Dodatkowe wynagrodzenie roczne. Czy pracownik musi przepracować cały rok kalendarzowy, żeby nabyć prawo do trzynastki

• Okresy wliczane do okresu przepracowanego
• Wyjątki od zasady przepracowania 6 miesięcy

Okresy wliczane do okresu przepracowanego

Warunkiem nabycia przez pracownika prawa do trzynastki jest przepracowanie u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. 

Pracownik, który nie przepracował pełnego roku, ma prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego. Jednak warunkiem nabycia takiej „częściowej” trzynastki jest przepracowanie co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym. 

Ustalając długość okresu przepracowanego należy pamiętać, że musi on być przepracowany "efektywnie", a więc nie chodzi tu tylko o pozostawanie w zatrudnieniu. Tak właśnie wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 18 października 2011 r. (sygn. akt I PK 263/10). 

Do 6-miesięcznego przepracowanego okresu w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie wlicza się okresów pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego przez pracownika niezdolnego do pracy (uchwała Sądu Najwyższego z 7 lipca 2011 r., sygn. akt III PZP 3/11).

Wyjątki od zasady przepracowania 6 miesięcy

Przepisy ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym wprowadzają szereg wyjątków skutkujących nabyciem prawa do wynagrodzenia rocznego mimo nieprzepracowania przez pracownika okresu co najmniej 6 miesięcy danego roku kalendarzowego. 

Przepracowanie 6 miesięcy nie jest wymagane w przypadku:

• nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);

• zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;

• powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;

• rozwiązania stosunku pracy w związku z:

przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,

przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem, 

likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,

likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;

likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;

• podjęcia zatrudnienia:

w wyniku przeniesienia służbowego,

na podstawie powołania lub wyboru,

w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,

w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,

po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;

• korzystania z: 

urlopu wychowawczego,

urlopu macierzyńskiego, 

urlopu ojcowskiego,

urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,

urlopu rodzicielskiego,

urlopu dla poratowania zdrowia,

urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego;

• wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.

Podstawa prawna

• art. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1690)