REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Łukasz Guza
Łukasz Guza
Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców/Fot. Fotolia
Rewolucyjne zmiany w urlopach dla rodziców/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wprowadzenie urlopu opiekuńczego, rewolucyjne zmiany w urlopach rodzicielskich, zwiększenie ochrony osób występujących o elastyczną organizację pracy - tak wynika z projektu dyrektywy unijnej w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Uprawnienia

Każdemu pracownikowi ma przysługiwać urlop na opiekę nad chorym lub niesamodzielnym krewnym. Część rodzicielskiego będzie należała wyłącznie do ojca

REKLAMA

Tak wynika z projektu dyrektywy unijnej w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Jeśli wejdzie w życie, każdy pracownik zyska rocznie pięć dni urlopu na opiekę nad chorym lub niesamodzielnym rodzicem, dzieckiem lub współmałżonkiem. Zmienią się też zasady korzystania z urlopów rodzicielskich – matka dziecka w praktyce nie będzie mogła już korzystać z rocznej płatnej opieki po jego urodzeniu. Rodzice zyskają jednak dodatkową ochronę przed zwolnieniem – wystarczy, że złożą wniosek do pracodawcy o objęcie ich elastyczną organizacją pracy.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Przeciw dyskryminacji

Głównym celem nowej dyrektywy ma być wsparcie dla zatrudnionych w godzeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych oraz zapewnienie równości płci na rynku pracy. Jednym z rozwiązań, które ma zapewnić spełnienie tych założeń, jest wspomniany urlop opiekuńczy. Dodatkowe pięć dni wolnych w roku (z wynagrodzeniem nie niższym niż zasiłek chorobowy) ułatwi pozostanie na rynku pracy mężczyznom i kobietom opiekującym się starszymi członkami rodziny lub niesamodzielnym dzieckiem albo współmałżonkiem. Komisja Europejska wskazuje, że w celu zapobiegania nadużyciom państwa członkowskie mogą przewidywać wymóg okazania dowodu poważnego schorzenia lub niesamodzielności (do wglądu pracodawcy).

– Urlop opiekuńczy to bardzo pozytywne rozwiązanie. Rośnie liczba osób starszych i zapewnienie im właściwej opieki będzie coraz powszechniejszym problemem. Ta instytucjonalna nie realizuje wszystkich potrzeb. Pracownik musi mieć czas choćby na wypełnienia podstawowych obowiązków związanych z pieczą nad niesamodzielnymi krewnymi – tłumaczy prof. Bożenna Balcerzak-Paradowska z Zakładu Problemów Rodziny Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Konieczne wydaje się jednak ujednolicenie krajowych przepisów w tym zakresie.

– Sam cel wprowadzenia takiej zmiany jest słuszny, ale w związku z tym zasadna wydaje się rezygnacja z prawa do dwóch dni płatnego zwolnienia z pracy na opiekę nad dzieckiem do lat 14. Nie można też zapominać o wpływie takich zmian na gospodarkę – ze względu na zakres uprawnień socjalnych Europa przestaje być konkurencyjna – zauważa Sławomir Paruch, radca prawny i partner w kancelarii Raczkowski Paruch.

Na ten aspekt zwracają uwagę też pracodawcy.

– Nie godzimy się na propozycję, aby urlop ten trwał aż pięć dni. W Polsce obowiązuje wysoki wymiar urlopu wypoczynkowego, a dodatkowo rodzicom przysługuje wspomniane dwa dni na opiekę nad dzieckiem. Każdy pracownik ma też prawo do urlopu na żądanie. Wspieramy politykę prorodzinną i wzrost aktywności zawodowej kobiet, ale takie zmiany wywołają raczej odwrotny skutek – firmy będą unikać zatrudnienia rodziców – uważa Wioletta Żukowska-Czaplicka, ekspert Pracodawców RP.

Trudne dzielenie

REKLAMA

Jeszcze więcej kontrowersji w Polsce wywołają zapewne propozycje dotyczące urlopów rodzicielskich. Z projektu dyrektywy wynika, że każdy pracownik ma mieć indywidualne prawo do czterech miesięcy takiej płatnej opieki do ukończenia przez dziecko 12. roku życia. Z tego jednego zdania wynika konieczność ogromnych zmian w polskich przepisach.

Po pierwsze prawo do rodzicielskiego nabędzie ojciec, nawet jeśli nie przysługuje ono matce dziecka (w Polsce ojciec może skorzystać z takiego urlopu tylko jeśli prawo do niego ma też matka dziecka, a więc jest zatrudniona w momencie porodu). Oznacza to nowe wydatki dla ZUS, bo powiększy się liczba uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego – w tym wypadku mężczyzn.

REKLAMA

Po drugie aż o sześć lat trzeba będzie wydłużyć okres, w którym zatrudnieni będą mogli wybrać urlop rodzicielski (do ukończenia przez dziecko 12 lat). Po trzecie rodzice nie będą mogli już swobodnie wymieniać się w opiece w trakcie pierwszego roku po porodzie. Matka nie przejmie płatnej opieki przewidzianej dla ojca. Jeśli mężczyzna nie skorzysta ze swoich czterech miesięcy urlopu, to jego część przepadnie. Zatem kobieta będzie mogła skorzystać maksymalnie z 20 tygodni macierzyńskiego i swoich czterech miesięcy rodzicielskiego co daje łącznie niecałe 9 miesięcy płatnej opieki (teraz może wykorzystać maksymalnie nawet 12 miesięcy takiego urlopu). Ma to przeciwdziałać dezaktywizacji zawodowej kobiet (dziś tylko znikomy odsetek mężczyzn korzysta z rodzicielskiego).

– Rozumiem cel, ale nie metodę jego realizacji. Korzystanie z uprawnień rodzicielskich opiera się w dużym stopniu na warunkach kulturowych. W Polsce najczęściej decydują się na nie matki. Zachęcanie ojców do dzielenia się opieką powinno następować stopniowo, a nie poprzez nagłe wyłączenie dla nich znaczącej części urlopu, która przepadnie, jeśli z niej nie skorzystają – wskazuje prof. Bożenna Balcerzak-Paradowska.

Więcej ochrony

Projekt zakłada jeszcze wiele innych zmian istotnych dla pracujących opiekunów. Mają oni mieć zapewniony np. czas wolny w razie pilnych sytuacji rodzinnych spowodowanych siłą wyższą (np. w razie wypadku krewnego). Każdy rodzic dziecka do 12 lat będzie mógł też występować do pracodawcy o objęcie go elastyczną organizacją pracy (np. telepracą albo indywidualnym rozkładem czasu pracy). Teraz też może to zrobić, ale po zmianach zyska ochronę przed zwolnieniem (po złożeniu wniosku w tej sprawie; warto dodać, że nadal nie będzie on wiążący dla firmy).

– To oznacza, że do listy ponad 40 grup pracowników szczególnie chronionych dołączy kolejna. Nie zgadzamy się na tak istotne jej rozszerzenie – tłumaczy Wioletta Żukowska-Czaplicka.

– Takie uprawnienie będzie nadużywane. Zatrudnieni będą składać wnioski „na zapas”, tylko po to, aby zyskać ochronę – dodaje Sławomir Paruch.

Zobacz serwis: BHP

Co istotne, projekt przewiduje też, że jeśli rodzic zostanie zwolniony z pracy i uprawdopodobni przed sądem, że stracił etat z powodu korzystania z uprawnień (np. złożenia wniosku o objęcie go elastyczną organizacją pracy), to pracodawca będzie musiał udowodnić, że podana przez firmę przyczyna była prawdziwa.

– W praktyce zasada ta jest realizowana już teraz, bo pracownik może domagać się odszkodowania z tytułu dyskryminacji, jeśli twierdzi, że stracił pracę ze względu na rodzicielstwo. Podobnie może też wskazywać takie okoliczności w razie odwołania się od zwolnienia – podsumowuje Sławomir Paruch. ⒸⓅ

infoRgrafika

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa płaca minimalna: 4806 zł czy 5015 zł, podwyżka o 140 czy 250 zł. Nie ma zgody co do najniższej krajowej, rząd sam zdecyduje

Na ostateczną wysokość najniższej krajowej jaka będzie obowiązywała od 1 stycznia 2026 roku trzeba poczekać do pierwszej połowy września. Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę wspólnego stanowiska do połowy lipca więc zgodnie z prawem decyzję co do płacy minimalnej arbitralnie podejmie rząd za dwa miesiące.

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe

Będzie łatwiej o ten zasiłek. Skorzystają ubezpieczeni, płatnicy składek, biura księgowo-rachunkowe. Dlaczego? Bo planowane są spore zmiany w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) w zakresie ubiegania się o zasiłek.

Na ile oszacowano miesięczną wartość nieodpłatnej pracy domowej? Wartość „ukrytej” pracy kobiet była znacznie wyższa niż mężczyzn

Ile wynosi średnia miesięczna wartość nieodpłatnej pracy domowej? Kobiety, zwłaszcza matki małych dzieci, wykonują znacząco więcej nieodpłatnej pracy domowej niż mężczyźni. Różnice te są widoczne we wszystkich obszarach codziennych obowiązków. Ocenia Polski Instytut Ekonomiczny, powołując się na badania GUS.

Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

REKLAMA