REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rola Inspekcji Pracy w zakresie urlopu wypoczynkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Stanecki
Radca Prawny, specjalista ds. bhp
Rola Inspekcji Pracy w zakresie urlopu wypoczynkowego - jakie ma uprawnienia?
Rola Inspekcji Pracy w zakresie urlopu wypoczynkowego - jakie ma uprawnienia?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Inspekcja pracy a urlop wypoczynkowy - jaka jest jej rola? Jakie uprawnienia ma PIP w przypadku naruszenia przepisów prawa pracy?

Inspekcja Pracy a urlop wypoczynkowy

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy[1] Państwową Inspekcję Pracy jest organ powołanym do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Pracy należą m.in. nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, ochrony pracy kobiet, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych, oraz inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym[2].

REKLAMA

Autopromocja

Naruszenie prawa pracy - jakie uprawnienia ma PIP?

W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do:

  1. nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie w przypadku, gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
  2. nakazania: wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
  3. nakazania wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
  4. zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
  5. nakazania, w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników lub osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia działalności bądź działalności określonego rodzaju;
  6. nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku;
  7. nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
  8. skierowania wystąpienia, w razie stwierdzenia innych naruszeń niż wymienione w pkt 1-7, o ich usunięcie, a także o wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do osób winnych[3].

Nakaz PIP

Nakaz jest decyzją administracyjną czyli stanowi jednostronne, władcze rozstrzygnięcie organu w indywidualnej sprawie, rozstrzygając ją w całości lub w części. Nakaz wydawany jest przez inspektora pracy w ściśle określonych przypadkach dotyczących ogólnie mówiąc sfery technicznego bezpieczeństwa pracy czyli zagadnień bhp.

Nakazy mogą mieć formę:

  1. decyzji ustnej (ich treść oraz informacje o sposobie realizacji zostają zawarte w protokole z kontroli);
  2. wpisu do dziennika budowy;
  3. decyzji na piśmie[4].

Wystąpienie PIP

Wystąpienie w przeciwieństwie do decyzji nie ma charakteru władczego. Nie jest decyzją administracyjną, dlatego nie przysługuje od niego odwołanie. I co za tym idzie, nie podlega kontroli sądów administracyjnych. Środkiem tym inspektor pracy informuje podmiot kontrolowany o stwierdzonych uchybieniach z zakresu prawa pracy, które nie kwalifikują się do wydania decyzji nakazowej. Prawidłowo sporządzone wystąpienie powinno zawierać wnioski pokontrolne oraz ich podstawę prawną. Podmiot, do którego inspektor skierował wystąpienie powinien zgodnie z art. 36 ust 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy zawiadomić inspektora o realizacji wniosków zawartych w wystąpieniu w terminie 30 dni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecenie PIP

Inspektor pracy może zamiast wystąpienia wydać pracodawcy polecenie w formie ustnej. Polecenie ustne nie zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Ustawodawca ograniczył się do wskazania, że w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy, w tym w sprawie wypłacenia wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy PIP są uprawnione do wydania polecenia, ale w razie wystąpienia innych naruszeń niż wymienione w ustawie jako te, które kwalifikują do wydania nakazu. Polecenia dotyczą najczęściej uchybień ustalanych w trakcie czynności kontrolnych, które są przez podmiot kontrolowany usuwane na bieżąco.

Skarga do PIP - naruszenie praw pracowniczych

W sytuacji naruszenia przez pracodawców przepisów o urlopach wypoczynkowych pracownik może zwrócić się do inspektora pracy o pomoc w wyegzekwowania należnych mu praw. Skargi dotyczące naruszania praw pracowniczych mogą być zgłaszane do Państwowej Inspekcji Pracy pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, formularza e-skargi, a także ustnie do protokołu.

Co ważne dla osób zwracających się do PIP, w myśl art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy inspektor pracy jest zobowiązany do nieujawniania informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi, chyba że zgłaszający skargę wyrazi na to pisemną zgodę. W związku z tym, dane osoby zgłaszającej skargę nie zostaną ujawnione pracodawcy. Pracodawca nie uzyska wiedzy od inspektora pracy, dlaczego zostało rozpoczęte postepowanie kontrolne wobec niego. Zapewnić ma to ochronę skarżącym, aby nie ponosili jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec pracodawcy za poskarżenie się do organu kontroli na jego działania i zaniechania.

Wnioski dla pracodawcy

Inspektor pracy może skierować do pracodawcy wnioski zawarte w wystąpieniu o uregulowanie stwierdzonych naruszeń w zakresie urlopów wypoczynkowych. Wnioski mogą dotyczyć np. udzielania urlopów wypoczynkowych w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo, przesuwania terminu urlopu tylko i wyłącznie w przypadkach określonych w kodeksie pracy, czy stosowania instytucji odwołania pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Wnioski inspektora pracy nie mają charakteru imperatywnego, rozkazującego, tylko postulatywny, mają one charakter przyszłościowy. Stanowią one dla pracodawcy instrukcję postepowania w sposób zgodny z prawem. Co niezmiernie istotne, w przeciwieństwie do nakazów, ich nie wykonanie nie jest zagrożone sankcja karną. Nie wykonanie bowiem w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu organu Państwowej Inspekcji Pracy jest w myśl art. 283 § 2 pkt 7 kodeksu pracy, wykroczeniem.

Nakaz płatniczy

Ponadto inspektor pracy może w drodze nakazu płatniczego, zobowiązać pracodawcę do wypłaty wynagrodzenia urlopowego bądź ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy , gdy pracodawca nie wypłacił tych świadczeń. Inspektor pracy może też wszcząć postępowanie w sprawach o wykroczenia i albo nałożyć mandat albo sporządzić i skierować wniosek o ukaranie do sądu karnego. Podstawą prawną będzie art. 282 § 1 kodeksu pracy – wykroczenie przeciw prawom pracownika polegające na nie udzieleniu przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnym obniżeniu wymiaru tego urlopu.

Podsumowanie

W świetle tego co napisałem, wydaje się, że w razie nieprzestrzegania przez pracodawcę zapisów kodeksu o urlopach wypoczynkowych, PIP może skutecznie interweniować i doprowadzić do tego, aby pracodawca przestrzegał zapisów prawa w tym zakresie.

Podstawa prawna:

[1] Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy

[2] Art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy

[3] Art. 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy

[4] Art. 34 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Urlop adopcyjny 2025. Adopcja dziecka i wszystkie urlopy przysługujące rodzicom

Urlop adopcyjny to skrótowa nazwa urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. To urlop macierzyński na dziecko adoptowane lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (nie dotyczy zawodowych rodzin zastępczych). Oto wszystkie urlopy, które w 2025 r. należą się po adopcji dziecka lub dzieci. Gwarantuje je Kodeks pracy.

Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

REKLAMA

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

Niedziele handlowe - maj 2025

Najbliższa niedziela handlowa wypada 27 kwietnia 2025 r. Czy w maju i czerwcu również będą niedziele handlowe? Sprawdź kalendarz niedziel handlowych i niehandlowych.

Maj 2025 – dni wolne, godziny pracy

Maj 2025 – dni wolne i godziny pracy czyli jaka jest norma godzin pracy w miesiącu. Kalendarz maja w 2025 roku zawiera 2 święta ustawowo wolne od pracy. Jedno z nich wypada w sobotę, a to oznacza dodatkowy dzień wolny w tym miesiącu.

Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

W prawie pracy jest wiele uprawnień rodzicielskich. Pracownicy będący rodzicami mają dodatkowe przywileje jak urlopy, przerwy w pracy, łatwiejszy dostęp do elastycznej organizacji pracy, np. pracy zdalnej. Niektóre prawa przysługują tylko jednemu z rodziców dziecka. Czy 2 dni albo 16 godzin wolnego w roku na opiekę nad dzieckiem zdrowym przysługuje matce i ojcu dziecka?

REKLAMA

Podwyżki w budżetówce 2025. Jak zmienią się pensje nauczycieli, urzędników i pracowników samorządowych? Czy będzie wyrównanie od 1 stycznia?

Rok 2025 przynosi kolejne napięcia w sektorze publicznym. Rząd zapowiada kontynuację polityki wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, ale samorządy alarmują: „nie mamy z czego płacić”. Jakie grupy zawodowe mogą liczyć na realny wzrost pensji? Kto sfinansuje podwyżki – budżet centralny czy gminy? I czy te zmiany wystarczą, by zatrzymać falę odejść z sektora publicznego?

Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

REKLAMA