Czym jest układ zbiorowy pracy?

Prawo pracy w Polsce i w krajach zachodnich

W Polsce głównym źródłem wiedzy o prawach i przywilejach pracowników jest rozbudowany Kodeks Pracy. Nieco inaczej jest w krajach zachodnich, które często są obierane jako kierunek emigracji naszych rodaków. W Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii duże znaczenie dla warunków zatrudnienia – często większe niż kodeks pracy - mają układy zbiorowe, czyli porozumienia zawierane pomiędzy pracodawcami lub organizacjami pracodawców, a związkiem lub związkami zawodowymi. Jeśli planujesz wyjazd do pracy za granicą, dobrze jest zapoznać się z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

Autopromocja

Układ zbiorowy pracy

Układy zbiorowe mogą być podpisywane na poziomie ogólnokrajowym, na poziomie branży: organizacje pracownicze mogą same spisać z pracodawcami warunki obowiązujący w danym sektorze, bądź nawet ma poziomie zakładu pracy. Możemy mieć więc do czynienia z różnymi układami pracy, zawieranymi na różnych poziomach, które będą w tym samym czasie obowiązywać zatrudnionego i pracodawcę. Szerzej obowiązujące zasady (np. ponadzakładowe układy pracy) są nadrzędne względem tych mniej powszechnych (np. zakładowy układ pracy).

Układy pracy nigdy nie mogą zawierać przepisów mniej korzystnych dla pracownika, niż przepisy prawa pracy lub szerzej obowiązujące układy pracy – jeśli nawet tak się stanie, to zatrudnionego obowiązują bardziej korzystne dla niego reguły.

Redakcja poleca: Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

Inne aspekty relacji pracownik-pracodawca

W układzie zbiorowym w bardziej obszerny sposób określa się (zarysowane przez Kodeks Pracy i inne przepisy) warunki pracy, przywileje i obowiązki pracownicze. Układ zbiorowy może także zawierać zapisy dotyczące innych aspektów relacji pracownik-pracodawca, których nie reguluje prawo pracy. Zapisy układu zbiorowego są niepodważalną podstawą ustaleń podczas sporządzania indywidualnych umów o pracę oraz umożliwiają dochodzenie roszczeń.

Porozmawiaj o tym na FORUM

Zagadnienia regulowane w układach

Zagadnienia, które najczęściej są regulowane przez układ zbiorowy pracy to:

• wynagrodzenie
• dodatki do podstawowego wynagrodzenia (np. za pracę w nadgodzinach)
• czas pracy wraz z godzinowym rozkładem pracy w tygodniu,
• zasady skrócenia wymiaru czasu pracy,
• przerwy podczas wykonywania pracy,
• urlopy,
• inne świadczenia dla pracownika i jego rodziny,
• terminy wypowiedzeń.

Informacje o warunkach zatrudnienia

Zanim podpiszesz umowę w nowym miejscu pracy, należy się zapoznać z treścią obowiązującego w zakładzie układu zbiorowego. Co więcej, przyszły pracodawca ma obowiązek dostarczyć kandydatowi szczegółowe informacje o warunkach zatrudnienia w zrozumiały dla niego sposób, czyli w sytuacji, gdy nie posługujesz się biegle językiem obcym -  w ojczystym języku polskim. Warto skorzystać z tego prawa!

Autopromocja

Dokumentacja i oświadczenia związane z pracą zdalną – wzory dokumentów dla każdej formy pracy zdalnej

Sprawdź

Układ zbiorowy pracy jako źródło prawa pracy