Dwa dni na opiekę nad dzieckiem po rozwodzie - wzór oświadczenia

Problem

Pracownik jest rozwiedziony. Ma dwoje dzieci. Jedno dziecko, urodzone w czerwcu 2002 r., przebywa zgodnie z wyrokiem sądu u niego, a drugie, urodzone w 2006 r., mieszka z matką. Pracownik ma prawo do kontaktów z młodszym synem. Chciałby skorzystać z 2 dni opieki na młodszego syna, bo na starsze dziecko już mu to uprawnienie nie przysługuje. Czy ma takie prawo?

Rada

Pracownikowi przysługuje uprawnienie do 2 dni opieki na młodszego syna pod warunkiem rezygnacji z tych dni opieki przez matkę dziecka. W tym celu pracownik powinien złożyć Państwu oświadczenie o zamiarze korzystania z takiego uprawnienia.

Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Uzasadnienie

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 Kodeksu pracy). O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia, tj. czy nastąpi to w wymiarze godzinowym, czy dniowym, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym pracodawcy w danym roku kalendarzowym. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do dni wolnych na opiekę nad dzieckiem może korzystać tylko jeden z nich (art. 189¹ Kodeksu pracy).

Prawo do opieki na dziecko ma rodzic, któremu przysługuje władza rodzicielska. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 10 listopada 2005 r. (II SA/Wa 1475/05), stwierdzając, że:

(...) wykonywanie władzy rodzicielskiej oznacza, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami dziecka. Chodzi tu o wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Uprawnienie do 2 dni opieki na dziecko w wieku do 14 lat przysługuje natomiast pracownikowi wychowującemu dziecko. Zatem pracownikiem wychowującym dziecko jest nie tylko pracownik, który posiada władzę rodzicielską, ale także taki, który zajmuje się wychowywaniem dziecka. Istotna jest zatem faktyczna więź między pracownikiem a dzieckiem i faktyczny udział w jego wychowywaniu.

W opisanej sytuacji nie ulega wątpliwości, że główna rola w wychowywaniu drugiego dziecka przypada matce dziecka. Rozwiedziony rodzic, u którego dziecko stale nie mieszka, może zatem wziąć wolne na opiekę nad dzieckiem, jeśli utrzymuje stały kontakt z dzieckiem, a były małżonek odstąpi mu swoje uprawnienie, tj. oświadczy, że nie skorzysta z przysługujących mu dni wolnych na opiekę. Z uwagi na to, że pracownik nie ma obowiązku uzasadniać swojego wniosku o wolne na opiekę ani dokumentować potrzeby skorzystania z tego prawa, nie istnieje możliwość weryfikacji, czy omawiane uprawnienie mu przysługuje.