Umowy na czas określony 2016 – wyjaśnienia MPiPS

Wyłączenie ograniczeń przy umowach terminowych

Okres zatrudnienia na podstawie terminowych umów o pracę, między tymi samymi stronami, od 22 lutego 2016 r. nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna ich liczba - trzech (tzw. reguła 3/33). Tego dnia wejdzie bowiem w życie ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220), która wprowadzi nowe limity w zakresie umów na czas określony. Przewiduje ona jednak, że powyższa zasada nie będzie stosowana m.in., gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, powodujące, że zawarcie umowy terminowej na okres dłuższy (lub kolejnej) służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne.

Rekomendowany produkt: Umowy terminowe po zmianach (książka)

Czy wyjątek ten może być on wykorzystywany do omijania limitów dla umów terminowych i czy istnieją prawne możliwości kwestionowania przedłużania kontraktów na czas określony w nieskończoność?

Co do zasady w przypadku przekroczenia limitów określonych w znowelizowanych przepisach ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.; dalej: k.p.), jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umów terminowych przekraczałby 33 miesiące albo ich liczba byłaby większa niż trzy, to od dnia następnego po upływie tego okresu lub z dniem zawarcia czwartej umowy terminowej pracownik będzie uważany za zatrudnionego na czas nieokreślony. Również jeśli w trakcie trwania umowy strony uzgodnią dłuższy okres pracy na jej podstawie, będzie to równoznaczne z zawarciem nowej umowy terminowej od dnia następnego po tym, w którym miała się ona rozwiązać.

Wyjątki od tych zasad zawarte są w art. 25¹ par. 4 k.p. Określa on obiektywne przesłanki, których spełnienie jest niezbędne do niestosowania limitów. W pierwszej kolejności ustalenie, czy zostały one spełnione, będzie należeć do umawiających się stron, a w razie wątpliwości każda z nich będzie mogła wystąpić do okręgowego inspektoratu pracy. Jednak w przypadku sporu między pracodawcą a pracownikiem sprawa będzie mogła być rozstrzygnięta tylko przez sąd pracy.

Jeśli Państwowa Inspekcja Pracy stwierdzi naruszenie art. 25¹ par. 4 k.p., to na podstawie art. 11 pkt 8 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 640 ze zm.) będzie mogła skierować wystąpienie lub wydać polecenie w sprawie jego usunięcia, a także wyciągnąć konsekwencje wobec osób winnych. Ponadto na mocy art. 63¹ ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.) inspektor pracy może wytoczyć na rzecz pracownika powództwo o ustalenie, że w związku z przekroczeniem limitów dla umów terminowych (trwaniem takiej umowy dłużej niż 33 miesiące lub zawarciem czwartej umowy na czas określony) i wobec nieistnienia okoliczności, o których mowa w art. 25¹ par. 4 k.p., pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy bezterminowej.