Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Cofnięcie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy po zmianach

Małgorzata Podgórska
Cofnięcie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy po zmianach/ Fot. Fotolia
Cofnięcie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy po zmianach/ Fot. Fotolia
Od 22 lutego 2016 r. pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Czy pracodawca może cofnąć zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy?

Problem

Zwolniliśmy pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia od 1 kwietnia do 30 czerwca 2016 r., zgodnie z nowymi przepisami. Czy możemy cofnąć to zwolnienie bez zgody pracownika i wezwać go do wykonywania pracy w maju i czerwcu? Mamy kłopoty kadrowe spowodowane chorobami pracowników, a jeszcze nie zatrudniliśmy nikogo nowego zamiast zwalnianego pracownika.

Rada

Nie. Cofnięcie pracownikowi dokonanego jednostronnego zwolnienia ze świadczenia pracy nie jest możliwe nawet w przypadku, gdy pracodawca ma problemy kadrowe. Dopuszczalny w takim przypadku będzie powrót pracownika do pracy za jego zgodą na podstawie porozumienia z pracodawcą.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (książka)

Uzasadnienie

Począwszy od 22 lutego 2016 r. przepisy Kodeksu pracy przewidują możliwość jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (art. 362 Kodeksu pracy). Jest to możliwe w okresie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, umowy o pracę na czas określony oraz umowy o pracę na okres próbny. Zwolnienie może dotyczyć całego okresu wypowiedzenia lub jego części (w tym przypadku zwolnienie może obejmować okres od dnia zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia), stosownie do potrzeb pracodawcy. W okresie zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za pracę ustalanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy Nie ma jednak podstaw prawnych do jednostronnego przerwania przez pracodawcę tego zwolnienia i wezwania pracownika do pracy.

Pracownik działu finansowego oddziału banku w okresie 3-miesięcznego wypowiedzenia stosunku pracy został zwolniony przez pracodawcę w ostatnim miesiącu zatrudnienia z obowiązku świadczenia pracy. Po tygodniu korzystania przez pracownika ze zwolnienia ze świadczenia pracy okazało się, że w oddziale będzie przeprowadzany audyt wewnętrzny. Pracodawca chciałby, aby w tym czasie odchodzący pracownik był obecny w pracy, ponieważ jest osobą dobrze zorientowaną we wszystkich sprawach banku. Pracodawca nie ma jednak możliwości jednostronnego wezwania pracownika do pracy, nawet jeżeli zaistniały szczególne potrzeby pracodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z przepisów Kodeksu pracy wynika, że zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy oznacza, iż pracownik już do końca swojego zatrudnienia u tego pracodawcy nie będzie pracował. Jednak w razie wystąpienia okoliczności, w których obecność pracownika i świadczenie przez niego pracy są dla pracodawcy niezbędne, np. z powodu braków kadrowych spowodowanych niezatrudnieniem nowego pracownika i chorobami innych pracowników, dopuszczalne będzie zawarcie między takim pracownikiem i pracodawcą porozumienia dotyczącego ponownego świadczenia przez pracownia pracy.

Z zasady swobody zawierania umów, o której mowa w przepisach prawa cywilnego, wynika bowiem, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 Kodeksu cywilnego). W takim przypadku nie jest to więc jednostronna czynność pracodawcy polegająca na wezwaniu pracownika do pracy, do czego pracodawca nie jest obecnie uprawniony. Pracownik musi wyrazić zgodę na powrót do pracy, bo bez niej nie jest to możliwe.

Dopuszczalne jest zrezygnowanie przez pracownika w porozumieniu z pracodawcą ze zwolnienia ze świadczenia pracy i powrót do pracy.

Z punktu widzenia pracownika nie wydaje się korzystne wyrażenie takiej zgody, ponieważ w okresie zwolnienia ze świadczenia pracy i tak zachowuje on prawo do wynagrodzenia. Zatem faktycznie nie pracuje i jednocześnie otrzymuje wynagrodzenie. Nie ma jednak przeszkód, aby jeśli pracownik wyrazi chęć powrotu do pracy w okresie zwolnienia ze świadczenia pracy, pracodawca zobowiązał się w zawartym w tej sprawie porozumieniu do wypłacenia pracownikowi dodatkowego świadczenia, np. w postaci premii albo dodatku, które byłyby dodatkową zachętą do powrotu do pracy.

Pracownik kadr został zwolniony ze świadczenia pracy na okres 1 miesiąca, czyli całego przysługującego mu okresu wypowiedzenia. Po tygodniu korzystania ze zwolnienia ze świadczenia pracy w firmie rozpoczęła się doraźna kontrola Państwowej Inspekcji Pracy. Pracodawca chciałby, aby pracownik wrócił do pracy na kilka dni (na czas kontroli). Pracownik nie wyraził jednak na to zgody, ponieważ miał inne plany na ten czas. W tej sytuacji pracodawca zaproponował pracownikowi porozumienie, w którym zobowiązał się do wypłacenia za czas jego pracy dodatkowego wynagrodzenia w wysokości 30% wynagrodzenia za pracę. Ta propozycja zachęciła pracownika do powrotu do pracy. Wyraził on zgodę na przyjście do pracy na 1 tydzień w okresie wypowiedzenia. Takie postępowanie jest prawidłowe.

Dotychczas obowiązujące przepisy Kodeksu pracy nie przewidywały możliwości zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (z wyjątkiem art. 70 § 2 Kodeksu pracy, dotyczącego pracowników zatrudnionych na podstawie powołania). Mimo to instytucja ta była stosowana w praktyce przez pracodawców, co zresztą znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym. Z orzecznictwa wynika, że niejednokrotnie stosowanie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy miało obiektywne uzasadnienie i nie było sprzeczne z zasadami prawa pracy. Jednak brak regulacji prawnych w tym zakresie powodował wątpliwości, czy jej stosowanie jest zgodne z obowiązującym prawem, a zwłaszcza czy dopuszczalne jest jednostronne zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy, tj. bez konieczności uzyskania jego zgody.

Podstawa prawna:

● art. 362, art. 70 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

● art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 380; ; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 585

● § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. Nr 62, poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 2000

Autor: Małgorzata Podgórska - specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, od wielu lat zajmuje się problematyką prawa pracy, autorka wielu publikacji z tej tematyki

Dołącz do grona ekspertów portalu Infor.pl!

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Ile wynosi renta socjalna? Zawieszony protest osób z niepełnosprawnościami

    W piątek, 24 marca 2023 r. osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie opuścili Sejm RP. Protest został czasowo zawieszony ze względów zdrowotnych. Czy rząd spełni oczekiwania protestujących, czy renta socjalna będzie podwyższona do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Według danych ZUS-u na koniec 2021 r. rentę socjalną pobierało 289,7 tyś osób.

    Nowelizacja Kodeksu pracy z podpisem prezydenta

    Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw - poinformowało w piątek biuro prasowe KPRP. Nowelizacja wdraża dwie unijne dyrektywy dotyczące tzw. work-life balance i tzw. dyrektywę rodzicielską.

    Niedziela Palmowa 2023. Kiedy wypada? Czy sklepy są otwarte?

    Niedziela Palmowa 2023. Wielkanoc to ruchome święto w kalendarzu chrześcijańskim, a niedziela Palmowa przypada dokładnie na 7 dni przed. Kiedy wypada Niedziela Palmowa w 2023 roku i czy tego dnia sklepy są otwarte? 

    Czy można ujawnić wysokość wynagrodzenia pracownika?

    Wielu zastanawia się czy pracodawca może ujawnić wynagrodzenie pracownika? Czy informacja o zarobkach jest informacją poufną i czy dane o wynagrodzeniu mieszczą się w kategorii danych osobowych? Czy wynagrodzenie pracownika jest jego dobrem osobistym?

    Szkolenia - tylko w godzinach pracy?

    Szkolenia zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy tylko w godzinach pracy? Sprawdź. 

    Odprawa pieniężna a urlop wychowawczy

    Odprawa pieniężna, tzw. odprawa ekonomiczna, kojarzona jest najczęściej ze zwolnieniami grupowymi. Może być ona również przyznana (po spełnieniu odpowiednich warunków) pracownikowi, którego objęło zwolnienie indywidualne. Czy w sytuacji, gdy zatrudniony przebywa na urlopie wychowawczym, ma prawo do tego świadczenia? Odpowiadamy.

    Polacy kupują coraz mniej

    Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w lutym 2023 r. była niższa niż przed rokiem o 5%. W porównaniu ze styczniem br. spadła o 3,6% - podał GUS.

    Gorsza pozycja kobiet na rynku pracy

    W ciągu ostatnich 4 lat utrwaliła się gorsza sytuacja kobiet na rynku pracy w porównaniu z mężczyznami. Kobiety są mniej aktywne zawodowo, mniej zarabiają i często dotyka je dezaktywizacja.

    Bezrobocie stoi w miejscu

    Stopa bezrobocia w lutym br. wyniosła 5,5 proc., wobec 5,5 proc. miesiąc wcześniej - podał GUS.

    Niedziela handlowa – kwiecień 2023

    W kwietniu 2023 jest 5 niedziel. Czy któraś z nich to niedziela handlowa? Sprawdź!

    Dłuższy wiek emerytalny we Francji – jakie zmiany?

    We Francji szykuje się duża reforma emerytalna. Społeczeństwo nie jest zadowolone z propozycji podwyższenia wieku emerytalnego – trwają protesty i zamieszki. Ile będzie wynosił wiek emerytalny we Francji po reformie? Czym spowodowane jest podwyższenie wieku emerytalnego?

    Okazjonalna praca zdalna – wygląda na bubel. Rząd naprawi

    Nowelizacja Kodeksu pracy uregulowała pracę zdalną oraz ustanowiła nowość w postaci pracy zdalnej okazjonalnej. Ta druga konstrukcja budzi wątpliwości w kwestiach zasadniczych. W lutym rząd chciał rozjaśnić odpowiedzią na interpelację, a obecnie planuje naprawiać błędy „kuchennymi drzwiami” w drodze rozporządzenia.

    GUS podał dane o bezrobociu. Jaka jest sytuacja na rynku pracy?

    GUS podał dane o poziomie bezrobocia rejestrowanego w końcu lutego 2023. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 864,8 tys. osób i była o 7,2 tys. osób wyższa niż w końcu stycznia oraz o 57,0 tys. osób niższa niż przed rokiem. Dane te okazały się lepsze od naszej prognozy.

    Okazjonalna praca zdalna przy zatrudnieniu na część etatu. Co mówi prawo?

    Zatrudniamy pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czy w związku z tym będą im przysługiwały 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej, czy też wymiar pracy okazjonalnej należy ustalać proporcjonalnie do ich etatu?

    „Z” jak zmiana – o tym, jak pokolenie Z odmienia rynek pracy

    63,05 proc. Polaków w wieku 18-24 uważa, że wypłata jest dla nich najmniej istotna w pracy – wynika z raportu ADP „People at Work 2022: A Global Workforce View”. Jakie jest tak naprawdę pokolenie Z, budzące na rynku pracy tak wiele kontrowersji? Są to osoby, którym nie zależy już na etatach jak ich starszym kolegom. Wolą work-life balance od wysokich stanowisk i spokój po pracy od podwyżek.

    17 proc. Polaków zdecydowało się na podjęcie dodatkowego zatrudnienia

    Co szósty Polak (17 proc.) podjął dodatkowe zatrudnienia, a 9 proc. respondentów zdecydowało się zmienić dotychczasową pracę na lepiej płatną - wynika z badania "Polaków Portfel Własny: czas oszczędzania". Jak dodano, 21 proc. badanych starało się o podwyżkę, 13 proc. z nich ją uzyskało.

    Zmiany w Kodeksie pracy. Cztery rodzaje dodatkowego urlopu

    Kodeks pracy - dodatkowy urlop. Obszerna nowelizacja Kodeksu pracy uregulowała pracę zdalną oraz rozszerzyła wymiar kilku rodzajów urlopu. Niektóre z nowych regulacji mogą być nazwane „urlopem” jedynie umownie jednak również dają możliwości dodatkowych dni wolnych.

    Indywidualny Plan Działania bezrobotnego

    Czym jest Indywidualny Plan Działania bezrobotnego lub poszukującego pracy i do czego służy? Sprawdź!

    Likwidacja kopalń w Polsce – co z górnikami?

    W Polsce trwa proces dekarbonizacji. Kopalnie węgla kamiennego są sukcesywnie likwidowanie a tysiące górników traci prace. Kiedy koniec górnictwa w Polsce? Co z górnikami? Gdzie będą pracowali? Jaka jest przyszłość tzw. „zielonych miejsce pracy”?

    Przepisy o pracy zdalnej od 7 kwietnia. Nowe prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników

    Praca zdalna - od 7 kwietnia wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu Pracy, która ureguluje zjawisko pracy zdalnej. Popularyzacja tego modelu gwałtownie wzrosła w okresie pandemii. Nastąpiła więc konieczność określenia na drodze ustawowej praw i obowiązków pracodawców oraz pracowników.

    Pracy zdalna okazjonalna. Czy pracodawca ma prawo do kontroli?

    Kontrola wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, będzie się odbywała na zasadach ustalonych z pracownikiem. Natomiast kontrola wykonywania pracy przez pracownika świadczącego "okazjonalną" pracę zdalną zostanie przeprowadzona na takich zasadach jak w czasie wykonywania pracy w podstawowym miejscu pracy.

    Jak docenić pracownika? Pomogą zmiany w prawie pracy (work-life balance)

    Dzień Doceniania Pracownika. Chociaż metod pozapłacowego wynagradzania zespołów jest dużo, to nowa dyrektywa work-life balance otwiera przed pracodawcami nowe możliwości.

    E-ZLA dostępne na PUE ZUS

    W związku ze zmianami od 1 stycznia 2023 r. każdy przedsiębiorca który opłaca składki na ubezpieczenia społeczne jest zobowiązany do posiadania profilu na Platformie Usług Elektronicznych - PUE ZUS. Co jeśli przedsiębiorca nie ma profilu? ZUS założy go za niego. Nawet jeśli płatnik nie dokończy procesu rejestracji i tak po 24 marca 2023 r. do płatnika będą wysłane elektronicznie przez ZUS PUE –  elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA).

    Czy można wezwać osobę zatrudnioną na pracy zdalnej np. do biura na spotkanie?

    Kwestia wzywania pracownika do biura w czasie wykonywania przez niego pracy zdalnej nie została uregulowana w przepisy Kodeksu pracy. Jednak pracodawca (przełożony) w ramach swoich uprawnień kierowniczych ma prawo wezwać pracownika do wykonywania pracy w biurze, a także polecić mu pracę w każdym innym miejscu, np. udział w spotkaniu odbywającym się w siedzibie kontrahenta albo odbycie podróży służbowej. 

    98 proc. Polaków odczuwa skutki inflacji i wzrostu cen

    98 proc. Polaków odczuwa skutki inflacji i wzrostu cen – wynika z badania "Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023", opublikowanego przez Warszawski Instytut Bankowości i Fundację GPW. Dziewięciu na dziesięciu ankietowanych nie rozważa w najbliższym czasie samodzielnego inwestowania – dodano.