Zmiana czasu z zimowego na letni 2025 r. a czas pracy

• Czy w 2025 będzie zmiana czasu?
• Kiedy będzie ostatnia zmiana czasu w Polsce?
• Kiedy przestawiamy zegarki na czas letni 2025?
• Jak przestawiamy zegarki z zimowego na letni?
• Kiedy zmiana czasu z letniego na zimowy?
• Dodatek za pracę w nocy
• Kiedy wypada pora nocna?
• Zmiana czasu z zimowego na letni 2025 r. a czas pracy
• Zmiana czasu a praca w nocy?
• Kiedy przysługuje dodatek za godziny nocne?
• Komu przysługuje dodatek za dyżur nocny?
• Kto udowadnia pracę w godzinach nadliczbowych czy nocnych?
• Czy dodatek za pracę w nocy jest obowiązkowy?
• Czy dodatek za nocki przysługuje kierownikowi?
• Kto może odmówić pracy w nocy?
• W jakiej wysokości przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej w 2025 r.
• Czas pracy marzec 2025 r.
• Ile za nocki w marcu 2025 r.?
• Czy dodatek za nocki jest jednakowy dla wszystkich pracowników?
• Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?

Czy w 2025 będzie zmiana czasu?

Tak, w 2025 r. będzie zmiana czasu z zimowego na letni.

Kiedy będzie ostatnia zmiana czasu w Polsce?

Musimy jeszcze uzbroić się w cierpliwość. Jak podaje wiceminister klimatu Miłosz Motyka, realną datą, kiedy od zmiany czasu można odejść, jest dopiero 2028 r. To odległa data, szczególnie, że zapowiedzi były już na 2025 r.

Kiedy przestawiamy zegarki na czas letni 2025?

Zegarki na czas letni w 2025 r. przestawiamy z soboty 29 marca na niedzielę 30 marca 2025 r. W ostatni weekend marca następuje zmiana czasu z zimowego na letni. Oznacza to, że dzień będzie dłuższy, ale pośpimy krócej tej nocy.

Jak przestawiamy zegarki z zimowego na letni?

Zegarki z zimowego na letni czas, a konkretnie wskazówki należy przesunąć z godz. 2.00 na 3.00. W nocy z 29 marca na 30 marca 2025 r. będziemy spać o godzinę krócej.

Kiedy zmiana czasu z letniego na zimowy?

Zmiana czasu z letniego na zimowy ma miejsce w nocy z 25 października na 26 października 2025 r. Zatem zmiana czasu na zimowy następuje w ostatnim tygodniu października. Tej nocy pośpimy dłużej o jedną godzinę, ale niestety kosztem długości dnia. Będzie o 1 godzinę wcześniej robiło się ciemną, a dzień będzie krótszy.

Dodatek za pracę w nocy

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje wyższy dodatek za pracę w nocy, niż miało to miejsce w 2024 r. Dlaczego tak się dzieje? Wszystko wynika z tego, że dodatek za pracę w porze nocnej uzależniony jest od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jak wiadomo wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 r. jest wyższa niż w 2024 r., bo od 1 stycznia 2025 r. wynosi 4666 zł brutto, a od 1 lipca 2024 r. było to 4300 zł brutto. W związku więc ze wzrostem minimalnej krajowej, następuje też automatyczny wzrost dodatku za pracę w nocy. Co ciekawe część osób ma gwarantowany dodatek pracę w nocy, a część nie. Dlaczego? Wszystko zależy od podstawy prawnej na jakiej dana osoba pracująca w nocy jest zatrudniona. Trzeba pamiętać, że wiele osób w naszym społeczeństwie jest tzw. freelancerami. Osoby te często mają zawartą umowę B2B, tzw. umowę współpracy, ponieważ mają własną działalność gospodarczą, czy też mają zawartą umowę cywilnoprawną - np. umowę o dzieło autorskie. Wówczas dodatek za pracę w nocy takim osobom się nie należy, chyba, że mają takie prawo zagwarantowane w umowie. W związku z tym, że na podstawie Kodeksu Cywilnego obowiązuje swoboda umów, a relacja cywilnoprawna oparta jest na woli stron, jak najbardziej taki dodatek za pracę w porze nocnej można też uregulować, ale nie jest to obowiązkowe i nie podlega obostrzeniom z KP.

Kiedy wypada pora nocna?

Pora nocna określona jest na godziny między 21:00 a 7:00 i obejmuje 8 godzin, tak wskazuje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej: KP). Co ważne, obowiązujący w danym zakładzie pracy regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności właśnie porę nocną.

Dyrektywa 2003/88/WE dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy z 4 listopada 20023 r., Dz.U.UE.L.2003.299.9 odnosi się do specyfiki pracy w nocy. Podkreśla się, że:

1. Badania wykazały, iż organizm ludzki jest w porze nocnej bardziej wrażliwy na zakłócenia środowiska i pewne uciążliwe formy organizacji pracy oraz że długie okresy pracy w porze nocnej mogą być szkodliwe dla zdrowia pracowników i mogą zagrażać bezpieczeństwu w miejscu pracy.
2. Niezbędne jest ograniczenie okresów pracy w porze nocnej oraz zapewnienie, że pracodawca, który regularnie korzysta z pracy wykonywanej przez pracowników w porze nocnej, przekazuje informacje o tym właściwym organom, jeżeli się o nie zwrócą. Na gruncie polskich przepisów pracodawca musi zgłosić fakt wykonywania przez pracowników pracy w porze nocnej do Państwowej Inspekcji Pracy.
3. Pracownicy wykonujący pracę w porze nocnej byli uprawnieni do bezpłatnych badań lekarskich przed ich przydzieleniem i po nim, w regularnych odstępach czasu oraz, jeżeli jest to możliwe, powinni być przeniesieni do odpowiedniej pracy dziennej, jeżeli występują u nich problemy zdrowotne.
4. Sytuacja pracowników wykonujących pracę w porze nocnej wymaga, aby poziom ochrony ich bezpieczeństwa i zdrowia był dostosowany do charakteru ich pracy oraz aby organizacja i działanie służb oraz środków ochronnych i zapobiegawczych były skuteczne.

Na gruncie dyrektywy:

• "pora nocna" oznacza każdy okres nie krótszy niż siedem godzin, określony w przepisach krajowych, który musi obejmować, w każdym przypadku, okres między północą i godziną 5 rano;
• "pracownik wykonujący pracę w porze nocnej" oznacza: z jednej strony: każdego pracownika, który w porze nocnej pracuje w zwykłym toku pracy przez przynajmniej trzy godziny swojego dobowego wymiaru czasu pracy; oraz z drugiej strony: każdego pracownika, który w porze nocnej może przepracować pewną część swojego rocznego wymiaru czasu pracy, który zostaje ustalony zgodnie z wyborem danego Państwa Członkowskiego. Polska doprecyzowuje te przepisy.

Zmiana czasu z zimowego na letni 2025 r. a czas pracy

W nocy z 29 marca na 30 marca 2025 r. pracownik, który wykonuje pracę, zatem w nocy, w której następuje zmiana czasu z zimowego na letni, w rzeczywistości nie wypracowuje przewidzianego wymiaru czasu pracy, ponieważ czas jego pracy zostaje skrócony o jedną godzinę. Czy w takim razie traci na tym? Nie, przecież prawo pracy by na to nie pozwoliło. Taka sytuacja ma miejsce, bez winy pracownika, który jest gotowy świadczyć pracę w tym dniu i w nocy z 29 na 30 marca 2025 r. Pracownik ze względu na zmianę czasu nie ma możliwości wypracowania dobowego wymiaru czasu pracy. Za niewypracowaną godzinę, pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia przestojowego.

Zgodnie z art. 81 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a tylko w sytuacji, gdy składnik ten nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, przysługuje mu wynagrodzenie w wysokości 60% wynagrodzenia, jeśli pracownik nie wykonywał pracy, był gotowy do jej świadczenia, ale doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Zatem pracownik, który nie przepracował pełnego wymiaru czasu pracy, w związku ze zmianą czasu zimowego na letni, zachowuje prawo do pełnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zmiana czasu a praca w nocy?

Jeżeli pracownik w związku ze zmianą czasu np. z letniego na zimowy przepracował rzeczywiście godzinę dłużej, godzina ta kwalifikowana powinna być jako godzina nadliczbowa, za którą pracownikowi według ustalonych zasad przysługuje wynagrodzenie oraz dodatek (lub czas wolny). Pracownik nabya również prawo do dodatku za pracę z porze nocnej za ta dodatkową godzinę pracy. "Zmiana czasu z letniego na zimowy – cofnięcie zegarków o godzinę z godz. 3:00 na godz. 2:00 w nocy – skutkować może wydłużeniem ilości przepracowanych godzin w nocy w każdym przypadku, gdy ciągłość realizowanych zadań jest niezbędna. Pracownik, który ma zaplanowaną pracę np. od 22:00 do 6:00 będzie faktycznie pracować o godzinę dłużej. Dwukrotnie bowiem przepracuje czas pomiędzy 2:00 a 3:00 – raz w starym, drugi raz w nowym, zmienionym czasie. Pociąga to za sobą powstanie nadgodzin oraz konieczność wypłaty kolejnego dodatku za pracę w porze nocnej. Dodatkowa godzina skutkować będzie przekroczeniem normy dobowej lub wydłużonego dobowego wymiaru czasu pracy, czyli będzie stanowić godzinę nadliczbową i będzie rekompensowana według przepisów o nadgodzinach. W związku z tym, że będzie stanowić pracę w porze nocnej przysługuje za nią także dodatek za pracę w porze nocnej. (...). Jeżeli pracodawca, uwzględniając zmianę, zaplanowałby pracownikowi pracę np. od godz. 22:00 do godz. 5:00, to faktycznie pracownik wypracowałby 8 godzin i nie powstałyby nadgodziny. Także jednak w takiej sytuacji praca „podwójna” w godz. 2:00–3:00 byłaby pracą w porze nocnej." - tak podkreśla: M. Rotkiewicz, Praca w noc zmiany czasu, Legalis/el.

Kiedy przysługuje dodatek za godziny nocne?

Dodatek za pracę w porze nocnej określa się jako pewnego rodzaju rekompensatę za zwiększoną uciążliwość pracy. Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.

Komu przysługuje dodatek za dyżur nocny?

Co do zasady, dodatek za pracę w nocy (przez niektórych nazywany dyżur nocny - choć nie jest to prawidłowe, ponieważ dyżur to inna instytucja prawa pracy) należy się wszystkim pracownikom. Dodatek za pracę w porze nocnej należy się więc: osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru czy spółdzielczej umowy o pracę) wykonującym pracę w porze nocnej. Dodatek należy się niezależnie od rodzaju pracy i stanowiska pracy.

Kto udowadnia pracę w godzinach nadliczbowych czy nocnych?

Kiedy pomiędzy stronami stosunku pracy dojdzie do sporu co do wypłaty dodatku za pracę w porze nocnej, ciężar dowodu w sprawie z powództwa pracownika o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych czy pracy w porze nocnej, spoczywa na pracowniku. To on z danego faktu wywodzi dany skutek prawny, a zatem to on musi udowodnić swoje roszczenie, że pracował w nocy, zgodnie z zasadą z art. 6 KC. Najlepiej wówczas przedstawić efekt swojej pracy w nocy, nagrania z monitoringów, wysłane maile, dowody ze świadków, podpis na liście obecności czy zrzut ekranu z z elektronicznego systemu potwierdzania przybycia do pracy.

Czy dodatek za pracę w nocy jest obowiązkowy?

Tak, dodatek za pracę w nocy jest obowiązkowy. Co więcej dodatek za pracę nocy jest obligatoryjny zarówno:

• przy pracy w porze nocnej wykonywanej stale. Tutaj istotne jest to, że w stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Kompetencje w zakresie wprowadzenia ryczałtu ma pracodawca przy czym pracownik musi zaakceptować taką formę wynagrodzenia, choćby w sposób dorozumiany (zob. wyr. SN z 25 lipca 2018 r., I PK 94/17).
• przy pracy w porze nocnej wykonywanej okazjonalnie.

Czy dodatek za nocki przysługuje kierownikowi?

Tak, dodatek za nocki przysługuje również pracownikom na stanowiskach kierowniczych czy zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy.

Kto może odmówić pracy w nocy?

Przepisy wprowadzają zakaz zatrudniania w nocy określonych kategorii pracowników. Są to:

• kobiety w ciąży (art. 178 § 1 k.p.),
• pracownicy niepełnosprawni, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, a w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tym pracownikiem wyrazi na to zgodę (art. 15 ust. 3 i art. 16 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych),
• osoby wychowujące dziecko do lat 8, chyba że wyrażą zgodę na taką pracę (art. 178 § 2 oraz art. 189 zn. 1 § 1 k.p.),
• pracownicy młodociani (art. 203 § 1 k.p.).

Zatrudnienie wymienionych osób w porze nocnej jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika (art. 281 pkt 5 k.p.), które zagrożone jest karą grzywny do 30 000 zł.

W jakiej wysokości przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej w 2025 r.

W 2025 r. pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek za pracę w porze nocnej jest więc uzależniony od 1 stycznia 2025 r. od kwoty 4666 zł jak już było wskazane wcześniej.

Czas pracy marzec 2025 r.

W marcu 2025 r. jest do przepracowania 168 godzin. Wynika to z tego, że są 4 pełne tygodnie, w każdym 40 godzin do przepracowania. Daje to 160 godzin + 1 pełny dzień (1 x 8 godzin) = 168 godzin pracy. Daje to 21 dni roboczych. W marcu 2025 r. jest zatem 10 dni wolnych od pracy, bo marzec ma 31 dni. Ma to znaczenie dla obliczania stawki za każdą godzinę pracy w porze nocnej w marcu 2025 r.

Ile za nocki w marcu 2025 r.?

Dodatek za pracę w porze nocnej będzie wynosił w marcu 2025 r. 4,67 zł za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Jak to policzyć? Należy zweryfikować ile godzin pracy jest do przepracowania w danym miesiącu – w marcu 2025 r. jest to 168 godzin. Następnie należy minimalne wynagrodzenie obowiązujące za marzec 2025 r. podzielić przez tą liczbę godzin i pomnożyć przez 20%, czyli 4666 zł : 168h x 20%. Wynik ten daje 5,55 zł brutto za 1 godzinę pracy w nocy w marcu.

Oczywiście, powyższe z zastrzeżeniem, że podstawę obliczeń stanowić powinien obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, ustalony zgodnie z art. 130 KP. Wyżej i niżej wskazane stawki to jedynie stawki minimalne. Wysokość dodatku jest zmienna, ponieważ stałej wysokości wynagrodzenia minimalnego odpowiada zmienna liczba nominalnych godzin pracy w danym miesiącu. Dodatek za pracę w innych miesiącach w 2025 r. może być więc wyższy lub niższy.

Czy dodatek za nocki jest jednakowy dla wszystkich pracowników?

Tak, dodatek za pracę w nocy powinien być identyczny dla wszystkich pracowników, niezależnie od wysokości otrzymywanego przez nich wynagrodzenia. Jak zostało wyżej wskazane, jest on ustalany w oparciu o minimalne wynagrodzenie ustalone zgodnie z obowiązującymi w danym roku przepisami. Oczywiście pracodawca w wewnętrznych przepisach obowiązujących w zakładzie pracy (np. w regulaminie pracy, wynagradzania czy w układzie zbiorowym pracy), może ustalić wyższy dodatek za pracę w porze nocnej, jednak nadal muszą one być identyczne dla wszystkich pracowników. Właśnie tym różni się dodatek za pracę w porze nocnej od dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, który jest zależny od wysokości wynagrodzenia konkretnego pracownika.

Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?

Tak, można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych. Praca nocna może być równocześnie pracą nadliczbową. Czyli pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej można polecić wykonanie pracy w godzinach nadliczbowych zarówno w porze nocnej, jak i po jej zakończeniu, już w trakcie pory dziennej. Odwrotna sytuacja też jest dopuszczalna, czyli pracownik wykonujący pracę standardowo w ciągu dnia, może wykonywać pracę nadliczbową w porze nocnej.