Odszkodowanie z tytułu dyscyplinarnego zwolnienia z pracy

Pytanie:

Autopromocja

Stowarzyszenie zwolniło pracownika dyscyplinarnie. Pracownik wygrał jednak sprawę w sądzie pracy i otrzymał odszkodowanie. Czy od odszkodowania pobiera się zaliczkę na podatek dochodowy?

Nie – takie odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego. Stowarzyszenie nie musi wykonywać obowiązków płatnika wobec wypłacanej z tego tytułu kwoty. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof), zgodnie z którym wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw – z wyjątkiem m.in:

Zobacz także: Zmiana warunków wynagradzania

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

• określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
• odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
• odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Aby sprawdzić, czy odszkodowanie wypłacone pracownikowi podlega temu zwolnieniu, należy sięgnąć do ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.). Przepis art. 56 § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Stosuje się tu odpowiednio art. 45 § 2 i 3 k.p., które stanowią, że sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe – w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Tej reguły zastąpienia żądania przywrócenia do pracy wypłatą odszkodowania z zasady nie orzeka się wobec pracowników korzystających z ochrony przed zwolnieniem (z wyjątkiem sytuacji upadłości pracodawcy).

Polecamy serwis: Zatrudnianie i zwalnianie

Na podstawie art. 58 k.p. odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać – nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Należy też pamiętać o zasadzie, zgodnie z którą, w razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

Z powyższych reguł k.p. wynika, że żadne z odszkodowań wymienionych w tych przepisach, związane z wadliwym prawnie wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę, nie jest wyjątkiem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 updof.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Stanowisko przedstawione w odpowiedzi potwierdzają też interpretacje organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB2/415-1169/12/RS) rozpatrywał sprawę pracownika spółki zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, który został zwolniony dyscyplinarnie za palenie papierosów na terenie firmy. Palenie było zabronione ze względu na wysokie ryzyko przechowywanych łatwopalnych materiałów w magazynach. Nawet w regulaminie pracy był zawarty zapis o zakazie palenia. Były pracownik odwołał się do sądu, który stwierdził, że ryzyko zakładu nie jest podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego. Byłemu pracownikowi spółki, na podstawie art. 56 § 1 k.p., zasądzono więc odszkodowanie tytułem niezgodnego z przepisami prawa rozwiązania umowy o pracę. Organ podatkowy potwierdził jednocześnie, że wypłacone pracownikowi odszkodowanie, zasądzone na podstawie przepisów k.p., korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z art. 21 ust. 1 pkt 3 updof. W takich sytuacjach na stowarzyszeniu, jako byłym pracodawcy, nie będzie zatem ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

Podstawa prawna:

• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 21
• ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 675