Zmiany w OSP: poprawa sytuacji strażaków, w tym finansowej OSP [jest ustawa]

• Zmiany w Ochotniczych Strażach Pożarnych
• Jakie zmiany w ochronie przeciwpożarowej? Dodatkowe pieniądze dla Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej 
• Koniec z centralizacją pieniędzy dla strażaków
• Zmiany w zadaniach ochotniczych straży pożarnych. Więcej możliwość dla strażaków OSP
• Dodano nowe czynności do katalogu zadań ochotniczych straży pożarnych
• Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Zmiany w Ochotniczych Strażach Pożarnych

Sejm RP niedawno uchwalił ustawę z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz ustawy o ochotniczych strażach pożarnych (dalej jako: ustawa). Pozostało przyjęcie przez Senat i podpis Prezydenta RP. Wydaje się to bardzo prawdopodobne i bez większych komplikacji, ponieważ od dawna mówi się koniecznych zmianach w OSP. Niewątpliwie ta służba nie jest doceniana, tak jak być powinna. Strażacy ochotnicy narażają swoje życie i zdrowie, są w stałej dyspozycji i służą społeczeństwu, a tak mało się ich ceni. Czy to się zmieni? Wydaje się, że tak, bo ustawa doprecyzowuje przepisy zmierzające właśnie do poprawy sytuacji członków ochotniczych straży pożarnych oraz samych stowarzyszeń, które są jednymi z podstawowych podmiotów systemu bezpieczeństwa wewnętrznego, zapewniających sprawną i skuteczną realizację specyficznych zadań.

Autopromocja

Przedstawicielami OSP są osoby reprezentujące najróżniejsze poglądy, zawody, środowiska połączone wspólną misją działania dla człowieka w potrzebie zawartą w odwiecznym strażackim przesłaniu „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek”.

Jakie zmiany w ochronie przeciwpożarowej? Dodatkowe pieniądze dla Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej 

Zmiany będą w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 275 i 1222). Zmieni się art. 38 i art. 39, które otrzymują takie brzmienie:

Art. 39. 1. Środki finansowe przekazane Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej i Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów art. 38 są przeznaczone wyłącznie na cele związane z ochroną przeciwpożarową. 2. Zarząd Główny Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej przedkłada Sejmowi w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku sprawozdanie z wydatkowania środków, o których mowa w art. 38 ust. 2, w roku poprzednim.”. Jeżeli chodzi o pierwsze sprawozdanie ZG OSP, to Zarząd Główny Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej przedkłada Sejmowi do dnia 30 czerwca 2026 r. za cały okres od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Koniec z centralizacją pieniędzy dla strażaków

Taka zmiana ustawowa powoduje, że jest to przywrócenie stanu prawnego, istniejącego przez wiele lat, do czasu zmiany ustawy o ochronie przeciwpożarowej dokonanej ustawą z dnia 21 kwietnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1169). Okazało się, że zmiana spowodowała centralizację rozdziału środków ubezpieczeniowych, niezwracanie uwagi przez dysponenta środków na potrzeby jednostek ochrony przeciwpożarowej lecz na przewidywane cele polityczne, które miały być zrealizowane w wyniku podejmowanych działań. Ograniczono szereg wydatków, stosunkowo małych z punktu widzenia ich wysokości, lecz mających istotne znaczenie w funkcjonowaniu głównie ochotniczych straży pożarnych. Ponadto usunięto kontrolę społeczną przy wydatkowaniu środków.

Zmiany w zadaniach ochotniczych straży pożarnych. Więcej możliwość dla strażaków OSP

Co najważniejsze, kolejne zmiany zajdą w ustawie z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 233). O jakie zmiany chodzi? O doprecyzowanie zadań, a konkretnie o dodanie słowa: "w szczególności" w art. 3 ww. ustawy. Brak tego słowa powodował, że zakres zadań OSP był niewystarczająco dookreślony, ponieważ katalog zadań był zamknięty. Teraz przepis brzmi: „Do zadań ochotniczych straży pożarnych należy w szczególności podejmowanie działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przez:”.

Dlaczego zdecydowano się na taki zabieg legislacyjny? Jak podaje projektodawca w uzasadnieniu do ustawy o ochotniczych strażach pożarnych:

Autopromocja

Zatrudnianie i zwalnianie pracowników

Sprawdź

poprzez stworzenie zapisów mających znamiona katalogu zamkniętego prowadzi w praktyce do wątpliwości czy OSP może prowadzić działalność wykraczającą poza wymienione pozycje. Zdarzają się już głosy kwestionujące prawo OSP do prowadzenia innej działalności niż wskazana w tym przepisie. Dotyczy to niekiedy stanowisk zajmowanych przez sądy rejestrowe w czasie rejestracji statutów lub zmian statutów OSP. 

Dodano nowe czynności do katalogu zadań ochotniczych straży pożarnych

Ustawodawca m.in. w związku z ostatnimi wydarzeniami powodziowymi w Polsce, ale i generalnie na skutek licznych postulatów ze strony OSP, zdecydował o rozszerzeniu zakresu zadań strażaków OSP. W ustawie w art. 3 zostanie dodany pkt „4a) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;”.

Autopromocja

Dokumentacja i oświadczenia związane z pracą zdalną – wzory dokumentów dla każdej formy pracy zdalnej

Sprawdź

Kiedy ustawa wejdzie w życie?

Jak zostało wskazane wyżej, pozostaje czekać na decyzję Senatu RP co do ustawy, jak i podpis Prezydenta RP. Jeśli tak się stanie ustawa wejdzie w życie jeszcze w 2024 r.