Urlop ojcowski 2023

• Czym jest urlop ojcowski?
• Komu przysługuje urlop ojcowski i gdzie jest uregulowany?
• Wymiar urlopu pracownika – ojca w 2023 r.
• Czy przy urodzeniu trojaczków pracownik ma prawo do 6 tygodni urlopu?
• Jak należy wykorzystać urlop ojcowski?
• Czy o urlop ojcowski trzeba wnioskować?
• Czy pracodawca musi się zgodzić na urlop ojcowski?
• Jakie są uprawnienia pracownika - ojca korzystającego z urlopu ojcowskiego?
• Czy urlop ojcowski jest płatny?

Czym jest urlop ojcowski?

Prawo do urlopu ojcowskiego jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca niezależnym od uprawnień matki dziecka i przysługuje także w sytuacji gdy matka nie jest pracownicą nie i może korzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka – tak wskazuje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Co ważne, urlop ojcowski nie jest udzielany w ramach urlopu okolicznościowego w związku z narodzinami dziecka.

Autopromocja

Urlop ojcowski jest prawem osobistym, niewykorzystany przepada, ponieważ nie można przenieść go na matkę dziecka. Jest więc niezależny od uprawnień matki. Bez znaczenia pozostaje to, czy matka dziecka jest pracownicą i czy przysługuje jej urlop macierzyński, a nawet to, czy jest ubezpieczona, czy nie. Aby ojciec mógł skorzystać z tego urlopu nie musi też pozostawać w związku małżeńskim z matką dziecka. Natomiast istotne jest to, aby ojciec wychowywał dziecko, zatem sprawował nad nim faktyczną opiekę, w przeciwnym razie urlop mu nie przysługuje.

Komu przysługuje urlop ojcowski i gdzie jest uregulowany?

Urlop ojcowski przysługuje pracownikom a więc jedynie osobom zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, mianowania, wyboru, powołania czy spółdzielczej umowy o pracę.

Urlop ojcowski jest regulowany przez przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 202 r. poz. 1510, dalej: KP), natomiast urlop okolicznościowy w wymiarze 2 dni, przysługuje pracownikowi i wówczas pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika w związku z wystąpieniem zdarzenia związanego z życiem osobistym pracownika, tj. narodzinami dziecka. Reguluje to rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. 1996 nr 60 poz. 281). Urlop ojcowski nie jest też tzw. urlopem tacierzyńskim, który jest częścią urlopu rodzicielskiego.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Wymiar urlopu pracownika – ojca w 2023 r.

Pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

1) do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo

2) do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia (od 1 lutego 2023 r. zajdzie zmiana brzmienia tego postanowienia).

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

UWAGA!

W dniu 13 października 2022 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2140), w związku z tym art. 182³ w § 1 pkt 2 KP:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

otrzymuje brzmienie:

„2) do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.”.

Zmiana wchodzi w życie 01 lutego 2023 r. Zmiana jest wymuszona unijnymi regulacjami, tzw. dyrektywą work-life balance (nr 2019/1158).

Mając na uwadze autonomiczny charakter urlopu, trzeba wskazać, że:

Autopromocja

Kodeks pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

• urlop ojcowski nie musi być wykorzystany bezpośrednio po zakończeniu przez pracownicę lub pracownika korzystania z innych urlopów związanych z opieką nad nowo urodzonym dzieckiem
• urlop ten może być realizowany w trakcie innych urlopów, np. urlopu macierzyńskiego – matki, urlopy mogą więc być realizowane równolegle.

Czy przy urodzeniu trojaczków pracownik ma prawo do 6 tygodni urlopu?

Nie, wymiar urlopu ojcowskiego nie zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Zawsze wynosi 2 tygodnie.

Jak należy wykorzystać urlop ojcowski?

Urlop ojcowski może być wykorzystany:

Autopromocja

ZFŚS
Zasady tworzenia i prowadzenia

Sprawdź

• jednorazowo;
• albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.

Czy o urlop ojcowski trzeba wnioskować?

Tak, urlop ojcowski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika - ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Do wniosku dołącza się takie dokumenty:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub dzieci albo zagraniczny akt urodzenia dziecka lub dzieci (akceptuje się również kopie tych dokumentów);
• kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka (w przypadku przysposobionego/adoptowanego dziecka);
• oświadczenie pracownika zawierające informację o tym, czy korzystał z urlopu ojcowskiego albo jego części;
• kopię prawomocnej decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego (tylko jeśli wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję).

WZÓR WNIOSKU O URLOP OJCOWSKI

Czy pracodawca musi się zgodzić na urlop ojcowski?

Tak, pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika – ojca, który chce skorzystać z urlopu ojcowskiego.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Jakie są uprawnienia pracownika - ojca korzystającego z urlopu ojcowskiego?

Zarówno pracownice-matki jak pracownicy-ojcowie korzystają ze szczególnych uprawnień w trakcie korzystania z urlopu ojcowskiego. Jakich?

- ochrona trwałości stosunku pracy (zakaz wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy w okresie urlopu),

- możliwość przerwania urlopu w związku z hospitalizacją dziecka,

- ojcom przysługuje zasiłek macierzyński

- obowiązek po stronie pracodawcy uwzględniania żądania przywrócenia pracownika do pracy, w przypadku, gdy ten odwołał się od wypowiedzenia stosunku pracy (nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem), chyba że jest to niemożliwe z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 45 § 3 KP);

- uprawnienia przysługujące pracownikowi w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia (art. 47, 50 § 5 oraz art. 57 § 2 KP);

- prawo do wykorzystania bezpośrednio po urlopie ojcowskim całego przysługującego pracownikowi wymiaru (bieżącego oraz zaległego) urlopu wypoczynkowego (por. art. 163 § 3 KP);

- przesunięcia urlopu wypoczynkowego w razie skorzystania z urlopu ojcowskiego oraz wykorzystanie go w późniejszym terminie (por. art. 165 pkt 4 oraz art. 166 pkt 4 KP);

- )metody obliczania okresu urlopu ojcowskiego, z zachowaniem reguły, że tydzień takiego urlopu to siedem dni kalendarzowych (por. art. 183¹ § 1 KP);

- obowiązek dopuszczenia pracownika-ojca po zakończeniu urlopu ojcowskiego do pracy na warunkach określonych w art. 183² KP.

Czy urlop ojcowski jest płatny?

Tak. Zgodnie z art. 29a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 1732) zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 202 r. poz. 1510)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. 1996 nr 60 poz. 281)

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 1732)