REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spory zbiorowe – mediacje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mediacje w sporach zbiorowych. /Fot. Fotolia
Mediacje w sporach zbiorowych. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Spory zbiorowe wszczynają podmioty reprezentujące interesy pracownicze. Następnie pracodawcy niezwłocznie podejmują rokowania. W przypadku braku zawarcia porozumienia przeprowadza się mediacje.

Spór zbiorowy

REKLAMA

Autopromocja

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Warto wspomnieć, że nie jest dopuszczalne prowadzenie sporu zbiorowego w celu poparcia indywidualnych żądań pracowniczych, jeśli ich rozstrzygnięcie jest możliwe w postępowaniu przed organem rozstrzygającym spory o roszczenia pracowników.

Wszczęcie sporu

Spór zbiorowy wszczyna się w dniu wystąpienia przez podmiot reprezentujący interesy pracownicze do pracodawcy z żądaniami, jeżeli pracodawca nie uwzględnił wszystkich żądań w terminie określonym w wystąpieniu, nie krótszym niż 3 dni. Na pracodawcy ciąży obowiązek niezwłocznego podjęcia rokowań.

Zobacz: Spór zbiorowy nie dla spraw indywidualnych

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mediacje

Jeżeli strona wszczynająca spór podtrzymuje swoje żądania (a więc rokowania nie zakończyły się porozumieniem), w celu zawarcia porozumienia przeprowadza się obligatoryjnie mediacje. Dla porównania mediacje w sporach indywidualnych przeprowadzane są fakultatywnie. W sporach zbiorowych jest to etap poprzedzający inne metody rozstrzygania sporów, jak strajk czy arbitraż społeczny.

Mediacje polegają na rozwiązywaniu konfliktów przy pomocy osoby trzeciej, która nie ma władzy nad stronami sporu. Mediacje w sporach zbiorowych wyróżniają się występowaniem po dwóch stronach sporu podmiotów zbiorowych. Stronami sporu zbiorowego są: pracownicy – reprezentowani przez związki zawodowe oraz pracodawca (reprezentowany np. przez zarząd) lub pracodawcy, którzy mogą być reprezentowani przez właściwe organizacje pracodawców. Zwykle ciężko jest im dojść do konsensusu ze względu na relacje dotyczące stosunku pracy oraz wynikające z konfliktu emocje. Omawiany rodzaj mediacji ma charakter formalny, co oznacza, że posiadają one umocowanie prawne (ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych).

Mediator

REKLAMA

Termin „mediator” pochodzi od łacińskiego „medianus”, co oznacza „w środku się znajdujący”. Mediatorem jest osoba dająca gwarancję bezstronności, która znajdując się pośrodku między pracownikami a pracodawcą, prowadzi do uzyskania kompromisowego stanowiska. Powinna wykazywać się takimi cechami, jak: neutralność, obiektywizm i wiarygodność.
Mediator zostaje ustalony wspólnie przez strony sporu zbiorowego. Może być nim osoba z listy ustalonej przez ministra właściwego do spraw pracy w uzgodnieniu z organizacjami związkowymi oraz organizacjami pracodawców reprezentatywnymi, w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

Jeżeli strony sporu zbiorowego nie dojdą do porozumienia w sprawie wyboru mediatora w ciągu 5 dni, dalsze postępowanie prowadzi się na wniosek jednej ze stron z udziałem mediatora wskazanego przez ministra właściwego do spraw pracy ze wspomnianej listy.

Zobacz: Spór zbiorowy w zakładzie i co dalej

Wynagrodzenie

REKLAMA

Wynagrodzenie należne mediatorowi oraz zwrot poniesionych kosztów przejazdu i zakwaterowania określa umowa zawarta przez mediatora ze stronami sporu zbiorowego. Jednak nie może być niższe od wysokości ustalonej w drodze rozporządzenia. Minister właściwy do spraw pracy w rozporządzeniu z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie warunków wynagradzania mediatorów z listy ustalonej przez ministra właściwego do praw pracy określił wynagrodzenie przy uwzględnieniu czasu trwania mediacji.

Koszty postępowania mediacyjnego ponoszą strony sporu zbiorowego w częściach równych. Należy zaznaczyć, że nic nie stoi na przeszkodzie uzgodnieniu innego podziału. W razie udokumentowanego braku środków na pokrycie kosztów mediacji na wniosek strony sporu zbiorowego minister właściwy do spraw pracy pokrywa koszty mediacji. W takim przypadku wynagrodzenie mediatora pokrywane jest do wysokości określonej we wspomnianym rozporządzeniu.

Zobacz również: Forum Kadry

Uprawnienia

Mediator może w szczególności:

  • pomagać stronom zrozumieć swoje racje,
  • zachęcać do kompromisowych zachowań,
  • tworzyć nowe rozwiązania, które uwzględniają stanowiska obu stron.

Bardzo ważnym zadaniem mediatora jest motywowanie stron do osiągnięcia porozumienia, bez którego pomyślne zakończenie mediacji nie jest możliwe.

Mediator może w toku postępowania stwierdzić, że rozwiązanie sporu zbiorowego wymaga szczegółowych lub dodatkowych ustaleń związanych z przedmiotem sporu. W takiej sytuacji zawiadamia o tym strony.

Co więcej, może zaproponować przeprowadzenie ekspertyzy, gdyby konieczne okazało się ustalenie sytuacji ekonomiczno-finansowej zakładu pracy. Jeżeli strony nie postanowią inaczej, koszty ekspertyzy obciążają zakład pracy.

Podjęcie czynności, o których mowa powyżej, upoważnia mediatora do wystąpienia do organizacji związkowej z wnioskiem o przesunięcie terminu rozpoczęcia strajku na czas niezbędny do dokonania ustaleń mogących mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia sporu.

Warto podkreślić, że w związku z pełnioną funkcją mediatorom przysługuje zwolnienie od pracy. Dotyczy to czasu prowadzenia mediacji. Łączny wymiar tego zwolnienia w roku kalendarzowym nie może przekraczać 30 dni.

Zobacz także: Organizacje pracodawców

Zakończenie mediacji

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia, a w razie nieosiągnięcia porozumienia - sporządzeniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Czynności tych dokonuje się również przy udziale mediatora. Porozumienie kończące postępowanie może rozstrzygać o wszystkich żądaniach zgłoszonych przez stronę związkową, ale może również odnosić się tylko do części z nich. Dopiero nieosiągnięcie porozumienia rozwiązującego spór zbiorowy w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej.

Inne sposoby rozwiązywania sporów

Obok mediacji występują inne sposoby rozwiązywania sporów zbiorowych. Są nimi negocjacje i arbitraż. Uważa się, że mediacje stanowią formę pośrednią. Do mediacji doprowadza się, gdy strony sporu nie potrafią dojść wspólnie do porozumienia. Niezbędny jest wówczas udział osoby trzeciej. Jednak nie ma konieczności zastosowania arbitrażu, co oznacza, że żadna ze stron nie uważa, aby druga naruszyła normy. Co więcej, mediator nie może decydować jak arbiter, która ze stron ma rację lub która się myli. Nie ma przy tym znaczenia, czy mediator jest specjalistą w danej dziedzinie (prawnik). W przeciwieństwie do arbitra i mediatora negocjator nie może być obiektywny i neutralny, gdyż do jego zadań należy ochrona reprezentowanych interesów.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 1991 Nr 55, poz. 236 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA