Wymiar czasu pracy 2022

Wymiar czasu pracy w 2022 roku

W 2022 r. wymiar czasu pracy wyniesie 2008 godzin. W przyszłym roku wystąpi też jedno święto przypadające w sobotę i obniżające wymiar czasu pracy o 8 godzin (1 stycznia). Pracodawca będzie musiał wyznaczyć za nie - pracownikom, którzy pracują stale od poniedziałku do piątku - dodatkowy dzień wolny.

Wymiar czasu pracy to liczba godzin, którą pracodawca, z jednej strony, powinien, a z drugiej strony - może zaplanować pracownikowi do przepracowania w danym okresie rozliczeniowym.

Wymiar czasu pracy nie zależy od systemu czasu pracy lub rozkładu czasu pracy, w jakim pracownik wykonuje swoje obowiązki. Nie zależy również od stałego rozkładu czy ustalonego dla pracownika harmonogramu czasu pracy. Bez względu bowiem na system czasu pracy oraz na dni i godziny, w jakich pracownik wykonuje pracę - każdy ma taki sam wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Prawidłowe rozplanowanie czasu pracy - zarówno w ramach stałego rozkładu, jak i zmiennych harmonogramów czasu pracy - zawsze powinno zaczynać się od prawidłowego ustalenia wymiaru.

WAŻNE!

Bez względu na system i rozkład czasu pracy wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym jest taki sam dla każdego pracownika.

Wymiar czasu pracy w 2022 roku - jak obliczyć?

Wymiar czasu pracy, bez względu na to, w jakim systemie czasu pracy pracownik jest zatrudniony oraz w jakich dniach tygodnia pracuje, ustalamy zawsze w taki sam sposób:

• Krok 1. Mnożymy 40 godzin przez pełne tygodnie pracy (pełne tygodnie pracy to 7 kolejnych dni, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego),
• Krok 2. Dodajemy iloczyn 8 godzin i dni "wystających" poza pełne tygodnie pracy przypadających od poniedziałku do piątku,
• Krok 3. Odejmujemy iloczyn 8 godzin i świąt przypadających od poniedziałku do soboty (jedynie święta przypadające w niedzielę nie obniżają wymiaru czasu pracy).

Przykład

Wymiar czasu pracy obowiązujący w czerwcu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy (tygodnie pracy przypadają od 1 do 7, od 8 do 14, od 15 do 21 oraz od 22 do 28 czerwca) = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach "wystających" poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 2 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku (29-30 czerwca) = 176 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

176 godzin - 8 godzin × 1 dzień świąteczny przypadający od poniedziałku do soboty (16 czerwca - Boże Ciało) = 168 godzin.

Wymiar czasu pracy w czerwcu 2022 r. wyniesie 168 godzin.

Planując pracę w miesięcznym okresie rozliczeniowym należy pamiętać, że nie wolno zaplanować jej więcej, niż to wynika z wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym miesiącu, oraz nie mniej, choć ten drugi przypadek jest co do zasady dopuszczalny, jednakże pracodawca, mimo niedopracowania przez pracownika czasu pracy, będzie musiał zapłacić mu wynagrodzenie za pełny miesięczny wymiar.

WAŻNE!

Pracodawca nie może planować pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Przykład

Z uwagi na fakt, że w lutym 2022 r. wymiar czasu pracy wynosi 160 godzin, pracodawca nie może zaplanować pracownikowi zatrudnionemu w miesięcznym okresie rozliczeniowym więcej godzin do przepracowania niż 160 (byłyby to bowiem nadgodziny, zaś planowanie nadgodzin jest prawnie niedopuszczalne). Jeśli zaplanuje ich mniej, będzie i tak musiał zapłacić pracownikowi wynagrodzenie za 160 godzin. Dotyczy to zarówno pracownika wynagradzanego stawką miesięczną, jak i stawką godzinową wynagrodzenia.

Przykład

Pracodawca w lutym 2022 r. zaplanował pracownikowi zatrudnionemu w miesięcznym okresie rozliczeniowym do przepracowania 176 godzin. Z uwagi na fakt, iż wymiar czasu pracy w tym miesiącu wynosi 160 godzin, taki plan stanowi, po pierwsze, wykroczenie pracodawcy przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł, po drugie zaś powoduje powstanie godzin nadliczbowych, za które pracownikowi należy się odpowiednia rekompensata w postaci wynagrodzenia oraz dodatku lub czasu wolnego od pracy.

Przykład

Pracodawca w lutym 2022 r. zaplanował pracownikowi zatrudnionemu w miesięcznym okresie rozliczeniowym do przepracowania 152 godziny. Z uwagi na fakt, iż wymiar czasu pracy w tym miesiącu wynosi 160 godzin, mimo takiego planu pracodawca musi zapłacić pracownikowi za ten miesiąc pełne miesięczne wynagrodzenie (jeśli pracownik ma zapisaną w umowie o pracę taką stawkę) lub wynagrodzenie godzinowe za 160 godzin pracy (jeśli obowiązująca pracownika stawka wynagrodzenia jest określona w umowie o pracę godzinowo).

Obliczając wymiar czasu pracy, należy pamiętać, że ustala się go zawsze dla pełnego okresu rozliczeniowego, nie zaś dla poszczególnych miesięcy. Oznacza to zatem, że w przypadku pracownika zatrudnionego w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustala się wymiar na każdy miesiąc z osobna, w przypadku zaś pracownika, który pracuje w okresie rozliczeniowym dłuższym niż miesięczny - wymiar ustala się dla całego tego okresu, nie zaś dla jego poszczególnych miesięcy. W przepisach z zakresu czasu pracy brak jest bowiem pojęcia miesiąca, a kluczowe w tym zakresie jest pojęcie okresu rozliczeniowego i ono musi być respektowane.

Wymiar czasu pracy dla miesięcznego okresu rozliczeniowego ustalamy dla każdego z miesięcy z osobna i w tych miesiącach musi być on uwzględniany.

Przykład

Pracodawca, u którego stosowany jest miesięczny okres rozliczeniowy, z uwagi na zmienne zapotrzebowanie na pracę pracowników w poszczególnych miesiącach chce zaplanować pracownikom na maj 2022 r. (w którym będzie większe zapotrzebowanie na pracę) 176 godzin pracy, zaś na czerwiec 2022 r. (w którym przewiduje mniejsze zapotrzebowanie na pracę) - 160 godzin. Pracodawca twierdzi, że jest to możliwe, ponieważ liczba godzin z maja i czerwca br. ulegnie zbilansowaniu do łącznego wymiaru w tych miesiącach. Pracodawca nie ma jednak racji. Skoro bowiem pracownicy zatrudnieni są w miesięcznym okresie rozliczeniowym, to pracodawca planując im pracę, musi przestrzegać wymiarów czasu pracy obowiązujących w tych poszczególnych miesiącach. Co oznacza, że na maj 2022 r. może zaplanować im do przepracowania nie więcej niż 168 godzin, tak samo jak na czerwiec - nie więcej niż 168 godzin. Jeśli zaś zaplanuje pracę w zaproponowany przez siebie sposób, wówczas w maju 2022 r. popełni wykroczenie polegające na planowaniu pracy ponad obowiązujący w tym miesiącu wymiar czasu pracy (czyli pracy nadliczbowej) oraz będzie musiał zrekompensować pracownikom 8 godzin nadliczbowych - wynagrodzeniem oraz odpowiednim dodatkiem lub czasem wolnym od pracy. Natomiast w czerwcu 2022 r., mimo iż pracownicy przepracują jedynie 160 godzin, pracodawca będzie musiał zapłacić pracownikom wynagrodzenie za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

Wymiar czasu pracy dla okresu rozliczeniowego dłuższego niż miesięczny ustala się zaś, bez dzielenia go na poszczególne miesiące, lecz z uwzględnieniem całego okresu rozliczeniowego.

WAŻNE!

Wymiar czasu pracy dla okresu rozliczeniowego dłuższego niż 1 miesiąc ustala się dla całego okresu, a nie dla poszczególnych miesięcy.

Przykład

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od lipca do września 2022 r. ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 13 tygodni pracy (tygodnie pracy przypadają od 1 do 7, od 8 do 14, od 15 do 21, od 22 do 28 lipca, od 29 lipca do 4 sierpnia, od 5 do 11, od 12 do 18, od 19 do 25 sierpnia, od 26 sierpnia do 1 września, od 2 do 8, od 9 do 15, od 16 do 22, od 23 do 29 września) = 520 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

520 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (30 września) = 528 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

528 godzin - 8 godzin × 1 święto przypadające od poniedziałku do soboty (15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) = 520 godzin.

Wymiar czasu pracy w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym od lipca do września 2022 r. wynosi 520 godzin.

Ustalając wymiar czasu pracy dla dłuższego niż miesięczny okresu rozliczeniowego, należy pamiętać, że obowiązuje on w całym okresie, nie zaś w poszczególnych jego miesiącach. Oznacza to, że planując pracę, można ją zaplanować co do zasady na dowolną liczbę godzin w miesiącach kalendarzowych (nie naruszając jednak pozostałych przepisów o czasie pracy, np. o dobowych i tygodniowych odpoczynkach, obowiązujących dobowych normach czasu pracy itp.), byleby nie przekroczyć wymiaru czasu pracy obwiązującego w okresie rozliczeniowym.

Przykład

Pracodawca zatrudniający pracowników w równoważnym systemie czasu pracy dopuszczającym pracę do 12 godzin na dobę, w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym, w związku z przewidywanym dużym zamówieniem na okres wakacyjny od lipca do sierpnia 2022 r. ma zamiar w okresie od lipca do września 2022 r. zaplanować pracownikom następującą liczbę godzin do przepracowania:

● w lipcu 2022 r. - 200 godzin,

● w sierpniu 2022 r. - 200 godzin,

● w wrześniu 2022 r. - 120 godzin.

Takie zaplanowanie pracy jest prawnie dopuszczalne. Wymiar czasu pracy obowiązuje bowiem w okresie rozliczeniowym i nie ogranicza liczby godzin możliwych do zaplanowania przez pracodawcę do przepracowania przez pracownika w poszczególnych jego miesiącach. Jeśli zatem w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od lipca do września 2022 r. wymiar czasu pracy wynosi 520 godzin, to oznacza, że pracodawca może go rozłożyć na pracę we wskazany powyżej sposób, byleby łączna liczba zaplanowanych na te miesiące godzin pracy nie przekroczyła obowiązującego w tym okresie wymiaru, czyli 520 godzin. Co więcej, takie zaplanowanie nie powoduje także powstania żadnych godzin nadliczbowych w pierwszym i drugim oraz niedopracowania w trzecim miesiącu okresu rozliczeniowego. Jest to bowiem "normalna" zaplanowana do przepracowania przez pracownika praca mieszcząca się w obowiązującym pracownika wymiarze czasu pracy w okresie rozliczeniowym. Za tę pracę przysługuje zatem pracownikowi wynagrodzenie określone w jego umowie o pracę, bez prawa do żadnych dodatków czy wyrównań.

Wymiar czasu pracy 2022 - niepełny etat, 1/2 etatu

Wymiar czasu pracy pracowników niepełnoetatowych ustalamy identycznie jak tych, którzy pracują w pełnym wymiarze czasu pracy, z tym jednak zastrzeżeniem, że ostatecznie mnożymy go przez wielkość etatu, która jest zastrzeżona w ich umowach o pracę.

Przykład

Wymiar czasu pracy obowiązujący w czerwcu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy (tygodnie pracy przypadają od 1 do 7, od 8 do 14, od 15 do 21 oraz od 22 do 28 czerwca) = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach "wystających" poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 2 dni wystające przypadający od poniedziałku do piątku (29-30 czerwca) = 176 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

176 godzin - 8 godzin × 1 dzień świąteczny przypadający od poniedziałku do soboty (16 czerwca - Boże Ciało) = 168 godzin.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu

168 godzin x 1/2 etatu = 84 godziny.

Wymiar czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu w czerwcu 2022 r. wyniesie 84 godziny.

Tu jednak również należy pamiętać, że wymiar ustalany jest dla pełnego okresu rozliczeniowego, w którym pracownik niepełnoetatowy jest zatrudniony.

Przykład

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego na ½ etatu w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od lipca do września 2022 r. ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 13 tygodni pracy (tygodnie pracy przypadają od 1 do 7, od 8 do 14, od 15 do 21, od 22 do 28 lipca, od 29 lipca do 4 sierpnia, od 5 do 11, od 12 do 18, od 19 do 25 sierpnia, od 26 sierpnia do 1 września, od 2 do 8, od 9 do 15, od 16 do 22, od 23 do 29 września) = 520 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

520 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (30 września) = 528 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

528 godzin - 8 godzin × 1 święto przypadające od poniedziałku do soboty (15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) = 520 godzin.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu

520 godzin × 1/2 etatu = 260 godzin.

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym od lipca do września 2022 r. wynosi 260 godzin.

O wymiarze czasu pracy pracowników niepełnoetatowych należy pamiętać w szczególności, gdy pracują oni w stałych dniach i godzinach. Może się bowiem zdarzyć, że praca w tych ustalonych dniach i godzinach spowoduje przekroczenie obowiązującego w okresie rozliczeniowym wymiaru czasu pracy lub jego niedopracowanie. W takiej sytuacji, pracodawca powinien podjąć decyzję o zmianie niektórych dni lub godzin ich pracy w tym okresie, tak by pracownik wypracował tyle godzin, ile wynika z obowiązującego go wymiaru czasu pracy.

Przykład

Pracodawca zatrudnił na 1/2 etatu pracownika, który ma pracować stale w poniedziałki po 4 godziny, a we wtorki i środy po 8 godzin z wyłączeniem świąt, w miesięcznym okresie rozliczeniowym.

W lutym 2022 r. pracownik, pracując w ten sposób (4 poniedziałki, 4 wtorki i 4 środy) wypracuje 80 godzin, czyli tyle, ile wynosi jego wymiar czasu pracy obowiązujący w tym miesiącu ([40 × 4 tygodnie pracy + 8 godzin × 0 dni wystających przypadających od poniedziałku do piątku - 8 godzin × 0 świąt przypadających od poniedziałku do soboty] × 1/2 etatu = 80 godzin).

W sierpniu 2022 r. jednak, pracując w ustalony sposób (4 poniedziałki, 5 wtorków i 5 śród), pracownik wypracowałby 96 godzin, podczas gdy jego wymiar czasu pracy wynosi w tym miesiącu 88 godzin ([40 × 4 tygodnie pracy + 8 godzin × 3 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku - 8 godzin × 1 święto przypadające od poniedziałku do soboty] × ½ etatu = 88 godzin). Z tego też względu pracodawca powinien zdecydować, że w sierpniu 2022 r., ze względu na obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, np. nie będzie on pracował w jeden wtorek lub środę. W przeciwnym przypadku 8 nadpracowanych godzin będzie dodatkową pracą, za którą pracownikowi będzie przysługiwało wynagrodzenie.

We wrześniu 2022 r. pracownik pracując w ustalony sposób (4 poniedziałki, 4 wtorki i 4 środy), wypracowałby 80 godzin, podczas gdy jego wymiar czasu pracy wynosi w tym miesiącu 88 godzin ([40 × 4 tygodnie pracy + 8 godzin ×2 dni wystające przypadający od poniedziałku do piątku - 8 godzin × 0 świąt przypadających od poniedziałku do soboty] × 1/2 etatu = 88 godziny). Pracownik nie wypracuje zatem obowiązującego go wymiaru czasu pracy, zaś pracodawca będzie musiał wypłacić mu wynagrodzenie za cały ten wymiar, czyli za 88 godzin. Warto jednak temu zapobiec i wpisując do umowy o pracę dni i godziny, w jakich pracownik ma pracować (jeśli taki zapis w umowie ma się znajdować), pracodawca może zaznaczyć możliwość wprowadzenia zmian do takiego rozkładu, jeśli tego wymaga wymiar czasu pracy obowiązujący w danym okresie rozliczeniowym.

Przykład

Pracodawca zatrudnił na 1/2 etatu pracownika, który "ma pracować stale w poniedziałki i wtorki po 8 godzin oraz w środy po 4 godziny z wyłączeniem świąt, chyba że z wymiaru czasu pracy wynika inna liczba godzin".

We wrześniu 2022 r. pracownik pracując w ustalony sposób (4 poniedziałki, 4 wtorki i 4 środy) wypracowałby 80 godzin, podczas gdy jego wymiar czasu pracy wynosi w tym miesiącu 88 godzin ([40 × 4 tygodnie pracy + 8 godzin × 2 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku - 8 godzin × 0 świąt przypadających od poniedziałku do soboty] × 1/2 etatu = 88 godziny). Dzięki zapisowi w umowie o pracę pracodawca - aby pracownik przepracował pełny obowiązujący go wymiar czasu pracy w tym okresie rozliczeniowym - może polecić mu dodatkowo pracę w jeden czwartek na 8 godzin. Takie postępowanie będzie prawidłowe.

Święta a wymiar czasu pracy

Zasadą jest, że święta przypadające w okresie rozliczeniowym obniżają wymiar czasu pracy każdego pracownika o 8 godzin z tytułu każdego z nich. Dlatego też, ustalając wymiar czasu pracy, odejmowaliśmy od niego iloczyn 8 godzin i liczby świąt przypadających w okresie rozliczeniowym. Jedynym wyjątkiem są święta przypadające w niedzielę. O te święta wymiar nigdy nie jest obniżany.

Przykład

Wymiar czasu pracy obowiązujący w maju 2022 r. dla pracownika zatrudnionego w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 2 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku (są to 30-31 maja, bowiem 29 maja nie przypada od poniedziałku do piątku) = 160 godzin + 16 godzin = 176 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

176 godzin - 8 godzin × 1 święto przypadające od poniedziałku do soboty (3 maja - Święto Narodowe 3 maja, 1 maja - Święto Państwowe przypada w niedzielę, a więc nie obniża wymiaru czasu pracy) = 168 godzin.

Wymiar czasu pracy w maju 2022 r. wyniesie 168 godzin.

Podobnie jest w dłuższym niż miesięczny okresie rozliczeniowym.

Przykład

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od kwietnia do czerwca 2022 r. ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 13 tygodni pracy = 520 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

520 godzin + 8 godzin × 0 dni wystających przypadających od poniedziałku do piątku = 520 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

520 godzin - 8 godzin × 3 święta przypadające od poniedziałku do soboty (18 kwietnia - drugi dzień Wielkanocy, 3 maja - Święto Narodowe 3 Maja, 16 czerwca - Boże Ciało. Przypadający 17 kwietnia - pierwszy dzień Wielkanocy, 1 maja - Święto Państwowe, oraz 5 czerwca - pierwszy dzień Zielonych Świątek, nie obniżają wymiaru czasu pracy, gdyż przypadają w niedzielę) = 496 godzin.

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym od kwietnia do czerwca 2022 r. wynosi 496 godzin.

Zasadą jest, jak wcześniej zostało wskazane, że wymiar czasu pracy obniżany jest o 8 godzin z tytułu każdego święta, które przypada w innym dniu niż niedziela. Dotyczy ona zatem zarówno świąt przypadających od poniedziałku do piątku, jak i święta przypadającego w sobotę. Zwykle jednak za każdym razem, kiedy w okresie rozliczeniowym święto wypada w sobotę, powoduje ono mnóstwo komplikacji i pytań, których rozwiązanie znajduje się jedynie w prawidłowym ustaleniu wymiaru czasu pracy.

WAŻNE!

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Święto sobotnie obniża o 8 godzin wymiar czasu pracy, tak jak święto przypadające w każdym dniu innym niż niedziela. Nie ma przy tym znaczenia, czy mowa o pracownikach, którzy pracują od poniedziałku do piątku, czy o takich, dla których soboty, a nawet niedziele i święta są dniami pracy. Dla wszystkich wymiar czasu pracy ustalamy bowiem tak samo.

W 2022 r. święto przypadające na sobotę wystąpi jeden raz - 1 stycznia (Nowy Rok). Święto to, tak jak każde inne święto, poza jedynie tymi, które przypadają w niedziele, obniży wymiar czasu pracy każdego pracownika.

Przykład

Wymiar czasu pracy obowiązujący w styczniu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (31 stycznia, dni 29-30 stycznia nie przypadają od poniedziałku do piątku, więc nie są uwzględniane) = 168 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty:

168 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, i 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Dzień 1 stycznia, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy = 152 godziny).

Wymiar czasu pracy w styczniu 2022 r. wyniesie 152 godziny.

Identycznie sprawa przedstawia się w przypadku pracowników zatrudnionych w dłuższym niż miesięczny okresie rozliczeniowym. Im również święto sobotnie obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Przykład

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od stycznia do marca 2022 r. ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 12 tygodni pracy = 480 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach "wystających" poza pełne tygodnie pracy

480 godzin + 8 godzin × 4 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku (28-31 marca, dni 26-27 marca nie przypadają od poniedziałku do piątku, dlatego nie są uwzględniane)= 512 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

520 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, 6 stycznia - Święto Trzech Króli, 1 stycznia - Nowy Rok, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy) = 496 godzin.

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym od stycznia do marca 2022 r. wynosi 496 godzin.

Święto w sobotę zawsze obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Nie ma przy tym znaczenia, czy pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy czy na część etatu. Wymiar bowiem dla każdego ustalamy tak samo, a jedynie, w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, jest on ostatecznie mnożony przez wielkość jego etatu.

Przykład

Wymiar czasu pracy obowiązujący w styczniu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego na ¼ etatu w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (31 stycznia, dni 29-30 stycznia nie przypadają od poniedziałku do piątku, więc nie są uwzględniane) = 168 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty:

168 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, i 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Dzień 1 stycznia, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy) = 152 godziny.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu

152 godziny × 1/4 etatu = 38 godzin.

Wymiar czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na ¼ etatu w styczniu 2022 r. wyniesie 38 godzin.

Podobnie będzie w dłuższym niż miesięczny okresie rozliczeniowym.

Przykład

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego na ½ etatu w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym przypadającym od stycznia do marca 2022 r. ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 12 tygodni pracy = 480 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach "wystających" poza pełne tygodnie pracy

480 godzin + 8 godzin × 4 dni wystające przypadające od poniedziałku do piątku (28-31 marca, dni 26-27 marca nie przypadają od poniedziałku do piątku, dlatego nie są uwzględniane)= 512 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty

512 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, 6 stycznia - Święto Trzech Króli; 1 stycznia - Nowy Rok, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy) = 496 godzin.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu

496 godzin × 1/2 etatu = 248 godzin.

Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego na ½ etatu w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym od stycznia do marca 2022 r. wynosi 248 godzin.

Święto w sobotę a praca od poniedziałku do piątku

Należy zwrócić szczególną uwagę na święto w sobotę w przypadku pracowników, którzy pracują stale od poniedziałku do piątku.

Jeśli pracodawca ustala dla pracowników harmonogramy czasu pracy, to w okresie rozliczeniowym, obejmującym święto przypadające w sobotę, powinien zaplanować w grafikach tyle godzin pracy, ile wynika z obowiązującego wymiaru czasu pracy w tym okresie. Ten wymiar uwzględnia bowiem również święto sobotnie (które obniżyło go o 8 godzin).

Trzeba jednak pamiętać, że wymiar czasu pracy obowiązuje również pracowników, dla których pracodawca nie tworzy grafików, którzy pracują zawsze w tych samych godzinach stale od poniedziałku do piątku. Z tego właśnie względu, w odniesieniu do tej grupy pracowników, pracodawca ma obowiązek wyznaczyć dodatkowy - poza sobotami, niedzielami i świętami - dzień wolny od pracy, w okresie rozliczeniowym, który obejmuje święto sobotnie. Inaczej pracownicy ci przekroczą obowiązujący ich wymiar czasu pracy.

Przykład

Pracownik pracujący w miesięcznym okresie rozliczeniowym stale od poniedziałku do piątku, jeśli będzie pracował w styczniu 2022 r. w każdy dzień oprócz sobót, niedziel i świąt, przepracuje 160 godzin, czyli 8 godzin ponad wymiar czasu pracy, ten bowiem w tym miesiącu wynosi 152 godziny. Dlatego pracodawca ma obowiązek udzielić mu "dodatkowego" dnia wolnego przypadającego w dniach od poniedziałku do piątku. Dzięki temu pracownik będzie miał zapewnioną pracę w obowiązującym wymiarze czasu pracy.

Podobnie jest z pracownikami zatrudnionymi na część etatu, którzy pracują zawsze w tych samych dniach i godzinach. W ich przypadku, mimo że co do zasady nie są ustalane grafiki, pracodawca musi sprawdzić obowiązujący wymiar czasu pracy i dostosować rozkład czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym do tego wymiaru.

Przykład

Pracownik zatrudniony jest na ½ etatu i pracuje od poniedziałku do piątku po 4 godziny na dobę.

Wymiar czasu pracy obowiązujący w styczniu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego na ½ etatu w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Wymiar czasu pracy obowiązujący w styczniu 2022 r. dla pracownika zatrudnionego na ¼ etatu w miesięcznym okresie rozliczeniowym ustalamy następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (31 stycznia, dni 29-30 stycznia nie przypadają od poniedziałku do piątku, więc nie są uwzględniane) = 168 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty:

168 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, i 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Dzień 1 stycznia, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy) = 152 godziny.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu

152 godziny × 1/2 etatu = 76 godzin.

Wymiar czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na ½ etatu w styczniu 2022 r. wyniesie 76 godzin. Jeśli ten pracownik w styczniu 2022 r. będzie pracował w każdy dzień oprócz sobót, niedziel i świąt po 4 godziny, to przepracuje 80 godzin, czyli 4 godziny ponad wymiar czasu pracy. Dlatego pracodawca ma obowiązek udzielić mu "dodatkowego" dnia wolnego przypadającego w dniach od poniedziałku do piątku - dzięki temu pracownik będzie miał zapewnioną pracę w obowiązującym wymiarze czasu pracy.

Szczególną ostrożność należy zachować przede wszystkim w przypadku pracowników, którzy pracują na część etatu w niewielkiej liczbie dni w tygodniu. Tu bowiem pracodawcy bardzo często mylnie przyjmują, iż skoro mają oni stosunkowo dużą liczbę dni wolnych, to w ich przypadku święto sobotnie nie ma wpływu na czas pracy. To błędny pogląd, bowiem takim pracownikom, jak wszystkim innym, święto sobotnie obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Przykład

Pracownik zatrudniony jest na ½ etatu i pracuje w poniedziałki po 4 godziny oraz we wtorki i środy po 8 godzin, z wyłączeniem świąt. Wymiar czasu pracy tego pracownika również jest obniżany o 8 godzin z tytułu święta sobotniego. Wymiar czasu pracy tego pracownika w styczniu 2022 r. ustalimy zatem następująco:

Krok 1. Obliczamy czas pracy w pełnych tygodniach pracy

40 godzin × 4 tygodnie pracy = 160 godzin.

Krok 2. Dodajemy czas pracy w dniach wystających poza pełne tygodnie pracy

160 godzin + 8 godzin × 1 dzień wystający przypadający od poniedziałku do piątku (31 stycznia, dni 29-30 stycznia nie przypadają od poniedziałku do piątku, więc nie są uwzględniane) = 168 godzin.

Krok 3. Odejmujemy 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty:

168 godzin - 8 godzin × 2 święta przypadające od poniedziałku do soboty (1 stycznia - Nowy Rok, i 6 stycznia - Święto Trzech Króli. Dzień 1 stycznia, mimo iż przypada w sobotę, obniża wymiar czasu pracy) = 152 godziny.

Krok 4. Mnożymy czas pracy przez wielkość etatu:

152 godziny × 1/2 etatu = 76 godzin.

Jeśli ten pracownik w styczniu 2022 r. będzie pracował w ustalony sposób, to wypracuje 84 godziny, zaś jego wymiar to 76 godzin. Aby pracownik wypracował taką liczbę godzin, jaka wynika z jego wymiaru czasu pracy, pracodawca powinien wskazać pracownikowi w styczniu dodatkowo wolny dzień, np. jedną ze śród. Inaczej pracownik przepracuje 8 godzin ponad jego wymiar, a co za tym idzie, będzie mu przysługiwało - za te ponadwymiarowe godziny - wynagrodzenie.

Wymiar czasu pracy 2022 - tabela

Miesiąc	Wymiar czasu pracy	3-miesięczny okres rozliczeniowy	12-miesięczny okres rozliczeniowy	Święta wolne od pracy
Styczeń	152 godz.	496 godz.	2008 godz.	1 - Nowy Rok 6 - Święto Trzech Króli
Luty	160 godz.
Marzec	184 godz.
Kwiecień	160 godz.	496 godz.		17-18 - Wielkanoc
Maj	168 godz.			1 - Święto Państwowe 3 - Święto Narodowe Trzeciego Maja
Czerwiec	168 godz.			5 - pierwszy dzień Zielonych Świątek 16 - Boże Ciało
Lipiec	168 godz.	520 godz.
Sierpień	176 godz.			15 - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Wrzesień	176 godz.
Październik	168 godz.	496 godz.
Listopad	160 godz.			1 - Wszystkich Świętych 11 - Narodowe Święto Niepodległości
Grudzień	168 godz.			25-26 - Boże Narodzenie

Czas pracy 2022 - podsumowanie

• W 2022 r. wymiar czasu pracy wyniesie 2008 godzin.
• Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
• W 2022 r. wystąpi jedno święto przypadające w sobotę (1 stycznia - Nowy Rok), za które pracodawca będzie musiał oddać dodatkowy dzień wolny.
• Wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym jest taki sam dla każdego pracownika, bez względu na system czasu pracy, w jakim pracuje, oraz bez względu na to, czy pracuje zawsze w tych samych czy w zmiennych dniach i godzinach.
• Pracodawca nie może planować pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych.

Wymiar czasu pracy - podstawa prawna:

art. 130 ustawy z 26 czerwca 1976 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162),

art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 90; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695).