Świadczenie rehabilitacyjne 2021 – wysokość, dokumenty

Co to jest?

Świadczenie rehabilitacyjne to świadczenie przysługujące osobie, za którą odprowadzane są składki chorobowe, gdy osoba ta wyczerpała już cały zasiłek chorobowy. Zasiłek chorobowy pobiera się od 34. dnia niezdolności do pracy z powodu choroby. Wcześniej za czas nieobecności w pracy z powodu choroby pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Maksymalny czas pobierania zasiłku to 182 dni (lub 270 w przypadku niezdolności do pracy w okresie ciąży i w przypadku zachorowania na gruźlicę). Po tym czasie można starać się właśnie o świadczenie rehabilitacyjne. ZUS przyzna i wypłaci świadczenie, jeśli dalsze leczenie lub rehabilitacja rokuje na poprawę zdrowia i powrót do pracy. O przyznaniu świadczenia decyduje lekarz orzecznik ZUS.

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2021. Podatki. Rachunkowość. Prawo pracy. ZUS (PDF)

Ile wynosi w 2021 r.?

Świadczenie rehabilitacyjne w pierwszych 3 miesiącach (90 dni) pobierania wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Zaczynając od 4 miesiąca pobierania świadczenia przysługuje już tylko 75% podstawy wymiaru. Podstawa wymiaru zasiłku to średnie wynagrodzenie danego pracownika z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających wystąpienie niezdolności do pracy. Wyjątek stanowi kobieta w ciąży – w jej przypadku będzie to 100% podstawy wymiaru zasiłku. 100% podstawy wymiaru przysługuje także osobie, która stała się niezdolna do pracy w skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przy wyliczaniu świadczenia rehabilitacyjnego podlega waloryzacji, jeśli wskaźnik waloryzacji przekracza 100%. W okresie od 1 stycznia do 31 marca 2021 r. wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego (M.P. z 2020 r. poz. 1056) wynosi 97%, a więc podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie podlega waloryzacji.

Pani Ewa zarabia miesięcznie stałą kwotę najniższej krajowej w 2021 r. czyli 2800 zł brutto. Wykorzystała pełną pulę dni zasiłku chorobowego i rozpoczęła korzystanie ze świadczenia rehabilitacyjnego. Jaką kwotę otrzyma w ciągu pierwszych 3 miesięcy? 2800 zł x 13,71% (składki zus) = 383,88 zł 2800 – 383,88 = 2416,12 zł (podstawa wymiaru zasiłku) 90% x 2416,12 = 2174,51 zł 2174,51 : 30 dni = 72,48 zł za każdy dzień niezdolności do pracy

Inaczej będzie w II kwartale 2021 r. czyli od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r. wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w tym okresie wynosi 108,6%. Jest więc wyższy niż 100%, dlatego należy zwaloryzować podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przy obliczaniu świadczenia rehabilitacyjnego.

Aby policzyć świadczenie rehabilitacyjne, należy podstawę wymiaru zasiłku pomniejszyć o 13,71%, a następnie wynik pomnożyć przez wskaźnik waloryzacji 108,6% (wskaźnik obowiązujący w II kwartale 2021 r.). Następnie wylicza się z tej kwoty przysługujący wymiar 75%, 80% lub 100% i przelicza ile wynosi na 1 dzień nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy.

Dla obliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego w III kwartale 2021 r. podano nowy wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wynosi on 109,9%. Oznacza to, że, podobnie jak w II kwartale, należy zwaloryzować podstawę wymiaru zasiłku w celu obliczenia wysokości świadczenia. Wynagrodzenie osoby ubezpieczonej pomniejsza się o składki ZUS (13,71%). Następnie otrzymaną sumę mnoży się przez 109,9%. Dalej, z otrzymanej kwoty wylicza się odpowiednio 75%, 80% lub 100% i dzieli na 30, aby wyszła kwota w przeliczeniu na 1 dzień niezdolności do pracy.

Ile trwa?

Świadczenie rehabilitacyjne z ZUS można pobierać przez okres, który jest niezbędny do powrotu do zdolności do pracy. Przepisy prawne przewidują jednak limit 12 miesięcy. Jeśli przez czas 360 dni nie uda się wrócić do zdrowia i pracy, prawo do świadczenia wygasa. Co jeśli nadal osoba ta jest niezdolna do pracy? Może starać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Czy potrzebne jest zwolnienie lekarskie?

Do świadczenia rehabilitacyjnego nie wymaga się zwolnienia lekarskiego. Lista niezbędnych dokumentów znajduje się poniżej.

Dokumenty

Do otrzymania świadczenia rehabilitacyjnego niezbędne jest złożenie wniosku ZUS ZNp-7. Jest to wniosek o świadczenie rehabilitacyjne.

Pobierz wniosek >>>

Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:

• zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) wypełnione przez lekarza leczącego nie wcześniej niż na miesiąc przed datą kiedy składasz wniosek,
• wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk OL-10) – ten druk nie jest wymagany, jeżeli wniosek składa osoba, której niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia, albo osoba prowadząca pozarolniczą działalność,
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub kartę wypadku, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy,
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej – jeśli niezdolność do pracy ma związek z chorobą zawodową.

Nie ma konieczności składania dokumentacji wypadkowej oraz decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej, gdy dokumenty te zostały uprzednio złożone w ZUS. Chodzi np. o sytuację ubiegania się o zasiłek chorobowy. q

• w sytuacji wypłacania świadczenia przez ZUS niezbędne jest również zaświadczenie płatnika składek (Z-3 – dla pracowników, Z-3b – dla ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych, Z-3a – dla pozostałych ubezpieczonych).

Kiedy złożyć wniosek?

Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne należy złożyć nie później niż 6 tygodni przed zakończeniem pełnego okresu zasiłkowego, a więc przed wyczerpaniem zasiłku chorobowego (182 lub 270 dni).

Czy można pracować?

Wymienia się kilka sytuacji, którą wyłączają możliwość pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Jedną z nich jest wykonywania pracy zarobkowej. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje, gdy osoba:

1. uprawniona jest do następujących świadczeń: emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, zasiłku dla bezrobotnych, dodatku solidarnościowego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz urlopu dla poratowania zdrowia udzielonego na podstawie odrębnych przepisów,
2. przebywa w areszcie tymczasowym lub odbywa karę pozbawienia wolności,
3. korzysta z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego,
4. wykonuje w okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego pracę zarobkową lub wykorzystuje świadczenie rehabilitacyjne niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Czy jest opodatkowane?

Świadczenie rehabilitacyjne jest opodatkowane. Przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznają je za dochód. Należy rozliczyć się z niego w rocznej deklaracji podatkowej. Stanowi tzw. przychód z innych źródeł.

Świadczenie rehabilitacyjne a zwolnienie z pracy

Art. 53 § 1 Kodeksu pracy dopuszcza zwolnienie pracownika bez wypowiedzenia, który jest nieobecny w pracy z powodu choroby, jeśli trwa ona:

a) dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,

b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową […].

Należy jednak mieć na uwadze art. 53 §5 Kodeksu pracy, zgodnie z którym: „pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.”

Z jednej strony ustawodawca chroni pracodawcę, który traci na przedłużającej się, niezawinionej, ale jednak nieobecności pracownika, a z drugiej strony chroni pracownika, który uzyskał zdolność do pracy i umożliwia mu powrót.

Wydłużenie ważności decyzji przyznającej świadczenie z powodu COVID-19

W związku z epidemią COVID-19 orzeczenie o okolicznościach uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego, którego ważność upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii bądź 30 dni następujących po ich odwołaniu zachowuje swoją ważność przez następne 3 miesiące od dnia upływu ważności tego orzeczenia. Nie może być jednak ważne dłużej niż 12 miesięcy w przypadku złożenia wniosku o ustalenie uprawnień do świadczenia na dalszy okres, przed upływem terminu ważności tego orzeczenia.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 870)

Obwieszczenie Prezesa ZUS z dnia 17 listopada 2020 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w I kwartale 2021 r. (Monitor Polski rok 2020 poz. 1056)

Obwieszczenie Prezesa ZUS z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w II kwartale 2021 r. (Monitor Polski rok 2021 poz. 193)

Obwieszczenie Prezesa ZUS z dnia 18 maja 2021 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w III kwartale 2021 r. (Monitor Polski rok 2021 poz. 480)

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1320)