Godziny pracy 2023

• Jaka jest norma czasu pracy w 2023 roku i okresy rozliczeniowe?
•  Ile dni wolnych od pracy wypada w każdym miesiącu a ile dni pracujących? 
• Jak ustalać normę czasu pracy w 2023 r.?
• Jaki jest maksymalny limit łącznego tygodniowego czasu pracy w 2023 r.?
• Konsekwencje braku prowadzenia ewidencji czasu pracy przez pracodawcę?
• Usprawiedliwiona nieobecność a wymiar czasu pracy - przykład

Jaka jest norma czasu pracy w 2023 roku i okresy rozliczeniowe?

Co do zasady w 2023 r., czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Są różne systemy czasu pracy (np. zmianowy, weekendowy), co ważne w każdym takim systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony. Okres taki nie może być jednak przedłużony więcej niż do 12 miesięcy (przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników).

Dłuższe okresy rozliczeniowe wprowadza się najczęściej w rolnictwie i hodowli, przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, czy też w branży budowniczej. 

 Ile dni wolnych od pracy wypada w każdym miesiącu a ile dni pracujących? 

W 2023 roku wymiar czasu pracy w sumie wynosi 2000 godzin, na co składa się 250 dni pracujących i 115 dni wolnych od pracy. Najwięcej godzin do przepracowania będzie w marcu 2023 r. bo aż 184, tj. 23 dni pracujące. Z kolei w kwietniu i grudniu 2023 r. będzie do przepracowania 152 godziny, tj. 19 dni.

Jak ustalać normę czasu pracy w 2023 r.?

Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, oblicza się tak:

• należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym (liczbę tygodni ustala się, biorąc pod uwagę definicję tygodnia zawartą w art. 128 § 3 pkt 2) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510);
• należy dodać do otrzymanej liczby godzin iloczyn osiem godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku;
• należy odjąć od otrzymanej liczby godzin iloczyn osiem godzin i występujących w okresie rozliczeniowym świąt (dni ustawowo wolnych od pracy), które przypadają w innym dniu niż niedziela.

Co ważne, każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Jaki jest maksymalny limit łącznego tygodniowego czasu pracy w 2023 r.?

Taki, jak w 2022 r., czyli tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Konsekwencje braku prowadzenia ewidencji czasu pracy przez pracodawcę?

Procesowe konsekwencje braku ewidencji czasu pracy lub jej nierzetelności jest powstanie po stronie pracownika możliwości udowodnienia swojego faktycznego czasu pracy za pomocą dowodów z zeznań świadków, czy też własnoręcznie prowadzonej dokumentacji. (zob. wyrok SA Szczecin z dnia 27 czerwca 2019 r., III APa 13/17).

Usprawiedliwiona nieobecność a wymiar czasu pracy - przykład

Jak wskazuje się w doktrynie prawa pracy: "Ponieważ w czasie usprawiedliwionej przerwy w pracy pracownik nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy, w rozumieniu art. 128, i to bez względu na to, w jaki sposób przerwa w pracy wpływa na uprawnienia płacowe pracownika, to okresu przerwy nie wlicza się do czasu pracy. Specyfika tej regulacji polega na tym, że pracodawca nie może jednak domagać się odpracowania tego czasu (...) Godziny usprawiedliwionej nieobecności, pomimo że nie są zaliczane do czasu pracy, "uzupełniają" wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym.

Pracownik przykładowo miał przepracować w czterotygodniowym okresie rozliczeniowym 160 godzin (4 × 40 godz.), ale z powodu choroby był nieobecny w pracy przez cztery dni robocze. W tych dniach miał zgodnie z harmonogramem przepracować 32 godziny pracy (9 + 7 + 8 + 8 = 32). Wobec tego wymiar godzin w okresie rozliczeniowym 160 pomniejsza się o 32 (160 – 32 = 128). Przekroczenie tak ustalonego wymiaru, tj. po uwzględnieniu "uzupełniającego" go czasu usprawiedliwionej nieobecności pracownika, stanowi podstawę do ustalenia, czy nie wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej" (zob. W. Muszalski, K. Walczak (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 13, Warszawa 2021).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)