pracy – jakie masz prawa?  (wywiad cz. IV). Powrót do pracy po urlopach związanych z rodzicielstwem nie jest łatwy. Czy pracodawca powinien wyrównać wynagrodzenie młodej mamy z pozostałymi pracownikami? Jakie zmiany w zakresie uprawnień rodzicielskich wprowadza dyrektywa UE? / fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy w końcu mama decyduje się na powrót do pracy, ma wiele wątpliwości. Czy pracodawca powinien podnieść jej wynagrodzenie w celu wyrównania z innymi pracownikami? Czy może ją zwolnić? Co może zmienić się w uprawnieniach rodziców w pracy po dostosowaniu polskich przepisów do dyrektywy UE? Na te i inne pytania odpowiada specjalistka i szkoleniowiec z zakresu prawa pracy – Donata Hermann-Marciniak.

Wywiad został podzielony na 4 części:

REKLAMA

Autopromocja
  1. Część I „Pracownica w ciąży i jej prawa”
  2. Część II „Urlop macierzyński i rodzicielski”
  3. Część III „Urlop wychowawczy”
  4. Część IV „Powrót do pracy – prawa mamy”

W ostatniej części znajduje się również pytanie o planowane zmiany w uprawnieniach rodzicielskich, które zgodnie z dyrektywą UE mają wejść w życie do połowy 2022 r.

Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM

Część IV „Powrót do pracy – prawa mamy”

  1. W końcu możemy przejść do kwestii powrotu do pracy. Jest to moment stresujący ze względu na długą nieobecność w firmie, a także rozłąkę z dzieckiem i troskę o nie. Jak powinien zachować się pracodawca? Czy prawo chroni kobiety wracające z urlopów po urodzeniu dziecka?

Tak jak już wspomniałam, pracodawca ma obowiązek dopuszczenia pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.

Nie jest uzasadnione wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę kobiecie powracającej po urlopie/urlopach związanych z macierzyństwem. W przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony, pracodawca ma obowiązek wskazać przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Długotrwała nieobecność pracownicy w pracy spowodowana opieką nad dzieckiem nie jest i nie powinna być traktowana jako podstawa do zwolnienia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadto pracownica może złożyć wniosek o urlop wychowawczy lub obniżenie wymiaru czasu pracy, co chroni ją przed zwolnieniem.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku.

Ponadto pracodawca musi pamiętać, że zgodnie z art. 187  Kodeksu pracy, pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być, na wniosek pracownicy, udzielane łącznie. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie. Pracodawca nie ma prawa wymagać zaświadczenia o karmieniu dziecka piersią.

Donata Hermann-Marciniak, ekspert z zakresu prawa pracy

Donata Hermann-Marciniak, ekspert z zakresu prawa pracy

Pracodawca musi udzielić pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat zwolnienia od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w ciągu roku kalendarzowego.

  1. Często długa nieobecność wiąże się z dysproporcją w wynagrodzeniach mamy i innych pracowników. Czy pracodawca ma obowiązek udzielenia podwyżki kobiecie powracającej z urlopu w celu wyrównania wynagrodzeń?

W przypadku zmiany wysokości wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na tożsamych stanowiskach, z takimi samymi kwalifikacjami – pracodawca ma obowiązek wyrównać wysokość wynagrodzenia również kobiecie powracającej do pracy. Ponadto pracodawca ma obowiązek zapewnienia osobie wracającej z ww. urlopu takiego wynagrodzenia, jakie by ona otrzymywała, gdyby nie korzystała z urlopu.

  1. Co to oznacza „ wynagrodzenie, jakie by otrzymywała, gdyby nie korzystała z urlopu”?

Wynagrodzenie pracownicy powracającej do pracy po urlopach związanych z macierzyństwem musi odpowiadać jej wynagrodzeniu sprzed urlopów udzielonych w związku z narodzinami dziecka. Ponadto należy zwrócić uwagę na zmianę wysokości wynagrodzeń pozostałych pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy. Jeżeli w czasie przebywania pracownicy na urlopach związanych z macierzyństwem wystąpią zmiany w wynagrodzeniach pracowników zatrudnionych na tych samym stanowisku, posiadających te same kwalifikacje zawodowe (najczęściej będą to podwyżki, lecz nie można wykluczyć, że wynagrodzenie ulegnie obniżeniu), należy uwzględnić ich wpływ na wysokość wynagrodzenia pracownicy.

  1. Wiemy już jak aktualnie wyglądają urlopy i inne prawa związane z rodzicielstwem w Polsce. Przepisy te mogą jednak ulec zmianie i to w niedalekiej przyszłości. UE wymaga, aby do połowy 2022 r. państwa członkowskie wdrożyły dyrektywę unijną nakazującą m.in. wprowadzenie 2-miesięcznego, płatnego urlopu rodzicielskiego dla mężczyzn. Czy mogłaby Pani przybliżyć najważniejsze zmiany, które czekają polskie prawo pracy w związku z wprowadzeniem wspomnianej dyrektywy?

Dyrektywa przewiduje indywidualne prawa związane z:

a) urlopem ojcowskim, urlopem rodzicielskim i urlopem opiekuńczym;

b) elastyczną organizacją pracy dla pracowników będących rodzicami lub opiekunów.

Dyrektywa przewiduje, aby dwa miesiące urlopu rodzicielskiego nie podlegały przeniesieniu.

Celem zapewnienia, aby co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego były dostępne dla każdego rodzica wyłącznie i aby nie mogły one zostać przeniesione na drugiego z nich, jest zachęcenie ojców do korzystania z przysługującego im prawa do takiego urlopu. Rozwiązanie to również promuje i ułatwia powrót matek na rynek pracy po okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Aby zapewnić mężczyznom i kobietom pełniącym obowiązki opiekuńcze większe możliwości pozostania na rynku pracy, każdy pracownik powinien mieć prawo do urlopu opiekuńczego wynoszącego pięć dni roboczych w roku. Państwa członkowskie mogą zdecydować, że taki urlop może być wykorzystywany w częściach obejmujących od jednego do kilku dni roboczych na konkretny przypadek.

Przepisy Dyrektywy zachęcają państwa członkowskie do rozszerzania prawa do urlopu opiekuńczego na opiekę nad innymi krewnymi, takimi jak dziadkowie i rodzeństwo. Państwa członkowskie mogą wymagać uprzedniego przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o potrzebie zapewnienia znacznej opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych.

Oprócz prawa do urlopu opiekuńczego przewidzianego w niniejszej dyrektywie wszyscy pracownicy powinni zachować prawo do czasu wolnego od pracy, bez uszczerbku dla nabytych lub nabywanych praw pracowniczych, z powodu działania siły wyższej w pilnych i niespodziewanych sprawach rodzinnych.

REKLAMA

Zgodnie z przepisami Dyrektywy, państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzić niezbędne środki w celu zapewnienia, aby pracownicy posiadający dzieci do określonego wieku - co najmniej do ośmiu lat - oraz opiekunowie mieli prawo do występowania z wnioskiem o elastyczną organizację pracy w celu sprawowania opieki. Czas trwania takiej elastycznej organizacji pracy może być w rozsądny sposób ograniczony.

Pracodawcy w rozsądnym terminie mają rozpatrywać wnioski o elastyczną organizację pracy, i odpowiadać na nie, uwzględniając potrzeby zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Pracodawcy mają przedstawiać uzasadnienie odmowy udzielenia zgody na taki wniosek lub odroczenia takiej organizacji pracy.

Państwa członkowskie mają również wprowadzić niezbędne środki w celu zapewnienia, aby w przypadku gdy pracownicy, którzy uważają, że zostali zwolnieni z powodu wystąpienia przez nich z wnioskiem o urlop ojcowski/rodzicielski/opiekuńczy lub skorzystali z takiego urlopu przedstawią przed sądem lub innym właściwym organem fakty, na podstawie których można domniemywać, że zostali zwolnieni z takiego powodu, udowodnienie, że zwolnienie nastąpiło z innych powodów, spoczywa na pracodawcy.

Bardzo dziękuję za udzielenie wywiadu, a naszych czytelników zachęcam do zadawania pytań w komentarzach.

Emilia Panufnik

Wszystkie części wywiadu:

  1. Część I „Pracownica w ciąży i jej prawa”
  2. Część II „Urlop macierzyński i rodzicielski”
  3. Część III „Urlop wychowawczy”
  4. Część IV „Powrót do pracy – prawa mamy”
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS. Ile wynoszą w 2025 r. i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

REKLAMA