REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przyczyny zwolnienia pracownika w orzecznictwie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Kozieł
Przyczyny zwolnienia pracownika w orzecznictwie/fot. shutterstock
Przyczyny zwolnienia pracownika w orzecznictwie/fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W większości przypadków Kodeks pracy nie precyzuje jakie mogą być powody zwolnienia, a zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracodawca zobowiązany jest wskazać konkretną podstawę rozwiązania umowy. Poniżej przedstawione orzecznictwo Sądu Najwyższego z ostatnich lat rozstrzyga wątpliwe kwestie dotyczące przyczyn zwolnienia pracownika.

Jak wskazuje Kodeks pracy w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Pracodawca jest zobowiązany do określenia powodów zwolnienia w sposób ścisły i czytelny. Niestety bardzo często przyczyny rozwiązania umowy stają się przedmiotem sporu między pracownikiem a pracodawcą. W związku z tym zagadnienie to często jest poruszane w orzecznictwie sądów, także w ostatnich latach.

REKLAMA

Likwidacja stanowiska pracy

W wyroku z dnia 14 marca 2018 r. (II PK 123/17) Sąd Najwyższy słusznie przywołał już utrwalony w judykaturze pogląd, że dokonywanie wszelkich zmian organizacyjnych, w tym likwidacja stanowiska pracy, należy do wyłącznej kompetencji pracodawcy i w związku z tym, co do zasady, nie podlega kontroli sądów pracy. Niemniej jednak w tej konkretnej sprawie kwestia zasadności czy racjonalności likwidacji stanowiska nie była kluczowa. Sąd powinien natomiast zbadać jakie były rzeczywiste przyczyny zwolnienia pracownika – czy zmiana organizacyjna nie była jedynie pozorna, czy nie kryła się pod tym inna motywacja pracodawcy? W takiej sytuacji sąd pracy posiada kompetencję do rozstrzygnięcia czy likwidacja stanowiska, stanowiąca przyczynę wypowiedzenia umowy, była autentyczna i rzeczywista. W przypadku stwierdzenia fikcyjności podstawy zwolnienia, wypowiedzenie będzie uznane za nieuzasadnione. W rezultacie pracownikowi będzie przysługiwać roszczenie o przywrócenie do pracy lub też odszkodowanie w ramach odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. Tak więc o ile sama likwidacja stanowiska jest zasadną podstawą zwolnienia, nie należy pod jej pretekstem zatajać rzeczywistych powodów rozwiązania umowy.

Polecamy: Urlopy wypoczynkowe Pytania i odpowiedzi

Ciężkie naruszenie obowiązków a zwolnienie lekarskie

Pojęcie ciężkiego naruszenia obowiązków nie zostało precyzyjnie zdefiniowane w Kodeksie pracy, jednak orzecznictwo sądów dostarcza przykładów określających co nim jest, a co nie. Na przykład zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2017 r. (II PK 14/16) nadużycie korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego samo w sobie nie może być zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W tej konkretnej sprawie pracownik mimo zwolnienia lekarskiego i adnotacji, że powinien leżeć, uczęszczał do pracy i niedoinformował pracodawcy o zaleceniu lekarza. Sąd drugiej instancji stwierdził, że tym samym uchybił podstawowym obowiązkom pracowniczym. Ostatecznie, Sąd Najwyższy uznał, że nie była to wystarczająca podstawa do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Niemniej jednak sąd zważył także, że podejmowanie przez pracownika w czasie zwolnienia lekarskiego czynności  sprzecznych z celem odzyskania zdolności zdrowotnych albo tez dążących do przedłużenia nieobecności w pracy może być w pewnych przypadkach zaklasyfikowane jako ciężkie naruszenie obowiązków.


Przetwarzanie danych osobowych poza zakresem upoważnienia

Zgodnie z wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2017 r. Sądu Najwyższego (II PK 37/16) ciężkim naruszeniem obowiązków może być przetwarzanie danych osobowych poza zakresem upoważnienia udzielonego przez administratora. Tak było w tej sprawie, gdzie pracownica dokonała operacji polegającej na pobraniu ze zbioru danych osobowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji z konta płatnika składek i zrobiła to niezgodnie z celem, dla jakiego zbiór ten stworzono - dla wykonania umowy zlecenia łączącej ją z płatnikiem składek. W ten sposób przekroczyła ona zakres udzielonego jej przez administratora danych upoważnienia do przetwarzania danych osobowych. Sąd Najwyższy podkreślił, że nie należy bagatelizować skutków tego rodzaju bezprawnych zachowań, zwłaszcza gdy mieć na uwadze rozmiary zbioru danych osobowych i z uwagi na te okoliczności rozwiązanie umowy w trybie bez wypowiedzenia było zasadne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Krytyka pracodawcy

Dosyć ciekawym zagadnieniem jest to czy krytyka pracodawcy może być słuszną przyczyną rozwiązania umowy o pracę. Odpowiedzi na to pytania dostarcza m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2017 r. (II PK 18/16). Sprawa dotyczyła zwolnienia pracownicy, która w anonimowym liście skrytykowała aktualny zarząd spółki, sugerując, że nie kieruje się on dobrem firmy i dla jego członków praca w spółce to jedynie „przygoda”. Sąd Najwyższy uznał, iż sama okoliczność, że krytyczna wypowiedź pracownika została sformułowana anonimowo nie przesądza o tym, że przekroczono granice dozwolonej krytyki pracodawcy. Należy w takiej sytuacji wziąć pod uwagę treść krytyki i jej skutki. Natomiast jeśli w sprawie czyni się pracownikowi zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego sąd nie powinien kierować motywacjami pracownika, a do kwestii nie odniósł się odpowiednio sąd drugiej instancji. W związku z tym Sąd Najwyższy przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Podsumowując rozważania sądu, pracownik ma prawo do krytyki pracodawcy, która powinna być wyrażana w stosownej formie i z zachowaniem określonych granic. Co ważne, aby móc rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracownika naruszenie granic krytyki musi mieć charakter ciężki.

Podstawa prawna:

Wyrok Sądu Najwyższego  z dnia 14 marca 2018 r. (II PK 123/17)

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2017 r. (II PK 14/16)

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2017 r. (II PK 37/16)

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2017 r. (II PK 18/16)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zmiana formy prawnej pracodawcy wpływa na PPK? [PRZYKŁADY]

Przepisy ustawy o PPK nie wyłączają ani nie modyfikują zasad kontynuacji bądź sukcesji wynikających np. z przepisów kodeksu spółek handlowych. Jeżeli po przekształceniu danemu podmiotowi przysługują nadal prawa i obowiązki, jakie miał przed przekształceniem, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie PPK.

Nieodpłatne kursy językowe dla pracowników. Aspekty prawne i podatkowe

Na co może liczyć pracownik chcący podnieść swoje kwalifikacje zawodowe? Czy pracodawca może finansować pracownikom kursy językowe ze środków ZFŚS? Kiedy sfinansowanie szkoleń językowych pracownikom jest dla nich przychodem? W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania!

6 najważniejszych zmian w zatrudnianiu cudzoziemców od czerwca 2025 r.

Dnia 1 czerwca weszły w życie ważne przepisy zmieniające zasady legalnego zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zmiany można przedstawić w 6 głównych punktach. Oto najważniejsze przepisy prawne.

MRPiPS: Pilotaż skróconego czasu pracy 2025 – nabór wniosków od 14 sierpnia 2025, do 1 mln zł dofinansowania [SZCZEGÓŁY, WAŻNE TERMINY]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło szczegóły długo wyczekiwanego pilotażu skróconego czasu pracy. Program, pierwszy tego typu w Polsce i tej części Europy, zakłada praktyczne testowanie różnych modeli organizacji pracy przy wsparciu finansowym państwa. Wnioski o udział w pilotażu będzie można składać od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku.

REKLAMA

Nowoczesne BHP czyli jak zmiany klimatu wpływają na bezpieczeństwo pracy

Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga nowoczesne podejście do BHP? Czym jest dziś bezpieczeństwo pracy? Jak zmiany klimatu wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem w firmie?

Nowe obowiązki pracodawców od 2026 roku. Zmiany Kodeksu pracy w Dzienniku Ustaw

W Dzienniku Ustaw pojawiła się ustawa zmieniająca Kodeks pracy. Jej przepisy wejdą w życie na początku 2026 roku. Oznacza to nowe obowiązki dla pracodawców. Co zmienia się w Kodeksie pracy? O czym muszą wiedzieć pracownicy?

Lipiec 2025. Kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz lipca 2025 do druku z miejscem na notatki. Lipiec 2025 roku zawiera 8 dni wolnych od pracy. Jakie są ważne dni lipca? Wydrukuj i dopisz swoje notatki na ten miesiąc.

Wynagrodzenie lekarza rezydenta 2025. Podwyżka już od lipca

Nowe, wyższe wynagrodzenie lekarza rezydenta w 2025 roku zapewnia rozporządzenie Ministra Zdrowia. Podwyżka wchodzi w życie już od 1 lipca. Ile zarabia lekarz i lekarz dentysta odbywający specjalizację w ramach rezydentury?

REKLAMA

Oferta pracy bez kluczowych informacji powoduje rezygnację z aplikowania. Dlaczego firmy nie podają ważnych elementów oferty

Aż 36% kandydatów rezygnuje z aplikowania na ofertę pracy, w której brakuje kluczowych informacji, takich jak wynagrodzenie czy wskazanie konkretnej liczby dni przy pracy hybrydowej. Dlaczego pracodawcy nie zamieszczają w ofertach pracy najważniejszych elementów? Jaki wniosek dla pracodawców wynika z poniższych danych?

Do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może pracować w wakacje? [Przepisy prawne]

Prawo przewiduje do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może legalnie pracować w wakacje? Praca przy zbieraniu truskawek, innych owoców czy pomaganie w gastronomii to popularne sposoby na zarobek młodych Polek i Polaków. Czy zawsze przepisy prawne na to pozwalają?

REKLAMA