REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jaki sposób wyrażać swoje uczucia, szanując prawa i uczucia innych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maria Wawrzyniak

REKLAMA

W firmie, z którą współpracuję, ostatnio wybuchł konflikt między asystentkami, gdyż jedna z nich odmówiła pomocy drugiej, gdy ta, dość nachalnie i bezpośrednio, zażądała pomocy przy wykonaniu zleconego jej zadania. Jak się okazało, sytuacja ta powtarzała się co jakiś czas. Jednak nikt nie potrafił pomóc dziewczynom, a i one nie wiedziały, jak problem rozwiązać. Co robić i jak, by umiejętnie odmówić i nikogo przy tym nie urazić? Jak reagować, co mówić, by wyznaczać i egzekwować swoje granice?

Asertywne zachowanie to taki sposób postępowania, który pozwala na wyrażenie swoich uczuć, opinii, życzeń, a także praw – bezpośrednio, uczciwie i stanowczo, z jednoczesnym poszanowaniem praw i uczuć innych. Należy jednak zaznaczyć, że nie jest to ani zachowanie agresywne, ani uległe. Ludzie potrafiący zachowywać się asertywnie są dobrymi, uważnymi i zainteresowanymi rozmówcami, potrafią słuchać, interesują się uczuciami i myślami innych. Posiadają szerokie kompetencje społeczne i komunikacyjne, a interakcje międzyludzkie traktują jako możliwość samorozwoju. Zadania, jakie stawiają sobie i innym, są realistyczne i wykonalne, gdyż mają oni dużą świadomość swoich mocnych i słabych stron. Dominującymi uczuciami w asertywnych zachowaniach są zadowolenie i radość.

Najważniejszym elementem w asertywnym zachowaniu jest asertywna komunikacja, tzn. szczere i otwarte porozumiewanie się z innymi osobami. Najważniejszym jej założeniem jest fakt, że potrafimy i chcemy w sposób jasny, konkretny i bezpośredni mówić o swoich emocjach, potrzebach i granicach. Najważniejsze w asertywności jest: prawo do odmawiania, komunikowania uczuć oraz obrona swoich praw. Jednak najważniejszą zasadą komunikacji asertywnej jest to, że komunikaty i zachowania asertywne nie mogą naruszać praw innych osób.

Komunikat – JA

Istotnym aspektem asertywności jest odnoszenie się w procesie komunikacji do swojego JA jako podstawy komunikacji, co pozwoli na uniknięcie przytaczania cudzych myśli i opinii, stereotypowych poglądów. Komunikacja oparta na komunikacie typu JA odnosi się do naszych zasobów, uczuć i przemyśleń. Pomimo silnych emocji pozwala na prowadzenie rozmowy w sposób satysfakcjonujący i konstruktywny. Przykładem wypowiedzi typu JA jest – „Czuję się nieswojo w tej sytuacji. Nie chcę w dalszym ciągu brać w tym udziału”. Komunikacja taka pozwala na zachowanie równowagi między egzekwowaniem swoich praw a prawami innych ludzi. Stosując ją, nie oceniamy, nie oskarżamy, nie odrzucamy, nie kontrolujemy, nie karzemy, nie obarczamy, nie próbujemy zmieniać innych.

Komunikat – TY

Stosowanie komunikatu typu TY jest bardzo ryzykowne, gdyż powoduje dużą szansę wejścia w spór z partnerem. Dzieje się tak dlatego, że komunikaty te zwykle wypowiadane są w chwilach, którym towarzyszą silne emocje. Przykładami takich komunikatów są: „Wkurzasz mnie!”, „Jesteś beznadziejny!”. Nie potrafiąc opanować wzburzenia, odbierani jesteśmy jako konfliktowi i irytujący. Komunikat TY to wskazywanie palcem i oskarżanie, a celem jest pognębienie przeciwnika. Gdy kontrolę nad umysłem przejmują emocje, nie ma możliwości, by opanować eskalację konfliktu.

Strategie asertywnej komunikacji

Jest wiele strategii asertywnego działania, które pomogą nam w reagowaniu w różnych sytuacjach, w komunikacji, obronie uczuć i granic. Pierwszą z nich i najczęściej stosowaną jest kompromis, gdzie obopólne ustępstwa umożliwiają wypracowanie porozumienia między stronami, a przez to zmniejszenie eskalacji konfliktu. Przekazywanie i poszukiwanie krytyki to kolejne asertywne strategie. Jeżeli jest realny powód do tego, by przekazać krytyczną opinię, należy to zrobić bez zbędnej zwłoki i najlepiej w cztery oczy. Krytyczna wypowiedź musi dotyczyć konkretnej sytuacji i sprawy, zrozumiała dla odbiorcy, bez podtekstów personalnych – ma dotyczyć problemu, nie osoby („Widzę, że złościsz się na mnie, czy możesz mi podać powód swojego gniewu?”).


Gdy postępujemy nieprawidłowo, uzyskanie konstruktywnej krytyki pozwala na korygowanie niewłaściwego postępowania, umożliwia zadawanie pytań i poszukiwanie wskazówek na przyszłość, demaskowanie. Jednak nie możemy pozwolić na to, by stosowano wobec nas ukrytą krytykę w formie aluzji i sugestii. W takim wypadku musimy zastosować tzw. klaryfikację, gdyż mamy prawo wiedzieć, czy odnosi się ona do nas, czy do kogoś innego oraz mamy prawo mieć swoją opinię na dany temat.

Kiedy konwersacja przeradza się już w niemerytoryczną kłótnię dotyczącą osób, a nie problemu, należy wtedy zastosować strategię przejścia z treści na relacje między rozmówcami („Widzę, że zboczyliśmy z tematu i zaczynamy do siebie krzyczeć”). Zwrot taki pozwala na zatrzymanie eskalacji konfliktu, jednak należy zwrócić uwagę na to, by rozmówca nie poczuł się atakowany i cenzurowany.

Kolejną strategią jest akceptacja absurdu, polegająca na tym, że w trakcie ataku nie wolno wchodzić w konflikt, lecz odwrotnie, akceptować argumenty oponenta, które następnie wykorzystuje się w podsumowaniu jego wypowiedzi kumulując je, a przez to ujawniając absurdalność jego wypowiedzi („Więc chcesz, bym wykonując to, o co mnie prosisz, złamał przepisy prawa?”). Natomiast stosując chwilę na oddech, gdy rozmowa przeradza się w kłótnię, można uzyskać dodatkowy czasu na przemyślenia, podsumowanie i zebranie dodatkowych argumentów do dalszej dyskusji („To zbyt ważna dla nas sprawa. Przyda się nam chwila do namysłu, odłóżmy dalszą rozmowę do jutra”). Wyjściem z trudnej konfliktowej sytuacji jest też zastosowanie strategii częściowej zgody, która polega na parafrazowaniu krytycznej wypowiedzi oponenta, a przez to jej osłabieniu („Tak, w kwestii pisma się z Tobą zgadzam, jednak pozostała Twoja wypowiedź jest fałszywa”).

Jedną z najpopularniejszych strategii asertywnej komunikacji jest technika zdartej płyty. Polega na uporczywym i konsekwentnym powtarzaniu kwestii, która prezentuje oponentowi naszą postawę i opinię wobec spornej sytuacji. Najważniejsze jest, by dokonać tego w sposób spokojny i stanowczy, tak długo, aż nasza sprawa zostanie zrozumiana i zaakceptowana. Nie wolno w żaden sposób modyfikować i osłabiać wypowiedzi, gdyż ma ona podkreślać naszą determinację i nieustępliwość.

Asertywny przełożony

Zasady asertywnego zachowania mają zastosowanie na każdym stanowisku, także kierowniczym. Każdy, kto jest przełożonym, powinien pamiętać, że będzie pracował efektywniej i z większą przyjemnością, gdy stosunki w pracy oprze na zasadach szczerości, odpowiedzialności, współpracy i wzajemnym szacunku. Warto słuchać tego, co ludzie mówią do Ciebie jako szefa. W kontaktach międzyludzkich pamiętaj o zasadzie równości, wydawaj jasne i bezpośrednie polecenia, stosuj konstruktywną krytykę, ale nie zapominaj też o częstych pochwałach. Kieruj i bądź wsparciem dla swojego zespołu, motywuj go. Pamiętaj także o zasadach komunikacji społecznej i stosuj strategie asertywności.

Asertywność wobec siebie

Asertywnym należy być także wobec siebie, co oznacza, że cele i osobiste priorytety, jakie sobie stawiamy, muszą być racjonalne. Powinniśmy sobie zdawać sprawę z tego, że nie jesteśmy w stanie zrobić wszystkiego, tym bardziej gdy chcemy robić to bez przerwy. Asertywność wobec siebie to także dokonywanie właściwych wyborów i umiejętność mówienia „nie”, kiedy przekraczamy swoje granice.

Asertywność w praktyce

W zastosowaniu wyżej wymienionych strategii może pomóc kilka poniższych zasad:

  • usprawnij swoje gospodarowanie czasem i nie odkładaj niczego na później,
  • bądź wytrwały i cierpliwy,
  • udoskonal umiejętności podejmowania decyzji i negocjacji,
  • stawiaj sobie realistyczne cele i osiągaj je,
  • naucz się mówić rzeczowe „nie”, a nie staniesz się kozłem ofiarnym.

W relacjach ze współpracownikami postaraj się:

  • być szczerym,
  • unikać gierek,
  • zastanowić, zanim wybuchniesz złością,
  • wysłuchać, co ma do powiedzenia oponent,
  • być empatyczny,
  • wyrażać swoje opinie, ale też pamiętać o opiniach innych,
  • zastanowić, jakie w pracy masz priorytety,
  • być odpowiedzialny i konstruktywny,
  • stosować asertywną komunikację, ale pamiętać o emocjach i potrzebach innych.

W relacjach z przełożonym:


  • nie wpadaj w panikę, gdy masz przedstawić swój pomysł czy rozwiązanie,
  • nie poniżaj siebie i swoich zasług,
  • proś o konstruktywną krytykę, pozwoli Ci ona na ciągłe doskonalenie i podnoszenie kwalifikacji i zachowanie dobrej atmosfery w pracy,
  • asertywnie wyjaśniaj oczekiwania i krytykę przełożonego wobec Ciebie, nie zachowuj się jak „ofiara” – takie postępowanie pozwoli Ci być bardziej skutecznym pracownikiem,
  • wypracuj u siebie wyczucie czasu – szczególnie wobec przełożonego.

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Personel i Zarządzanie

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

Niedziele handlowe - maj 2025

Najbliższa niedziela handlowa wypada 27 kwietnia 2025 r. Czy w maju i czerwcu również będą niedziele handlowe? Sprawdź kalendarz niedziel handlowych i niehandlowych.

Maj 2025 – dni wolne, godziny pracy

Maj 2025 – dni wolne i godziny pracy czyli jaka jest norma godzin pracy w miesiącu. Kalendarz maja w 2025 roku zawiera 2 święta ustawowo wolne od pracy. Jedno z nich wypada w sobotę, a to oznacza dodatkowy dzień wolny w tym miesiącu.

Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

W prawie pracy jest wiele uprawnień rodzicielskich. Pracownicy będący rodzicami mają dodatkowe przywileje jak urlopy, przerwy w pracy, łatwiejszy dostęp do elastycznej organizacji pracy, np. pracy zdalnej. Niektóre prawa przysługują tylko jednemu z rodziców dziecka. Czy 2 dni albo 16 godzin wolnego w roku na opiekę nad dzieckiem zdrowym przysługuje matce i ojcu dziecka?

REKLAMA

Podwyżki w budżetówce 2025. Jak zmienią się pensje nauczycieli, urzędników i pracowników samorządowych?

Rok 2025 przynosi kolejne napięcia w sektorze publicznym. Rząd zapowiada kontynuację polityki wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, ale samorządy alarmują: „nie mamy z czego płacić”. Jakie grupy zawodowe mogą liczyć na realny wzrost pensji? Kto sfinansuje podwyżki – budżet centralny czy gminy? I czy te zmiany wystarczą, by zatrzymać falę odejść z sektora publicznego?

Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 r. może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

REKLAMA

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

REKLAMA