REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie odprawy przysługują pracownikom?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jakie odprawy przysługują pracownikom?
Jakie odprawy przysługują pracownikom?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Pracownikom przysługują różne odprawy. Jak je uzyskać, jaka jest ich wysokość i jakie warunki należy spełnić – szczegóły poniżej.
rozwiń >

Co to jest odprawa?

Odprawa jest świadczeniem pieniężnym stanowiącym pewną formę rekompensaty w związku z zaistnieniem danego zdarzenia. Mogą to być przyczyny losowe, przyczyny zależne od pracodawcy od pracownika czy też występujące w związku ze ziszczeniem się pewnych okoliczności. Odprawa należy się pracownikowi od podmiotu zatrudniającego go. Odprawa nie jest wynagrodzeniem ani odszkodowaniem, aczkolwiek zwykle wysokość odprawy zależy od wysokości wynagrodzenia. W kodeksie pracy jest ujęta odprawa pozostająca w związku z wyborem, emerytalno-rentowa oraz pośmiertna. Pozostałe odprawy uregulowane są przepisach szczególnych i pracowniczych pragmatykach.

REKLAMA

Autopromocja

Odprawa w zw. z wyborem

W prawie pracy istnieje możliwość nawiązania stosunku pracy na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika. Przykładem tego może być praca pracowników samorządowych np. marszałka województwa, starosty, wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Jeżeli taki wybrany pracownik samorządowy był przed wyborem zatrudniony u innego pracodawcy i w związku z wyborem nie przejdzie na urlop bezpłatny (chociaż ma do tego prawo), przysługuje mu odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Taką odprawę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Odprawa pracowników samorządowych – ile wynosi?

Oczywiście czym innym jest odprawa pracownika samorządowego, która przysługuje w związku z tym, że stosunek pracy został rozwiązany z powodu upływu kadencji, na którą był wybrany. Ta odprawa jest wyższa od ww. i przysługuje w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Taka odprawa przysługuje np. wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), burmistrzowi dzielnicy m.st. Warszawy, staroście, wicestaroście, członkom zarządu powiatu oraz marszałkowi, wicemarszałkowi i członkom zarządu województwa.

Odprawa w zw. ze zwolnieniem grupowym

Jeżeli z przyczyn niedotyczących pracownika, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę czy też na mocy porozumienia stron dojdzie do rozwiązania umowy, pracownikowi będzie się należała odprawa. Przyczynami takiego rozwiązania umowy może być likwidacja stanowiska pracy, restrukturyzacja, zmiany organizacyjne, zmniejszenie liczby zatrudnionych pracowników w danym dziale. Ważna, żeby taka przyczyna w żaden sposób nie była związana z pracownikiem.

Jak oblicza się odprawę dla pracownika?

Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;

2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;

3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Odprawa powinna być wypłacona najpóźniej w ostatnim dniu trwania stosunku pracy.

Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W 2022 r. jest to kwota 45 150 zł. brutto. Od odprawy potrąca się tylko podatek, już nie składki ubezpieczeniowe i zdrowotne.

Odprawa dla mianowanego nauczyciela

Co ciekawe jeżeli dojdzie do rozwiązania umowy z mianowanym nauczycielem z przyczyn go niedotyczących np. z powodu likwidacji szkoły (całkowitej lub częściowej), z powodów zmian organizacyjnych czy zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć lub na wniosek nauczyciela czy też gdy przenosi się go w stan nieczynny - takiemu nauczycielowi przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Pewne pragmatyki pracownicze w sposób bardziej korzystny, niż ma to miejsce w typowym stosunku pracy, regulują uprawnienia pracownicze.

Kiedy pracownik ma prawo do odprawy emerytalnej i rentowej?

Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do:

- renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury

- którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę (stałą lub okresową) lub emeryturę (nawet wcześniejszą)

przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Co ważne, rozwiązanie umowy o pracę przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego nie jest rozwiązaniem w związku z przejściem na emeryturę i nie uprawnia do odprawy.

Podstawą do otrzymania odprawy jest np. uzyskanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale już nie otrzymanie prawa do renty rodzinnej. 

Odprawa emerytalno-rentowa dla nauczyciela

Karta nauczyciela również korzystniej reguluje kwestię odprawy emerytalno-rentowej dla nauczyciela. Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.

Prawo do jednorazowej odprawy nauczyciela akademickiego

Nauczycielowi akademickiemu przechodzącemu na emeryturę albo rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje prawo do jednorazowej odprawy w uczelni stanowiącej jego podstawowe miejsce pracy, w wysokości 300% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego za ostatni pełny miesiąc zatrudnienia. Oczywiście pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Odprawa pośmiertna - kiedy przysługuje?

W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna. Odprawa przysługuje małżonkowi, dzieciom, wnukom, rodzeństwu, rodzicom. Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny.

Wysokość odprawy jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:

1) jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;

2) trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;

3) sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat

Istotne jest to, że osobom upoważnionym, odprawa nie będzie przysługiwała, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż przysługująca odprawa pośmiertna. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rekrutacja do KSAP 2025. Kształcenie stacjonarne i dualne

O rekrutacji do KSAP w 2025 r. opowiada Małgorzata Bywanis-Jodlińska, Dyrektor Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Co daje KSAP? Na czym polega kształcenie stacjonarne i dualne?

Kwiecień 2025 - dni wolne od pracy i godziny pracy

Kwiecień 2025 - ile jest dni wolnych od pracy i godzin pracy w miesiącu? Kiedy wypadają święta? Czy drugi dzień świąt jest wolny od pracy? Jak liczy się liczbę godzin pracy w miesiącu?

Wielki Piątek wolny dla tych pracowników w 2025 r. Komu przysługuje wolne w ten dzień?

Zbliżają się święta Wielkiej Nocy. Jak co roku ożywiła się debata o ustanowieniu dnia wolnego od pracy w Wielki Piątek. Jednak mimo braku dnia wolnego w Wielki Piątek, część osób nie będzie musiała w tym dniu pracować. O kogo chodzi?

Kwiecień 2025. Kalendarz do druku pdf

Pobierz kalendarz kwietnia 2025 do druku z miejscem na notatki. Kwiecień 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy i dwie niedziele handlowe. Jakie inne ważne dni występują w tym miesiącu?

REKLAMA

Kto z pracowników jest chroniony przed natychmiastowym zwolnieniem z pracy, na jakich zasadach

Cztery lata przed emeryturą czyli przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego dającego możliwość złożenia wniosku o emeryturę, pracownik podlega ochronie przed zwolnieniem. Czy jednak bezwarunkowo? Czy każdy może być pewnym gwarancji pracy już do emerytury, aż przez cztery najbliższe lata?

Pracodawco, pracownicy nie znają przysługujących im benefitów

Pracodawcy muszą lepiej informować pracowników o przysługujących im benefitach pozapłacowych. Taka wiadomość może przesądzić o przyjęciu oferty pracy przez kandydata albo o pozostaniu w firmie dobrych, zaangażowanych pracowników. Jakie są wyniki badania Up Bonus "Benefity pozapłacowe. Trendy w 2025 roku"?

Jak efektywnie zarządzać zespołem pracowników? Nadzieja i zaufanie jako kluczowe elementy

Okazuje się, że nadzieja i zaufanie to kluczowe czynniki decydujące o efektywności funkcjonowania zespołów i całych organizacji. Jakie są strategie i modele budowania zaufania w zespole? Jak można mierzyć poziom zaufania wśród pracowników?

Terminy wypłaty trzynastych emerytur przez KRUS

KRUS wypłaci tzw. trzynastą emeryturę w kwietniowych terminach płatności emerytur i rent. Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów zostanie wypłacone razem z emeryturą, rentą lub rodzicielskim świadczeniem uzupełniającym w terminach płatności tych świadczeń.

REKLAMA

Od 666 zł do 3132 zł. Jakie podwyżki dla pracowników samorządowych?

Związek Powiatów Polskich zaproponował podwyżki dla pracowników samorządowych – od 666 zł do 3132 zł. Samorządowcy chcą też wprowadzenia mechanizmu uzależniającego waloryzację wynagrodzeń od wzrostu płacy minimalnej.

Umowa na okres próbny 3 miesiące i 2 miesiące a okres wypowiedzenia

Umowa na okres próbny to zazwyczaj pierwsza umowa zawierana z nowym pracodawcą. Często trwa 3 miesiące lub 2 miesiące, ale może być krótsza. Ile trwa okres wypowiedzenia? Kiedy dochodzi do rozwiązania umowy na okres próbny?

REKLAMA