REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Termin do złożenia wniosku o zasiłek macierzyński - wyrok TK

Termin do złożenia wniosku o zasiłek macierzyński - wyrok TK. / Fot. Fotolia
Termin do złożenia wniosku o zasiłek macierzyński - wyrok TK. / Fot. Fotolia

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny odpowiedział na pytanie prawne w przedmiocie terminu do złożenia wniosku o zasiłek macierzyński. Trybunał Konstytucyjny w wydanym wyroku stwierdził, że skoro najpóźniejszy z możliwych terminów na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego wynika z ustawy, to zaskarżone przepisy rozporządzenia, które wskazują ten najpóźniejszy termin jako graniczny, jedynie doprecyzowały przepisy ustawy.

Skoro najpóźniejszy z możliwych do ustalenia terminów na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego wynika z ustawy, to zaskarżone przepisy rozporządzenia, wskazując jako graniczny w tym względzie ów najpóźniejszy termin, nie wprowadziły żadnej normatywnej nowości, a jedynie doprecyzowały to, co wyraził ustawodawca – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.

Autopromocja

24 marca 2015 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone pytania prawne  Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz  Sądu Rejonowego w Gliwicach VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące terminu do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:  

1. § 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w brzmieniu obowiązującym od 9 maja 2012 r. do 25 listopada 2013 r., w zakresie, w jakim określa termin do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz z art. 92 ust. 1 konstytucji,

2. § 20 pkt 3 rozporządzenia powołanego w punkcie 1 w zakresie, w jakim określa termin do złożenia wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest zgodny z art. 59 ust. 15 ustawy powołanej w punkcie 1 oraz z art. 92 ust. 1 konstytucji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Redakcja poleca produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD

Z uwagi na przedmiot i zakres zaskarżenia Trybunał Konstytucyjny zajmował się wyłącznie kontrolą zgodności zakwestionowanych fragmentów rozporządzenia z przepisem upoważniającym do jego wydania, tj. z art. 59 ust. 15 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a ponadto z art. 92 ust. 1 konstytucji (tj. respektowania granic upoważnienia). Trybunał nie badał natomiast przepisów  ustawy regulujących zasiłek macierzyński. Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie miała bowiem jedynie instytucja tego zasiłku w kształcie nadanym przez ustawodawcę.

Autopromocja

Uprawnienia rodziców w pracy

Publikacja prezentuje zasady korzystania przez pracowników z uprawnień rodzicielskich oraz pracodawcy w tym zakresie
Kup książkę

Świadczenia regulowane ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa mają charakter okresowy. Zasiłek macierzyński przysługuje m.in. przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego (art. 29 ust. 5) oraz urlopu ojcowskiego (art. 29 ust. 5a). Zaskarżone przepisy rozporządzenia przewidują, że wniosek ubezpieczonego niebędącego pracownikiem o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego powinien być złożony płatnikowi zasiłku przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku. Sądy pytające zakwestionowały wyznaczenie w rozporządzeniu tego właśnie warunku (terminu).

Zapraszamy na nasze FORUM

W ocenie sądów pytających, w przepisie ustawy upoważniającym do wydania zaskarżonego rozporządzenia prawodawca umocował właściwego ministra wyłącznie do określenia „innych wymaganych dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków”. Nie upoważnił go natomiast do wyznaczenia jakiegokolwiek terminu, a tym bardziej do ograniczania terminem końcowym wniosku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego. Uzależniając skorzystanie z dobrodziejstwa ustawy zasiłkowej od zachowania nieznanego ustawie terminu, minister miał wykroczyć poza granice ustawowej delegacji i samodzielnie dokonać regulacji godzącej w prawa ubezpieczonych.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek macierzyński przysługuje „przez okres”, a więc w trakcie okresu zasiłkowego, którym jest w przypadku pracowników – właściwy urlop, a w przypadku innych ubezpieczonych – okres równoważny temu urlopowi. Okres ten ma przy tym korespondować zasadniczo z okresem faktycznego korzystania z zasiłku przez wnioskodawców.

Zdaniem Trybunału, korzystanie z zasiłku macierzyńskiego w okresie zasiłkowym pracownikom gwarantują generalnie przepisy kodeksu pracy, uzależniając wprost realizację prawa do urlopu od wystąpienia ze stosownym wnioskiem podającym datę rozpoczęcia urlopu, która jest zarazem początkową datą okresu zasiłkowego. W odniesieniu natomiast do ubezpieczonych niebędących pracownikami, tego rodzaju gwarancję stwarza zasadniczo taka interpretacja przepisów ustawowych i wykonawczych, zgodnie z którą osoby te winny składać wniosek o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego przed początkiem wskazywanego w nim okresu zasiłkowego. W odniesieniu więc do wszystkich świadczeniobiorców termin końcowy na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku musi przypadać najpóźniej w przededniu rozpoczęcia okresu, przez który zasiłek ów ma przysługiwać. Przepisy ustawy zasiłkowej nie różnicują w tej mierze sytuacji ubezpieczonych w zależności od tego, czy są, czy też nie są pracownikami.

Roczny urlop macierzyński - uprawnienie pracownicy-matki

Regulacja zasiłku macierzyńskiego urzeczywistnia cel, którym jest zrekompensowanie ubezpieczonym utraconego bądź zmniejszonego zarobku i zabezpieczenie źródła dochodu przez okres, a zatem w trakcie przerwy w pracy lub innej działalności zarobkowej, spowodowanej koniecznością zapewnienia opieki dziecku w pierwszym okresie jego życia. Przynajmniej więc w założeniu podstawę utrzymania osoby sprawującej osobistą opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem stanowić ma zasiłek macierzyński.

Trybunał stwierdził, że skoro najpóźniejszy z możliwych do ustalenia terminów na złożenie wniosku o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego wynika z ustawy, to zaskarżone przepisy rozporządzenia, wskazując jako graniczny w tym względzie ów najpóźniejszy termin, nie wprowadziły żadnej normatywnej nowości, a jedynie doprecyzowały to, co wyraził (choć nie wprost) ustawodawca.

W tej sytuacji nie do obrony jest zarzut, że organ wydający rozporządzenie uzależnił skorzystanie z dobrodziejstwa ustawy od zachowania nieznanego ustawie terminu, wykraczając poza granice ustawowego upoważnienia i samodzielnie dokonując regulacji godzącej w prawa ubezpieczonych. W badanym zakresie kwestionowane przepisy nie uzupełniają ustawy, nie normują materii przez nią pominiętych, w szczególności zaś nie rozbudowują przesłanek (warunków) przysługiwania i korzystania z zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczonych niebędących pracownikami. Przepisy te precyzują jedynie to, co z ustawy wynika.

Trybunał Konstytucyjny uznał więc, że zaskarżone przepisy rozporządzenia pozostają w związku merytorycznym i funkcjonalnym z rozwiązaniami ustawowymi, tworząc wspólnie z nimi spójną, zdeterminowaną przez ustawodawcę, całość. Realizują przy tym cel wykonania ustawy, jakim jest m.in. określenie dowodów stanowiących podstawę ustalania prawa do zasiłków, a także postępowania w tych sprawach.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Stanisław Rymar, sprawozdawcą była sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.

Autopromocja

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 marca 2015 r. (P 42/13)

Zasiłek dla bezrobotnych po urlopie macierzyńskim

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Trybunał Konstytucyjny
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Urlop na żądanie 2024

    Urlop na żądanie w 2024 roku - ile dni przyznaje Kodeks pracy? Czy urlop na żądanie jest płatny? Czy pracodawca może odmówić urlopu? Jakie są zasady korzystania z urlopu na żądanie? Oto wzór wniosku do pobrania.

    Styczeń 2024 – godziny pracy, dni wolne

    Styczeń 2024 - godziny pracy i dni wolne od pracy czyli jaka jest norma godzin w tym miesiącu. Sprawdź kalendarz stycznia 2024 roku. Do końca stycznia pracodawca musi oddać dodatkowy dzień wolny za święto wypadające w sobotę czyli 6 stycznia – Święto Trzech Króli.

    Trybunał Konstytucyjny: Nadgodziny w Straży Granicznej niezgodne z Europejską Kartą Społeczną

    Przepis ustawy o Straży Granicznej mówiący, że za przepracowane nadgodziny przyznawany jest czas wolny od służby „w tym samym wymiarze” jest niezgodny z Europejską Kartą Społeczną – orzekł we wtorek 28 listopada 2023 r. Trybunał Konstytucyjny.

    Co nas czeka na rynku pracy w 2024 roku? Będzie mniej premii i nagród finansowych?

    Ponad połowa Polaków uważa, że 2024 rok będzie lepszy dla pracowników niż 2023. Priorytetem będzie nasze zdrowie psychiczne. Oto wyniki badania.

    REKLAMA

    Urlop bezpłatny 2024

    Czy w 2024 r. będą jakieś zmiany w urlopie bezpłatnym? Czym jest urlop bezpłatny oraz jak długo może trwać? Czy pracownik musi składać wniosek? Czy przysługują jakieś świadczenia z ZUS-u i czy należy się zasiłek po urlopie bezpłatnym? Czy można wziąć urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy?

    Dodatek za szczególne warunki pracy od 1 stycznia 2024 r. wyłączony z minimalnego wynagrodzenia. To od 1 stycznia – 4242 zł, od 1 lipca – 4300 zł brutto

    Dodatek za szczególne warunki pracy zostanie 1 stycznia 2024 r. wyłączony z minimalnego wynagrodzenia. Nie będzie uwzględniany przy ustalaniu, czy wynagrodzenie pracownika jest co najmniej równe minimalnemu wynagrodzeniu. Od początku 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł, w połowie roku wzrośnie do 4300 zł.

    Urlop okolicznościowy 2024

    Na co przysługuje urlop okolicznościowy w 2024 roku? Jakie są zasady jego udzielania? Ile w 2024 roku można wykorzystać dni urlopu okolicznościowego?

    Pracodawcy uczą pracowników, jak nie zgrzytać zębami. Sprawdź czy masz objawy bruksizmu

    Firmy oferowały już pracownikom masaż biurowy, który ma pomóc zrelaksować się w pracy. Teraz do biur wkraczają warsztaty z fizjoterapeutami stomatologicznymi i logopedami, które mają uchronić zęby pracowników przed skutkami stresu i bruksizmem. Pierwsze firmy już takie „lekcje relaksu” wdrożyły. Ich pomysłodawcą jest Medicover Stomatologia.

    REKLAMA

    Jakie błędy w CV najczęściej popełniają kandydaci z branży IT?

    Do czego rekruterzy i rekruterki wykorzystują sztuczną inteligencję? Z jakich powodów najczęściej odrzucane są aplikacje na stanowiska IT? Czy łatwo znaleźć teraz pracowników w branży?  

    Nowoczesne ścieżki kariery. Jak będzie się zmieniał rynek pracy? Oczekiwania i potrzeby starszych i młodszych pokoleń pracowników

    W szybko zmieniającym się świecie świadomość własnego rozwoju staje się kluczowa dla osób aktywnych zawodowo. Nadchodzące lata będą stawiały przed organizacjami i pracodawcami nowe wyzwania: od adaptacji do zmieniających się stylów zarządzania po radzenie sobie z coraz bardziej zdywersyfikowanymi zespołami. W obliczu szybkiej absorpcji technologii, dynamika rynku pracy będzie wymagała elastyczności i umiejętności szybkiego dostosowania. Jak będzie wyglądała przyszłość rynku pracy?

    REKLAMA