REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie odprawy przysługują pracownikom?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jakie odprawy przysługują pracownikom?
Jakie odprawy przysługują pracownikom?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownikom przysługują różne odprawy. Jak je uzyskać, jaka jest ich wysokość i jakie warunki należy spełnić – szczegóły poniżej.

rozwiń >

Co to jest odprawa?

Odprawa jest świadczeniem pieniężnym stanowiącym pewną formę rekompensaty w związku z zaistnieniem danego zdarzenia. Mogą to być przyczyny losowe, przyczyny zależne od pracodawcy od pracownika czy też występujące w związku ze ziszczeniem się pewnych okoliczności. Odprawa należy się pracownikowi od podmiotu zatrudniającego go. Odprawa nie jest wynagrodzeniem ani odszkodowaniem, aczkolwiek zwykle wysokość odprawy zależy od wysokości wynagrodzenia. W kodeksie pracy jest ujęta odprawa pozostająca w związku z wyborem, emerytalno-rentowa oraz pośmiertna. Pozostałe odprawy uregulowane są przepisach szczególnych i pracowniczych pragmatykach.

REKLAMA

Autopromocja

Odprawa w zw. z wyborem

W prawie pracy istnieje możliwość nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. Przykładem tego może być praca pracowników samorządowych np. marszałka województwa, starosty, wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Jeżeli taki wybrany pracownik samorządowy był przed wyborem zatrudniony u innego pracodawcy i w związku z wyborem nie przejdzie na urlop bezpłatny (chociaż ma do tego prawo), przysługuje mu odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Taką odprawę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Odprawa pracowników samorządowych – ile wynosi?

Oczywiście czym innym jest odprawa pracownika samorządowego, która przysługuje w związku z tym, że stosunek pracy został rozwiązany z powodu upływu kadencji, na którą był wybrany. Ta odprawa jest wyższa od ww. i przysługuje w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Taka odprawa przysługuje np. wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), burmistrzowi dzielnicy m.st. Warszawy, staroście, wicestaroście, członkom zarządu powiatu oraz marszałkowi, wicemarszałkowi i członkom zarządu województwa.

Odprawa w zw. ze zwolnieniem grupowym

Jeżeli z przyczyn niedotyczących pracownika, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę czy też na mocy porozumienia stron dojdzie do rozwiązania umowy, pracownikowi będzie się należała odprawa. Przyczynami takiego rozwiązania umowy może być likwidacja stanowiska pracy, restrukturyzacja, zmiany organizacyjne, zmniejszenie liczby zatrudnionych pracowników w danym dziale. Ważna, żeby taka przyczyna w żaden sposób nie była związana z pracownikiem.

Jak oblicza się odprawę dla pracownika?

Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Odprawa powinna być wypłacona najpóźniej w ostatnim dniu trwania stosunku pracy.

Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W 2022 r. jest to kwota 45 150 zł. brutto. Od odprawy potrąca się tylko podatek, już nie składki ubezpieczeniowe i zdrowotne.

Odprawa dla mianowanego nauczyciela

Co ciekawe jeżeli dojdzie do rozwiązania umowy z mianowanym nauczycielem z przyczyn go niedotyczących np. z powodu likwidacji szkoły (całkowitej lub częściowej), z powodów zmian organizacyjnych czy zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć lub na wniosek nauczyciela czy też gdy przenosi się go w stan nieczynny - takiemu nauczycielowi przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Pewne pragmatyki pracownicze w sposób bardziej korzystny, niż ma to miejsce w typowym stosunku pracy, regulują uprawnienia pracownicze.

Kiedy pracownik ma prawo do odprawy emerytalnej i rentowej?

Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do:

- renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury

- którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę (stałą lub okresową) lub emeryturę (nawet wcześniejszą)

przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Co ważne, rozwiązanie umowy o pracę przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego nie jest rozwiązaniem w związku z przejściem na emeryturę i nie uprawnia do odprawy.

Podstawą do otrzymania odprawy jest np. uzyskanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale już nie otrzymanie prawa do renty rodzinnej. 

Odprawa emerytalno-rentowa dla nauczyciela

Karta nauczyciela również korzystniej reguluje kwestię odprawy emerytalno-rentowej dla nauczyciela. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.

Prawo do jednorazowej odprawy nauczyciela akademickiego

Nauczycielowi akademickiemu przechodzącemu na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w uczelni stanowiącej jego podstawowe miejsce pracy, w wysokości 300% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego za ostatni pełny miesiąc zatrudnienia. Oczywiście pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Odprawa pośmiertna - kiedy przysługuje?

W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna. Odprawa przysługuje małżonkowi, dzieciom, wnukom, rodzeństwu, rodzicom. Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny.

Wysokość odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

1) jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;

2) trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;

3) sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat

Istotne jest to, że osobom upoważnionym, odprawa nie będzie przysługiwała, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż przysługująca odprawa pośmiertna. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

2 dni plus do urlopu wypoczynkowego za każde 5 lat pracy. Co się dzieje z propozycją… Nie słychać o niej w kampanii prezydenckiej 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

REKLAMA

Czterodniowy tydzień pracy. Czy polscy pracownicy są gotowi na taką zmianę czasu pracy w Kodeksie pracy

Coraz więcej krajów eksperymentuje z modelem czterodniowego tygodnia pracy, a pierwsze wyniki pokazują jego pozytywne skutki zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Czy polski rynek pracy jest już gotowy na czterodniowy tydzień pracy.

Karty lunchowe a ZUS: jak zgodnie z prawem korzystać z benefitów i zwolnienia ze składek?

Karty lunchowe na zakup posiłków to popularny benefit, który przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Firmy dzięki nim mogą uniknąć opłacania składek ZUS, ale tylko pod pewnymi warunkami. Co trzeba wiedzieć, by wszystko odbywało się zgodnie z prawem?

Jest weto prezydenta! Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę zakładającą obniżenie składki zdrowotnej dla firm. Kancelaria Prezydenta uzasadniła decyzję brakiem konsultacji społecznych i wątpliwościami konstytucyjnymi. Zmiana miała objąć 2,5 mln przedsiębiorców i kosztować budżet państwa 4,6 mld zł.

Dodatkowy urlop dla pracownika ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Są warunki i apel o zmianę przepisów

Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.

REKLAMA

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Pochodzą z ponad 150 państw

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Jaki jest udział cudzoziemców w ogólnej liczbie pracujących?

Skrócenie czasu pracy – potrzebna zmiana czy kosztowny eksperyment?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło w poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r. rozpoczęcie pilotażowego programu skrócenia czasu pracy. Na jego realizację przewidziano 10 mln zł z Funduszu Pracy. ekspertka BCC ds. prawa pracy, radca prawny w Rycak Kancelaria Prawa Pracy i HR dr Magdalena Rycak o skróceniu czasu pracy.

REKLAMA