REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Łukasz Guza
Łukasz Guza
Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców/Fot. Fotolia
Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wprowadzenie urlopu opiekuńczego, rewolucyjne zmiany w urlopach rodzicielskich, zwiększenie ochrony osób występujących o elastyczną organizację pracy - tak wynika z projektu dyrektywy unijnej w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Uprawnienia

Każdemu pracownikowi ma przysługiwać urlop na opiekę nad chorym lub niesamodzielnym krewnym. Część rodzicielskiego będzie należała wyłącznie do ojca

REKLAMA

Autopromocja

Tak wynika z projektu dyrektywy unijnej w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Jeśli wejdzie w życie, każdy pracownik zyska rocznie pięć dni urlopu na opiekę nad chorym lub niesamodzielnym rodzicem, dzieckiem lub współmałżonkiem. Zmienią się też zasady korzystania z urlopów rodzicielskich – matka dziecka w praktyce nie będzie mogła już korzystać z rocznej płatnej opieki po jego urodzeniu. Rodzice zyskają jednak dodatkową ochronę przed zwolnieniem – wystarczy, że złożą wniosek do pracodawcy o objęcie ich elastyczną organizacją pracy.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Przeciw dyskryminacji

Głównym celem nowej dyrektywy ma być wsparcie dla zatrudnionych w godzeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych oraz zapewnienie równości płci na rynku pracy. Jednym z rozwiązań, które ma zapewnić spełnienie tych założeń, jest wspomniany urlop opiekuńczy. Dodatkowe pięć dni wolnych w roku (z wynagrodzeniem nie niższym niż zasiłek chorobowy) ułatwi pozostanie na rynku pracy mężczyznom i kobietom opiekującym się starszymi członkami rodziny lub niesamodzielnym dzieckiem albo współmałżonkiem. Komisja Europejska wskazuje, że w celu zapobiegania nadużyciom państwa członkowskie mogą przewidywać wymóg okazania dowodu poważnego schorzenia lub niesamodzielności (do wglądu pracodawcy).

– Urlop opiekuńczy to bardzo pozytywne rozwiązanie. Rośnie liczba osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki będzie coraz powszechniejszym problemem. Ta instytucjonalna nie realizuje wszystkich potrzeb. Pracownik musi mieć czas choćby na wypełnienia podstawowych obowiązków związanych z pieczą nad niesamodzielnymi krewnymi – tłumaczy prof. Bożenna Balcerzak-Paradowska z Zakładu Problemów Rodziny Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Konieczne wydaje się jednak ujednolicenie krajowych przepisów w tym zakresie.

– Sam cel wprowadzenia takiej zmiany jest słuszny, ale w związku z tym zasadna wydaje się rezygnacja z prawa do dwóch dni płatnego zwolnienia z pracy na opiekę nad dzieckiem do lat 14. Nie można też zapominać o wpływie takich zmian na gospodarkę – ze względu na zakres uprawnień socjalnych Europa przestaje być konkurencyjna – zauważa Sławomir Paruch, radca prawny i partner w kancelarii Raczkowski Paruch.

Na ten aspekt zwracają uwagę też pracodawcy.

– Nie godzimy się na propozycję, aby urlop ten trwał aż pięć dni. W Polsce obowiązuje wysoki wymiar urlopu wypoczynkowego, a dodatkowo rodzicom przysługuje wspomniane dwa dni na opiekę nad dzieckiem. Każdy pracownik ma też prawo do urlopu na żądanie. Wspieramy politykę prorodzinną i wzrost aktywności zawodowej kobiet, ale takie zmiany wywołają raczej odwrotny skutek – firmy będą unikać zatrudnienia rodziców – uważa Wioletta Żukowska-Czaplicka, ekspert Pracodawców RP.

Trudne dzielenie

Jeszcze więcej kontrowersji w Polsce wywołają zapewne propozycje dotyczące urlopów rodzicielskich. Z projektu dyrektywy wynika, że każdy pracownik ma mieć indywidualne prawo do czterech miesięcy takiej płatnej opieki do ukończenia przez dziecko 12. roku życia. Z tego jednego zdania wynika konieczność ogromnych zmian w polskich przepisach.

Po pierwsze prawo do rodzicielskiego nabędzie ojciec, nawet jeśli nie przysługuje ono matce dziecka (w Polsce ojciec może skorzystać z takiego urlopu tylko jeśli prawo do niego ma też matka dziecka, a więc jest zatrudniona w momencie porodu). Oznacza to nowe wydatki dla ZUS, bo powiększy się liczba uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego – w tym wypadku mężczyzn.

Po drugie aż o sześć lat trzeba będzie wydłużyć okres, w którym zatrudnieni będą mogli wybrać urlop rodzicielski (do ukończenia przez dziecko 12 lat). Po trzecie rodzice nie będą mogli już swobodnie wymieniać się w opiece w trakcie pierwszego roku po porodzie. Matka nie przejmie płatnej opieki przewidzianej dla ojca. Jeśli mężczyzna nie skorzysta ze swoich czterech miesięcy urlopu, to jego część przepadnie. Zatem kobieta będzie mogła skorzystać maksymalnie z 20 tygodni macierzyńskiego i swoich czterech miesięcy rodzicielskiego co daje łącznie niecałe 9 miesięcy płatnej opieki (teraz może wykorzystać maksymalnie nawet 12 miesięcy takiego urlopu). Ma to przeciwdziałać dezaktywizacji zawodowej kobiet (dziś tylko znikomy odsetek mężczyzn korzysta z rodzicielskiego).

– Rozumiem cel, ale nie metodę jego realizacji. Korzystanie z uprawnień rodzicielskich opiera się w dużym stopniu na warunkach kulturowych. W Polsce najczęściej decydują się na nie matki. Zachęcanie ojców do dzielenia się opieką powinno następować stopniowo, a nie poprzez nagłe wyłączenie dla nich znaczącej części urlopu, która przepadnie, jeśli z niej nie skorzystają – wskazuje prof. Bożenna Balcerzak-Paradowska.

Więcej ochrony

Projekt zakłada jeszcze wiele innych zmian istotnych dla pracujących opiekunów. Mają oni mieć zapewniony np. czas wolny w razie pilnych sytuacji rodzinnych spowodowanych siłą wyższą (np. w razie wypadku krewnego). Każdy rodzic dziecka do 12 lat będzie mógł też występować do pracodawcy o objęcie go elastyczną organizacją pracy (np. telepracą albo indywidualnym rozkładem czasu pracy). Teraz też może to zrobić, ale po zmianach zyska ochronę przed zwolnieniem (po złożeniu wniosku w tej sprawie; warto dodać, że nadal nie będzie on wiążący dla firmy).

– To oznacza, że do listy ponad 40 grup pracowników szczególnie chronionych dołączy kolejna. Nie zgadzamy się na tak istotne jej rozszerzenie – tłumaczy Wioletta Żukowska-Czaplicka.

– Takie uprawnienie będzie nadużywane. Zatrudnieni będą składać wnioski „na zapas”, tylko po to, aby zyskać ochronę – dodaje Sławomir Paruch.

Zobacz serwis: BHP

Co istotne, projekt przewiduje też, że jeśli rodzic zostanie zwolniony z pracy i uprawdopodobni przed sądem, że stracił etat z powodu korzystania z uprawnień (np. złożenia wniosku o objęcie go elastyczną organizacją pracy), to pracodawca będzie musiał udowodnić, że podana przez firmę przyczyna była prawdziwa.

– W praktyce zasada ta jest realizowana już teraz, bo pracownik może domagać się odszkodowania z tytułu dyskryminacji, jeśli twierdzi, że stracił pracę ze względu na rodzicielstwo. Podobnie może też wskazywać takie okoliczności w razie odwołania się od zwolnienia – podsumowuje Sławomir Paruch. ⒸⓅ

infoRgrafika

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Bezpłatny e-book Piękny umysł. PRISM Brain Mapping

Żyjemy w czasach, w których jedynym pewnikiem jest zmiana. Kluczowe dla niej są samoświadomość i samopoznanie. Prezentujemy jedno z najlepszych narzędzi, które nam w tym pomoże – PRISM Brain Mapping.

Kobieta 12 kg. Mężczyzna 30 kg. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy

Kobieta może podnosić 12 kg, a mężczyzna aż 30 kg przy pracy stałej. To prawie 3 razy więcej. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy w różnych okolicznościach. Kiedy konieczne jest zespołowe przenoszenie ciężarów przez pracowników? Oto przepisy prawne określające zasady transportu ręcznego.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce 2025. Gigantyczne straty dla przedsiębiorców. Każdy chciałby mniej pracować

Każdy chciałby mniej pracować, być wiecznie młodym, zarabiać dużo pieniędzy i nie mieć zmartwień. - Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie negatywnie ocenia plany wprowadzenia w Polsce czterodniowego tygodnia pracy. Jeszcze w kwietniu zostaną przedstawione główne założenia programu.

Dodatek dopełniający do renty socjalnej 2025: komu przysługuje, kiedy wypłata i co z egzekucją?

Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, od maja będą otrzymywać dodatek dopełniający do swojego świadczenia. Przepisy przewidują, że z dodatku dopełniającego będą dokonywane potrącenia i egzekucja. Do Sejmu wpłynęła petycja w sprawie ich ograniczenia.

REKLAMA

Szkolenie pracowników: jak optymalizować koszty poprawy kompetencji w firmie, angażując sztuczną inteligencję

Personalizacja czy microlearning pozwalają skutecznie podnosić kompetencje zatrudnionych, co przekłada się na realne korzyści biznesowe oraz przewagę konkurencyjną na rynku. Szkolenia pracowników w firmach muszą dostosować się do nowych standardów i trendów rynkowych.

Urlop adopcyjny 2025. Adopcja dziecka i wszystkie urlopy przysługujące rodzicom

Urlop adopcyjny to skrótowa nazwa urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. To urlop macierzyński na dziecko adoptowane lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (nie dotyczy zawodowych rodzin zastępczych). Oto wszystkie urlopy, które w 2025 r. należą się po adopcji dziecka lub dzieci. Gwarantuje je Kodeks pracy.

Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

REKLAMA

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

REKLAMA