REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona pracownika po złożeniu wniosku o urlop rodzicielski lub urlop ojcowski

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Łukasz Guza
Łukasz Guza
Ochrona pracownika po złożeniu wniosku o urlop rodzicielski lub urlop ojcowski
Ochrona pracownika po złożeniu wniosku o urlop rodzicielski lub urlop ojcowski
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czy pracownik-rodzic, który złoży wniosek o urlop rodzicielski lub urlop ojcowski jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy o pracę od momentu złożenia wniosku o ten urlop? W przepisach istnieje luka w tym zakresie.

Uprawnienia

Luka w kodeksie pracy: firma może zwolnić zatrudnionego po złożeniu wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub ojcowskiego.

REKLAMA

Autopromocja

Pracownicy wnioskujący o urlop rodzicielski są chronieni dopiero od momentu rozpoczęcia opieki. Pismo do pracodawcy muszą złożyć jednak co najmniej 21 dni wcześniej. W tym czasie – aż do pierwszego dnia urlopu – firma może złożyć im wypowiedzenie lub dyscyplinarkę i ich umowy rozwiążą się (niektóre jeszcze przed rozpoczęciem płatnej opieki, a niektóre – już w jego trakcie). Wszystko wskazuje, że to skutek niedopatrzeń ustawodawcy przy wprowadzaniu zmian do k.p. obowiązujących od 2 stycznia 2016 r.

– Do zwolnienia wystarczy jeden dzień, w którym pracownik nie jest objęty szczególną ochroną. W przypadku rodziców jest ona zatem niepełna – tłumaczy Sławomir Paruch, radca prawny i partner w kancelarii Raczkowski Paruch.

Polecamy książkę: Świadczenia na rzecz pracowników – podatki, ZUS, ewidencja

Czy to przeoczenie?

REKLAMA

Luka w przepisach ochronnych uwidoczniła się po wspomnianej nowelizacji kodeksu pracy. Do 2 stycznia 2016 r. rodzice mogli wykorzystywać urlop rodzicielski wyłącznie bezpośrednio po macierzyńskim. Ochrona – co do zasady – była więc ciągła, bo matka dziecka wykorzystywała urlop rodzicielski od razu po macierzyńskim (a więc przez cały ten czas była chroniona). Wyjątkiem była jedynie sytuacja, gdy rodzice chcieli wymienić się urlopem, czyli ojciec miał zastąpić matkę w płatnej opiece. Wówczas musiał on składać wniosek o urlop i do momentu jego rozpoczęcia (już po złożeniu wniosku) nie był chroniony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Po zmianach od 1 stycznia 2016 r. rodzice mogą zachować część urlopu rodzicielskiego (maksymalnie 16 tygodni) na później – aż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy sześć lat. Ochrona w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nie musi być więc już ciągła. Jeśli rodzic wróci do pracy po macierzyńskim i np. po dwóch latach od tego momentu złoży wniosek o udzielenie rodzicielskiego, to firma ma 21 dni na złożenie mu wypowiedzenia albo dyscyplinarki (oczywiście ta druga zawsze musi mieć uzasadnienie). Wspomniana nowelizacja k.p. dodatkowo dała firmom więcej czasu na zwolnienie (przed 1 stycznia 2016 r. rodzic musiał składać wniosek najpóźniej na 14 dni przed rozpoczęciem płatnej opieki).

O tym, że jest to luka, przekonuje fakt, że w przypadku urlopu wychowawczego ochrona przysługuje już od momentu złożenia wniosku do pracodawcy o jego udzielenie. Na tej samej zasadzie chroniony jest pracownik wnioskujący o obniżenie wymiaru czasu pracy po powrocie z macierzyńskiego lub rodzicielskiego.

REKLAMA

– To ewidentna dziura w przepisach. Nie ma żadnych merytorycznych podstaw do tego, aby różnicować ochronę osób wnioskujących o urlop rodzicielski i wychowawczy – potwierdza Izabela Zawacka, radca prawny i wspólnik w kancelarii prawa pracy Wojewódka i Wspólnicy.

– Wcześniej – ze względu na ciągłość ochrony w większości przypadków – nie było potrzeby wprowadzania przepisu, który przewidywałby ochronę rodziców po złożeniu wniosku o urlop. Możliwe, że dlatego ten element przeoczono przy pracach nad wspomnianą nowelizacją – dodaje Sławomir Paruch.

Co ważne luka obejmuje też urlop ojcowski. Mężczyźnie przysługują dwa tygodnie takiej płatnej opieki, które może wykorzystać w ciągu pierwszych dwóch latach życia dziecka. Aby je wybrać, musi złożyć wniosek – co najmniej na siedem dni przed rozpoczęciem urlopu. W tym czasie też nie jest chroniony przed zwolnieniem.

Doniosłe skutki

Omawiane niedopatrzenie wywołuje istotne skutki w praktyce. Jeśli w okresie od złożenia wniosku o urlop rodzicielski do jego rozpoczęcia (a więc co najmniej 21 dni) pracodawca zwolni wnioskującego w trybie dyscyplinarnym (natychmiastowym) to umowa rozwiąże się i zatrudniony w ogóle nie rozpocznie płatnej opieki.


Identycznie może być w przypadku wypowiedzenia umowy rodzicowi, który pracuje w firmie krócej niż sześć miesięcy. Takiemu podwładnemu przysługuje bowiem dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Jest on krótszy od terminu na złożenie wniosku o udzielenie rodzicielskiego, więc może upłynąć w jego trakcie (umowa rozwiąże się zanim zacznie się urlop; stanie się tak, jeśli firma złoży wypowiedzenie w niedługim odstępie czasu od złożenia przez pracownika wniosku o rodzicielski).

W przypadku dyscyplinarki lub wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony pracownik będzie mógł oczywiście kwestionować wskazane przez pracodawcę przyczyny rozwiązania umowy (twierdzić, że został zwolniony, bo chciał skorzystać z urlopu rodzicielskiego, a nie z powodów formalnie wskazanych przez firmę) i odwołać się do sądu, domagając się przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

W przypadku umowy na czas określony, której wypowiedzenia nie trzeba uzasadniać, pracownikowi pozostaje już tylko żądanie odszkodowania z tytułu dyskryminacji (ze względu na rodzicielstwo; takie roszczenie – oprócz zaskarżenia zwolnienia – będzie też przysługiwało w razie złożenia dyscyplinarki albo wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony).

Jeszcze bardziej skomplikowana sytuacja dotyczy pracowników zatrudnionych dłużej, którym przysługuje miesięczny lub 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Wszystko wskazuje, że jeśli pracodawca wręczy im wypowiedzenie po złożeniu wniosku o urlop, to umowa rozwiąże się już w jego trakcie (urlop zostanie przerwany).

– Wydaje się, że w takim przypadku wypowiedzenie będzie skuteczne, bo w momencie jego dokonania pracownik nie jest objęty szczególną ochroną. Rozwiązanie umowy będzie jednak wadliwe, bo zatrudniony w okresie wypowiedzenia nabędzie ochronę – tłumaczy Izabela Zawacka.

W takiej sytuacji umowa rozwiąże się, ale pracownik będzie mógł zaskarżyć wymówienie do sądu.

– I domagać się przywrócenia do pracy oraz zapłaty wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy, bo w momencie rozwiązania umowy był osobą szczególnie chronioną – wskazuje Sławomir Paruch.

Podobne skutki wywoła też zwolnienie mężczyzny po złożeniu wniosku o urlop ojcowski (przed jego rozpoczęciem). W tym przypadku trzeba jedynie uwzględnić krótszy termin na złożenie pisma o udzielenie takiej płatnej opieki (z tego powodu nie dojdzie np. do rozwiązania umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem jeszcze przed rozpoczęciem ojcowskiego).

– Z powodu tych roszczeń pracodawcy na pewno dokładnie rozważą, czy chcą wypowiadać umowy pracowników w okresie przed skorzystaniem z urlopów na dzieci. Ale nie można wykluczyć, że np. zdecydują się w takich przypadkach na dyscyplinarki – wskazuje Sławomir Paruch.

Paradoksalnie poniosą bowiem wówczas mniejsze ryzyko niż przy złożeniu wymówień z długimi okresami wypowiedzenia. Umowa rozwiązuje się bowiem z momentem wręczenia dyscyplinarki, a to oznacza, że pracownik nie rozpocznie urlopu i w ogóle nie nabędzie prawa do szczególnej ochrony (nabyłby ją gdyby pracodawca zamiast dyscyplinarki wręczył wymówienie z długim okresem wypowiedzenia).

Przed sądem pracownik będzie mógł więc domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania (ale otrzyma rekompensatę w wysokości maksymalnie trzech pensji, a nie za cały czas pozostawania bez pracy – czyli np. nawet za rok lub dwa lata). Oczywiście w każdym tego przypadku zatrudniający musi jednak liczyć się z żądaniem odszkodowania za dyskryminację. ⒸⓅ

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA