Rekompensata za pracę w święto. Ile przysługuje dodatków do wynagrodzenia?

• Dni wolne od pracy w święta
• Praca w święto tylko wyjątkowo
• Rekompensata za pracę w święto

Dni wolne od pracy w święta

Nie wszystkie święta są dniami wolnymi od pracy. Dniami wolnymi są wymienione w ustawie o dniach wolnych od pracy święta:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• pierwszy dzień Zielonych Świątek,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Praca w święto tylko wyjątkowo

Za pracę w święto uważana jest praca wykonywana między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. 

Kodeks pracy określa przypadki, w których możliwe jest wykonywanie pracy w święto. Pracownik może pracować w święto m.in.:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• w ruchu ciągłym,
• przy pracy zmianowej,
• w transporcie i w komunikacji,
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, 
• zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku.

Rekompensata za pracę w święto

W razie pracy w święto pracownikowi przysługuje prawo do rekompensaty. W ciągu okresu rozliczeniowego, w którym przypada święto, pracodawca powinien mu zapewnić inny dzień wolny od pracy. Udzielenie dnia wolnego jest niezależne od liczby godzin przepracowanych w tym dniu (wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 1982 r., III PZP 17/82 OSNC 1982/10/148). Jeżeli jednak pracownik wypracuje w dniu świątecznym więcej niż 8 godzin, ma prawo do wynagrodzenia i dodatku za pracę nadliczbową na ogólnych zasadach - chyba że w zakładzie pracy obowiązują korzystniejsze od kodeksowych rozwiązania w tym zakresie. 

Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w powyższym terminie, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto. 

Istnieją rozbieżne interpretacje przepisów dotyczących dodatku za pracę w niedziele i święta, która nie zostanie zrekompensowana dniem wolnym:

• Sąd Najwyższy uważa, że pracownikowi należy się tylko jeden dodatek równy 100 proc. wynagrodzenia za każdą świąteczną (i niedzielną) godzinę pracy,
• Państwowa Inspekcja Pracy i Departament Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy uznają, że pracownik powinien otrzymać dwa dodatki: pierwszy z tytułu pracy w niedziele i święta (art. 151¹¹ Kodeksu pracy), drugi z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej (art. 151¹ Kodeksu pracy), do którego zwykle dochodzi, kiedy pracownik nie odbierze dnia wolnego.

W praktyce o sposobie rozliczenia pracy w święto decyduje pracodawca.

Podstawa prawna:

• art. 151¹, art. 151⁹ - 151¹¹ ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)
• art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1920)