REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Gaslighting - jak się bronić i radzić sobie z manipulacją emocjonalną?

Aleksandra Kolińska
psycholog, mediator, negocjator
gaslighting przemoc manipulacja psychologia
Gaslighting - definicja, jak się bronić
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest gaslighting? Jak go rozpoznać, bronić się i radzić sobie z manipulacją emocjonalną? Oto 6 strategii na zdemaskowanie gaslightingu: rozpoznanie i przezwyciężanie manipulacji emocjonalnej.

Gaslighting- czym jest?

Gaslighting to forma manipulacji emocjonalnej, która polega na zniekształcaniu lub zaprzeczaniu czyjejś rzeczywistości, powodując zwątpienie w jej postrzeganie, wspomnienia i zdrowie psychiczne. Nazwa gaslighting pochodzi od  filmu „Gaslight” z 1944 r., w którym mąż systematycznie manipuluje żoną, aby kwestionowała swoje postrzeganie rzeczywistości. Po polsku nazwalibyśmy to podważaniem rzeczywistości. Jest to wszechobecna i podstępna forma przemocy, która może mieć głęboki wpływ na zdrowie psychiczne i samopoczucie ofiar.

REKLAMA

Autopromocja

Jak rozpoznać gaslighting?

Gaslighting zazwyczaj obejmuje wzór zachowań mających na celu podważenie pewności siebie i poczucia własnej wartości ofiary. Może to obejmować:

  1. Zaprzeczanie rzeczywistości: Gaslighter  może zaprzeczać faktom, wydarzeniom lub rozmowom, które miały miejsce, co powoduje, że ofiara kwestionuje własną pamięć i postrzeganie rzeczywistości. Może upierać się, że ofiara wyobraża sobie pewne rzeczy lub „zmyśla”.
  2. Bagatelizowanie  uczuć: Gaslighterzy często bagatelizują emocje i doświadczenia ofiary, odrzucając jej uczucia jako irracjonalne lub nadmiernie reaktywne. Mogą powiedzieć ofierze, że jest „zbyt wrażliwa” lub „szalona”, aby czuć to, co czuje.
  3. Obwinianie ofiary: Gaslighterzy  często zrzucają winę na ofiarę, sprawiając, że czuje się ona odpowiedzialna za agresywne zachowanie  lub za problemy w związku. Mogą stosować taktyki, takie jak wyzwalanie poczucia winy lub manipulacja, aby wzbudzić w ofierze wątpliwości.
  4. Podważanie pewności siebie: Gaslighterzy starają się podważyć pewność siebie i poczucie własnej wartości ofiary, sprawiając, że czuje się ona niekompetentna, bezwartościowa lub niezdolna do samodzielnego podejmowania decyzji. Mogą krytykować zdolności, wygląd lub inteligencję ofiary, aby podważyć jej poczucie własnej wartości.
  5. Izolowanie ofiary: Gaslighterzy często izolują swoje ofiary od przyjaciół, rodziny i systemów wsparcia, czyniąc je bardziej zależnymi od siebie. Mogą zmanipulować ofiarę tak, aby zerwała więzi z bliskimi lub przekonać ją, że nikt inny jej nie rozumie ani się o nią nie troszczy.
gaslighting psychologia przemoc manipulacja

 

 

ShutterStock

Skutki:

Gaslighting może mieć niszczycielski wpływ na zdrowie psychiczne ofiary, poczucie własnej wartości i ogólne samopoczucie. Ofiary gaslightingu mogą doświadczyć:

  • dezorientacji  i wątpliwości: Gaslighter  może sprawić, że ofiary poczują się zdezorientowane i niepewne w kwestii  co jest prawdziwe, a co nie. Mogą kwestionować swój własny osąd i tracić zaufanie do swojej percepcji.
  • niskiej samooceny: Gaslighter podważa pewność siebie i poczucie własnej wartości ofiary, sprawiając, że czuje się ona bezwartościowa, bezsilna i niegodna miłości i szacunku.
  • lęku i depresji
  • izolacji i uzależnienia: Gaslighting  często prowadzi do izolacji społecznej, ponieważ ofiary stają się coraz bardziej zależne od manipulatora  w zakresie potwierdzenia i wsparcia. Może to jeszcze bardziej pogłębić poczucie samotności i bezradności.
  • wątpliwości i poczucia winy: Gaslighter może zaszczepić w ofiarach głębokie poczucie zwątpienia i winy, sprawiając, że czują się odpowiedzialne za zachowanie Gaslightera co w skutkach prowadzi do braku zaufania do siebie, swojego osądu i instynktu.

6 strategii obrony i radzenia sobie z gaslightingiem

Przezwyciężenie gaslighting’u wymaga rozpoznania, czym jest manipulacja i podjęcia kroków w celu odzyskania poczucia własnej wartości i autonomii.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Oto kilka strategii :

  1. Zaufaj swoim instynktom: Zaufaj swoim instynktom i intuicji, nawet jeśli inni próbują je zdyskredytować lub unieważnić. Twoje uczucia i spostrzeżenia są ważne i masz prawo wyrażać siebie i stawiać granice.
  2. Szukaj wsparcia: Zwróć się do przyjaciół, członków rodziny lub terapeuty, aby uzyskać wsparcie . Otaczaj się ludźmi, którzy w Ciebie wierzą i którzy mogą zapewnić bezpieczne i wspierające środowisko.
  3. Wyznaczaj granice: Ustal jasne granice  i stanowczo komunikuj swoje potrzeby. Odmawiaj angażowania się w manipulacyjne rozmowy lub zachowania i traktuj priorytetowo swoje dobro.
  4. Praktykuj samoopiekę: Dbaj o siebie emocjonalnie, fizycznie i psychicznie, angażując się w czynności związane z samoopieką, które odżywiają twoje ciało, umysł i ducha. Może to obejmować ćwiczenia, medytację, hobby lub spędzanie czasu z bliskimi.
  5. Dokształcaj się: Dowiaduj  się więcej na temat Gaslightingu  i przemocy emocjonalnej, aby lepiej zrozumieć dynamikę manipulacji i kontroli. Wiedza to potęga, a uzbrojenie się w informacje może pomóc Ci rozpoznać taktykę gaslightingu i przeciwstawić się jej.
  6. Poszukaj profesjonalnej pomocy: Rozważ skorzystanie z pomocy terapeuty lub osoby  specjalizującej się w terapii traumy . Wyszkolony specjalista może zapewnić wskazówki i narzędzia umożliwiające leczenie i powrót do zdrowia.

Gaslighting to poważna forma przemocy emocjonalnej, która może mieć długotrwały wpływ na zdrowie psychiczne i samopoczucie ofiar. Rozpoznając oznaki przemocy emocjonalnej, szukając wsparcia i traktując priorytetowo dbanie o siebie oraz leczenie/terapię, możesz wyrwać się z kręgu manipulacji i odzyskać poczucie własnej wartości i autonomii.

Pamiętaj, że zasługujesz na traktowanie Cię z szacunkiem, życzliwością i godnością.

Jeśli doświadczasz przemocy chcę, żebyś wiedział/a, że nie jesteś sam/a. Pomimo otaczającej Cię ciemności, jest w Tobie światło, które czeka, aby znów zabłysnąć jasnym blaskiem. Jesteś silniejszy/a, niż zdajesz sobie sprawę, i posiadasz w sobie siłę, która pozwala przezwyciężyć ból i wyleczyć rany spowodowane przemocą.

Możesz czuć się załamany/a i poobijany/a, ale pamiętaj, że każda „blizna” opowiada historię Twojej siły. Twoje doświadczenia ukształtują Cię na odporną i odważną osobę, którą jesteś dzisiaj i nie definiują Twojej wartości jako istoty ludzkiej.

oprac. Emilia Panufnik
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS. Ile wynoszą w 2025 r. i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

REKLAMA