Uprawnienia kobiet w prawie pracy

Poszanowanie prywatności, zakaz dyskryminacji, urlopy, dodatkowe przerwy w pracy i dni wolne - polskie prawo pracy przewiduje wiele uprawnień dla pracujących kobiet. Przed przypadającym 8 marca Dniem Kobiet ekspertki przygotowały zestawienie takich regulacji.

Autopromocja

Barbara Nieszporek i Aleksandra Brzezina z działu rachunkowości firmy konsultingowej Grupa Gumułka wśród przysługujących kobietom uprawnień wymieniają – obok np. urlopów macierzyńskich, rodzicielskich i wychowawczych - także m.in. dni wolne na opiekę nad dziećmi, przerwy na karmienie dzieci piersią czy obostrzenia dotyczące wyjazdów służbowych mam opiekujących się dziećmi.

Rekrutacja kobiet do pracy

Prawo zabrania pracodawcom określonych zachowań związanych z rekrutacją do pracy. Zdarza się, że podczas rozmów rekrutacyjnych kobiety słyszą pytania o stan cywilny, plany macierzyńskie oraz to, czy nie są w ciąży. Tego typu praktyki są niedozwolone. Pracodawcy powinni również pamiętać, że w ogłoszeniach rekrutacyjnych nie powinno być stwierdzeń wprost o poszukiwaniu na dane stanowisko wyłącznie mężczyzn lub wyłącznie kobiet - chyba, że wynika to jasno z innych przepisów.

Rekomendowany produkt: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Zakaz dyskryminacji

Niedopuszczalne jest dyskryminowanie kobiet ze względu na płeć lub rodzicielstwo. Pracodawcy powinni wystrzegać się nierównego ukształtowania wynagrodzenia za wykonywaną taką samą pracę, pomijania kobiet przy awansie lub przyznawaniu świadczeń, nietypowania ich do szkoleń podnoszących kwalifikacje. Każdy pracownik doświadczający dyskryminacji ma prawo wystąpić na drogę sądową z pozwem o odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Macierzyństwo

Prawo pracy daje kobietom szczególną ochronę ze względu na spodziewane macierzyństwo. Pracownicy w ciąży nie może zatrudnić przy pracach, które mogą być szkodliwe dla zdrowia jej i dziecka. Nie można też zwolnić jej w czasie ciąży z pracy, chyba, że dyscyplinarnie, za zgodą związków zawodowych. Kobieta w ciąży może stracić pracę z powodu upadłości lub likwidacji zakładu.

Godziny nadliczbowe i praca w nocy

Przyszła mama nie może pracować w godzinach nadliczbowych ani nocą, ani być oddelegowana poza stałe miejsce pracy; ma prawo do zwolnienia na czas wykonania zaleconych przez lekarza badań w związku z ciążą, jeżeli nie mogą one być przeprowadzone poza godzinami pracy. Pracownicy przysługuje wtedy pełne wynagrodzenie.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Gdy ciąża uniemożliwia kobiecie wykonywanie dotychczasowych obowiązków, pracodawca powinien wyznaczyć jej inne zadania, np. zaproponować inne stanowisko, przy zachowaniu poziomu wynagrodzenia. Jeżeli przeniesienie do innej pracy spowoduje obniżenie pensji, należy jej się dodatek wyrównawczy. Po powrocie z urlopu macierzyńskiego kobieta ma prawo powrócić do uprzednio wykonywanej pracy.

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź

Jeżeli kobieta w ciąży ma problemy zdrowotne, może przedstawić zwolnienie lekarskie. Za czas niezdolności do pracy otrzyma wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Urlop macierzyński

Najważniejszym przywilejem pracującej mamy jest przysługujący jej urlop macierzyński - 20 tygodni po urodzeniu jednego dziecka lub od 31 do 37 tygodni po urodzeniu dwójki lub więcej. Kodeks pracy gwarantuje wypłatę zasiłku macierzyńskiego przez cały okres urlopu macierzyńskiego.

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, pracownik (dotyczy to nie tylko mam, ale także ojców) ma prawo do 32 tygodni urlopu rodzicielskiego, który można wykorzystać od razu w pełnym wymiarze lub maksymalnie w czterech częściach. Jest też możliwość późniejszego wykorzystania 16 z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego, do końca roku kalendarzowego.

Po okresie urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego, mama lub ojciec może skorzystać z bezpłatnego urlopu wychowawczego. Wymiar tego urlopu to 3 lata, które można podzielić na maksymalnie pięć części. Nie może on jednak trwać dłużej niż do momentu ukończenia przez dziecko 6 lat.

Polecamy serwis: Urlop macierzyński

Wyjazd służbowy

Pracodawca nie może narzucić wyjazdu służbowego mamie opiekującej się dzieckiem poniżej czwartego roku życia. Może ona jeździć w delegacje tylko jeśli zgodzi się na to. Pracownicy przysługuje także zwolnienie od pracy w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem do lat 14 – to dwa dni robocze lub 16 godzin w każdym roku kalendarzowym. Wymiar zwolnienia jest stały i nie zależy od liczby wychowywanych dzieci.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Karmienie piersią

Pracownicy karmiącej dziecko piersią, zatrudnionej w dobowym wymiarze czasu pracy powyżej 6 godzin dziennie, przysługuje prawo do dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu pracy lub dwóch 45-minutowych przerw w pracy - gdy karmione jest więcej niż jedno dziecko. Na wniosek karmiącej matki przerwy mogą być udzielane łącznie.

Zadaj pytanie na naszym FORUM!