Urlop macierzyński po urodzeniu martwego dziecka

Pracodawca musi każdorazowo ustalić, czy urodzenie martwego dziecka nastąpiło po 22. tygodniu ciąży. Tylko wtedy bowiem pracownica będzie mieć prawo do tego urlopu. Nie uzyska go zaś w razie poronienia

Rzecznik praw obywatelskich 14 marca 2016 r. zwrócił się z ponowną prośbą do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej o rozważenie zmiany przepisów obowiązujących rozporządzeń, aby umożliwić rodzicom dzieci martwo urodzonym skorzystania ze świadczeń, które im się należą (w tym celu, w jego ocenie, konieczne byłoby rezygnacja z wymagania określenia płci w akcie urodzenia dziecka martwego). Zeszłoroczne próby zainteresowania resortu pracy tym problemem nie przyniosły żadnych skutków.

Polecamy produkt: Zasiłki, urlopy, zwolnienia – nowe prawa rodziców (książka)

Według danych GUS opublikowanych w roczniku statystycznym w 2014 r. odnotowano 1341 martwych urodzeń na 376 501 urodzeń ogółem. Jeszcze większa jest natomiast liczba poronień. W 2014 r. wyniosła ok. 40 tys. (raport przygotowany przez Fundację Przetrwać Cierpienie w ramach kampanii „Ja też jestem dzieckiem”). To właśnie matek, które poroniły, dotyczy interwencja RPO.

Jak zatem przedstawia się prawo do urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia martwego dziecka i poronienia?

Kodeksowy wymiar

Zgodnie z art. 180¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po dacie urodzenia martwego dziecka. Z tym, że nie musi ona wykorzystywać całego urlopu macierzyńskiego w powyższym wymiarze i może wcześniej wrócić do pracy. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż po 7 dniach od dnia urodzenia martwego dziecka. Ten tydzień został uznany przez ustawodawcę za swoiste minimum pozwalające pracownicy na regenerację sił po urodzeniu martwego dziecka. Oczywiście nie jest to jednoznaczne z regeneracją psychiczną, chodzi wyłącznie o regenerację fizyczną.

W okresie urlopu macierzyńskiego pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego na identycznych zasadach co w przypadku urodzenia żywego dziecka. Wynika to bezpośrednio z art. 29a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372).

Zobacz serwis: Urlop rodzicielski

Kłopotliwa definicja

Nie każde urodzenie martwego dziecka będzie jednak upoważniało pracownicę do nabycia prawa do urlopu macierzyńskiego. Kodeks pracy nie zawiera bowiem definicji pojęcia „urodzenie martwego dziecka”. Należy zatem odwołać się do definicji legalnej tego pojęcia w innym akcie prawnym. Zawiera ją rozporządzenie ministra zdrowia z 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. poz. 2069 ze zm.) za martwe dziecko uznaje się dziecko urodzone (tj. wydalone lub wydobyte z ustroju matki) po 22. tygodniu ciąży, które nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli. Mając na względzie powyższą definicję legalną, należy zatem uznać, że jedynie w przypadku urodzenia martwego dziecka po 22. tygodniu ciąży pracownica ma prawo do urlopu macierzyńskiego.