Kiedy pracownik ma prawo do dodatków wyrównawczych

Pracownikom, którym pracodawca obniżył wynagrodzenie z przyczyn wskazanych w Kodeksie pracy, przysługuje dodatek wyrównawczy.

Dodatkowe składniki wynagrodzenia - zasady przyznawania i wypłaty >>

Dodatek przysługuje:

• pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią – w związku ze zmianą warunków pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy, skróceniem czasu pracy lub przeniesieniem pracownicy do innej pracy, przez cały okres trwania ww. zmian (art. 179 § 4 k.p.),
• pracownikowi przeniesionemu do innej pracy ze względu na stwierdzone objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej – przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy (art. 230 § 2 k.p.),
• pracownikowi, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS – przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy (art. 231 k.p.),
• pracownikom, którym w ramach zwolnień grupowych wypowiedziano warunki pracy i płacy – do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy (art. 5 ust. 6 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników),
• pracownikom, którym w ramach zwolnień indywidualnych wypowiedziano warunki pracy i płacy, jeżeli z przyczyn niedotyczących pracowników nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy – przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy (art. 10 ust. 4 ustawy wskazanej powyżej).

Obliczanie dodatku wyrównawczego

Dodatek wyrównawczy stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie a wynagrodzeniem po przeniesieniu pracownika do innej pracy (§ 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy). Natomiast wynagrodzenie do celów określenia wysokości dodatku wyrównawczego oblicza się według zasad wskazanych w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (zwanego dalej rozporządzeniem urlopowym), obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Odsetki od nieterminowej wypłaty wynagrodzenia >>

Do obliczenia podstawy wymiaru dodatku wyrównawczego przyjmuje się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy, wypłacane pracownikowi periodycznie, z wyjątkiem świadczeń wskazanych w § 6 rozporządzenia urlopowego (np. nagród jubileuszowych).

Podstawą dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia według składników wynagrodzenia określonych w stawkach godzinowych za inny okres krótszy niż jeden miesiąc oraz zmiennych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc jest wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy.

W tym celu wynagrodzenie ustalone tak jak wynagrodzenie za urlop dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie przed przeniesieniem. Wynagrodzenie to mnoży się przez liczbę dni, za które pracownikowi po przeniesieniu do innej pracy przysługiwało wynagrodzenie, a następnie odejmuje się wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po przeniesieniu. Otrzymana kwota jest kwotą dodatku wyrównawczego za okres miesięczny.

Czy za wadliwie wykonaną pracę należy się wynagrodzenie >>

Przykłady

Pracownica w ciąży, która nie może wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku, od 1 marca 2011 r. została przeniesiona do innej pracy. Przed przeniesieniem otrzymywała wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości 2000 zł, zmienną premię regulaminową oraz wynagrodzenie prowizyjne zależne od wyników pracy. Po przeniesieniu jej wynagrodzenie ustalono jednoskładnikowo na poziomie 2300 zł.

W celu ustalenia dodatku wyrównawczego, oprócz wynagrodzenia w stałej wysokości, należy wziąć pod uwagę wynagrodzenie pracownicy ze zmiennych składników wynagrodzenia, z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc przeniesienia.

Premie regulaminowe i wynagrodzenie prowizyjne pracownicy z ostatnich 3 miesięcy przed przeniesieniem wynosiły w:

• lutym – 300 zł i 250 zł = 550 zł,
• styczniu – 240 zł i 325 zł = 565 zł,
• grudniu – 500 zł i 525 zł = 1025 zł.

W ww. okresie pracownica przepracowała: 20 dni w lutym, 20 dni w styczniu i 22 dni w grudniu, co daje łącznie 62 dni.

Ustalamy podstawę dodatku wyrównawczego ze zmiennych składników wynagrodzenia: 550 zł + 565 zł + 1025 zł = 2140 zł.

Następnie ustalamy średnie zmienne wynagrodzenie pracownika do obliczenia dodatku wyrównawczego:

2140 zł : 62 dni = 34, 52 zł,

34,52 zł x 23 dni roboczych marca = 793,96 zł.

Otrzymane wynagrodzenie sumujemy z wynagrodzeniem stałym otrzymywanym przed przeniesieniem: 793,96 zł + 2000 zł = 2793,96 zł.

Dodatek wyrównawczy wynosi 493,96 zł (2793,96 zł – 2300 zł).

***

Pracownik uległ wypadkowi przy pracy i od 1 marca 2011 r. został przeniesiony do innej pracy. Przed przeniesieniem pracownik był wynagradzany stawką godzinową 19 zł/godz., po przeniesieniu jego wynagrodzenie uległo obniżeniu do 16 zł/godz.

W okresie 3 miesięcy przed przeniesieniem (od grudnia do lutego) pracownik przepracował 496 godzin (62 dni), wynagrodzenie za ten okres wyniosło więc 9424 zł (496 godz. x 19 zł).

9424 zł : 62 dni = 152 zł,

152 zł x 23 dni do przepracowania w marcu = 3496 zł,

16 zł (wynagrodzenie po obniżeniu) x 184 godz. (liczba roboczogodzin marca) = 2944 zł.

Dodatek wyrównawczy wynosi 552 zł (3496 zł – 2944 zł).

Podstawa prawna:

• ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.),
• ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.),
• rozporządzenie z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),
• rozporządzenie z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.).