Trzynastka w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego

W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy opiekuńczego należy uwzględnić trzynastkę, jeśli pracownik nie zachowuje do niej prawa w okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą oraz gdy od trzynastki została odprowadzona składka na ubezpieczenie chorobowe.

Trzynasta pensja zwiększa kwotę wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków przysługujących ubezpieczonemu pracownikowi w razie niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub opieki. Jest to składnik wynagrodzenia uwzględniany w podstawie wymiaru świadczeń, jeśli pracownik, zgodnie z przepisami płacowymi, nie zachowuje do niego prawa za okresy pobierania tych świadczeń. W związku z tym, że trzynasta pensja jest składnikiem wypłacanym za okresy roczne, w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków uwzględnia się go w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 42 ust. 3 ustawy zasiłkowej).

Polecamy: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF)

Pracownik otrzymujący stałe miesięczne wynagrodzenie był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 1 do 12 lutego 2016 r. Oprócz pensji w kwocie 4200 zł brutto miesięcznie (po pomniejszeniu o składki w wysokości 13,71% – 3624,18 zł) pracownik nabył prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (trzynastki) za 2015 r., które otrzymał w styczniu 2016 r. w kwocie 4200 zł brutto (po pomniejszeniu o składki 13,71% – 3624,18 zł). Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za czas choroby w lutym 2016 r. stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu za okres od lutego 2015 r. do stycznia 2016 r. wynoszące 3624,18 zł. Do tak ustalonej podstawy wymiaru należało dodać 1/12 kwoty wypłaconej trzynastej pensji za rok poprzedzający miesiąc, w którym pracownik choruje, czyli za 2015 r., tj. 302,02 zł. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas choroby wynosi zatem 3926,20 zł.

W przypadku gdy w chwili ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby/zasiłku chorobowego pracodawca nie dokonał wypłaty trzynastej pensji za rok poprzedzający, do podstawy wymiaru przyjmuje się ten składnik wypłacony za poprzedni okres. Przykładowo pracownik choruje w lutym 2016 r. i w chwili obliczania wynagrodzenia za czas choroby/zasiłku nie otrzymał jeszcze trzynastki za 2015 r. Wówczas do podstawy wymiaru przyjmuje się 1/12 trzynastki wypłaconej za 2014 r. Należy podkreślić, że po wypłacie trzynastki za 2015 r. w późniejszym okresie nie weryfikuje się tak ustalonej podstawy wymiaru wynagrodzenia/zasiłku chorobowego, bez względu na to, czy jej kwota jest wyższa czy niższa od przyjętej kwoty za 2014 r.

Pracownica choruje w marcu 2016 r. Otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 3600 zł (po pomniejszeniu o składki w wysokości 13,71% – 3106,44 zł). Pracownica nabyła prawo do trzynastki za 2015 r., którą pracodawca zamierza wypłacić na koniec marca 2016 r. W chwili ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby przysługującego pracownicy w marcu 2016 r. pracodawca nie wypłacił jeszcze trzynastki. Do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego pracownicy za okres od marca 2015 r. do lutego 2016 r., stanowiącego podstawę wynagrodzenia za czas choroby w kwocie 3106,44 zł, pracodawca powinien doliczyć zatem 1/12 trzynastej pensji wypłaconej pracownicy w marcu 2015 r. za 2014 r. w kwocie 258,87 zł. Podstawa ta pozostanie bez zmian po wypłacie przez pracodawcę trzynastki za 2015 r.

Pracownica choruje w marcu 2016 r. Otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 3600 zł (po pomniejszeniu o składki w wysokości 13,71% – 3106,44 zł). Pracownica nabyła prawo do trzynastki za 2015 r., którą pracodawca zamierza wypłacić na koniec marca 2016 r. W chwili ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby przysługującego pracownicy w marcu 2016 r. pracodawca nie wypłacił jeszcze trzynastki. Trzynastka za 2014 r. została wypłacona w styczniu 2015 r. Mimo że trzynastka za 2014 r. została wypłacona poza okresem, z którego jest ustalana podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas choroby, do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego pracownicy za okres od marca 2015 r. do lutego 2016 r., stanowiącego podstawę wynagrodzenia za czas choroby w kwocie 3106,44 zł, pracodawca powinien doliczyć 1/12 trzynastej pensji wypłaconej pracownicy w styczniu 2015 r. za 2014 r. w kwocie 258,87 zł. Podstawa ta pozostanie bez zmian po wypłacie przez pracodawcę trzynastki za 2015 r.

Jeżeli w momencie ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia/zasiłku za czas choroby nie została wypłacona jeszcze trzynastka za rok poprzedzający (w omawianym przypadku za 2015 r.) ani trzynastka za okres poprzedni (2014 r.), podstawę wymiaru ustala się bez tego składnika wynagrodzenia, a po jego wypłacie (chodzi o składnik za 2015 r.) podstawę należy przeliczyć uwzględniając ten składnik i wyrównać pracownikowi świadczenie.

Redakcja poleca: Umowy terminowe – jak zawierać i wypowiadać (książka)

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 9 do 12 lutego 2016 r. Oprócz miesięcznego wynagrodzenia w kwocie 4600 zł brutto (po pomniejszeniu o składki 13,71% – 3969,34 zł) uzyskał prawo do trzynastki, która zostanie wypłacona na koniec marca 2016 r. Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za czas choroby w lutym 2016 r. stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od lutego 2015 r. do stycznia 2016 r. W chwili ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby przysługującego pracownikowi za okres od 9 do 12 lutego 2016 r. pracodawca nie wypłacił trzynastki za rok poprzedzający, tj. za 2015 r. Natomiast trzynastka za 2014 r. nie została pracownikowi wypłacona, ponieważ nie nabył on do niej prawa. Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego powinna być ustalona bez trzynastki. W momencie wypłaty trzynastej pensji za 2015 r. trzeba przeliczyć ustaloną podstawę wymiaru z uwzględnieniem 1/12 trzynastki za 2015 r. i wypłacić pracownikowi wyrównanie.

Należy pamiętać o zasadzie, zgodnie z którą podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby/zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania świadczeń – zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju – nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy zasiłkowej). Może zatem zdarzyć się sytuacja, że w razie zachorowania w 2016 r. w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku nie zostanie uwzględniona trzynasta pensja za 2015 r., nawet gdy już zostanie wypłacona, ponieważ podstawa wymiaru nie będzie ustalana dla tej niezdolności na nowo, jeśli ubezpieczony chorował wcześniej, a przerwa między poprzednią i obecną niezdolnością nie przekroczyła 3 miesięcy kalendarzowych.

Polecamy serwis: Urlopy wypoczynkowe

Pracownik chorował od 12 do 20 listopada 2015 r. Do podstawy wymiaru przysługującego mu zasiłku chorobowego zostało przyjęte przeciętne miesięczne wynagrodzenie, wypłacone za okres od listopada 2014 r. do października 2015 r., oraz 1/12 trzynastej pensji za rok poprzedzający, tj. za 2014 r. W styczniu 2016 r. pracownikowi wypłacono trzynastkę za 2015 r. Ponownie był on niezdolny do pracy z powodu choroby od 2 do 5 lutego 2016 r. i za ten okres przysługuje mu wynagrodzenie za czas choroby. Ponieważ pomiędzy niezdolnością do pracy z powodu choroby w listopadzie 2015 r. i w lutym 2016 r. przerwa nie przekracza 3 miesięcy kalendarzowych, podstawy wymiaru wynagrodzenia za czas choroby przysługującego pracownikowi w lutym 2016 r. nie ustala się na nowo – stanowi ją ta sama podstawa wymiaru, która została ustalona dla niezdolności w listopadzie 2015 r., tj. przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od listopada 2014 r. do października 2015 r. oraz 1/12 trzynastej pensji za 2014 r. W tym przypadku wypłata trzynastej pensji za 2015 r. nie ma wpływu na podstawę wymiaru świadczenia za czas choroby przysługującego w lutym 2016 r.

Wynagrodzenie roczne podlega uzupełnieniu na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej, jeżeli w roku kalendarzowym, z którego składnik roczny podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych (np. choroba, urlop macierzyński) i w związku z tym wysokość tego składnika została z tego tytułu proporcjonalnie zmniejszona. Uzupełnienie wysokości rocznego składnika polega na ustaleniu, w jakiej wysokości pracownik otrzymałby ten składnik, gdyby przepracował cały rok.

Uzupełnianie składników rocznych w podstawie wymiaru zasiłku

Charakter rocznego składnika	Sposób uzupełnienia
Stały	W podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się kwotę premii (minus 13,71%), którą pracownik uzyskałby, gdyby w danym roku kalendarzowym nie chorował, tj. wynikającą z umowy o pracę lub innych przepisów o wynagradzaniu
Zmienny	Kwotę otrzymanego składnika rocznego, po pomniejszeniu o kwotę potrąconych składek, dzieli się przez liczbę dni przepracowanych w roku kalendarzowym oraz mnoży przez liczbę dni, którą pracownik przepracowałby w roku kalendarzowym

Józef J. poza wynagrodzeniem zasadniczym otrzymuje w lutym dodatkowe wynagrodzenie roczne. Jest ono proporcjonalnie pomniejszane za czas usprawiedliwionej niezdolności do pracy. W 2015 r., czyli w roku kalendarzowym poprzedzającym miesiąc zachorowania, pracownik był zobowiązany przepracować 252 dni, ale przez 30 dni roboczych był niezdolny do pracy i pobrał za ten okres wynagrodzenie za czas choroby. Tym samym przepracował 222 dni. Dodatkowe wynagrodzenie roczne zostało proporcjonalnie pomniejszone za okres nieobecności w pracy z powodu choroby i wypłacone w lutym 2016 r. w kwocie 4053,15 zł (kwota po pomniejszeniu o należne składki ZUS). Nagrodę roczną należy uzupełnić do kwoty, jaka przysługiwałaby Józefowi J., gdyby przepracował cały rok, co wynika z wyliczenia: 4053,15 zł : 222 dni x 250 dni = 4564,36 zł.

W podstawie wymiaru zasiłku należy uwzględnić 1/12 nagrody rocznej, tj. kwotę 380,36 zł.

Podstawa prawna:

● art. 36 ust. 1, art. 37 ust. 1, art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3 i 5, art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 159; Dz.U. z 2015 r., poz. 1268.

Zadaj pytanie na naszym Forum!