Udzielanie urlopu nauczycelom i nauczycielom akademickim
Rozmowa z Ewą Preis, radcą prawnym, specjalistą ds. prawa pracy i prawa oświatowego.
• W Karcie Nauczyciela nie jest wskazany dobowy wymiar czasu pracy nauczyciela. Czy w związku z tym ma to znaczenie przy udzielaniu nauczycielowi urlopu wypoczynkowego?
– Rzeczywiście, Karta Nauczyciela, jako pragmatyka zawodowa, nie zawiera takich regulacji. W związku z tym, w praktyce często dochodzi do naruszeń prawa w tym zakresie, zwłaszcza w placówkach nieferyjnych, w których pracuje się przez cały rok kalendarzowy (zaliczamy do nich przedszkola, internaty czy bursy). Z uwagi na brak w Karcie Nauczyciela dobowej normy czasu pracy należy stosować przepisy Kodeksu pracy, z pewnym zastrzeżeniem. Urlopu wypoczynkowego udziela się na dni pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy, a nie wymiarowi zajęć edukacyjnych.
Natomiast inaczej przedstawia się sytuacja nauczyciela zatrudnionego w placówce feryjnej. Ci nauczyciele korzystają z urlopu wypoczynkowego w okresie ferii zimowych i letnich i w wymiarze odpowiadającym trwaniu ferii. Nauczycielom tym przysługuje urlop w dni kalendarzowe obejmujące również soboty, niedziele i święta. A zatem urlopu wypoczynkowego nauczycieli placówek feryjnych nie przelicza się na godziny, tak jak ma to miejsce w stosunku do nauczycieli placówek nieferyjnych. Nauczycielom placówki feryjnej (np. szkoły podstawowej) nie udziela się więc urlopu na pojedyncze dni w trakcie trwania zajęć szkolnych.
• Czy nauczycielowi, który skorzystał w danym roku kalendarzowym z urlopu dla poratowania zdrowia, przysługuje za ten rok również urlop wypoczynkowy? Czy ma tu znaczenie rodzaj placówki, w której nauczyciel jest zatrudniony?
– Karta Nauczyciela różnicuje nauczycieli w zakresie uprawnień do urlopu wypoczynkowego po wykorzystanym urlopie dla poratowania zdrowia. Okres przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia jest okresem niewykonywania pracy, w ciągu którego nauczyciel nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że urlop wypoczynkowy nie ulega proporcjonalnemu skróceniu do okresu przepracowanego w danym roku.
Kwestie uprawnień nauczyciela do urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nauczyciel korzysta z urlopu zdrowotnego, rozstrzygnął w jednym z wyroków Sąd Najwyższy. Zgodnie z nim cele urlopów wypoczynkowego i zdrowotnego są zbieżne i służą regeneracji sił nauczyciela. Tak więc w przypadku nakładania się urlopu wypoczynkowego z urlopem dla poratowania zdrowia nauczyciel zatrudniony w szkole, której organizacja pracy przewiduje ferie szkolne (np. korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia od 23 czerwca 2010 r. do 22 czerwca 2011 r.), nie miał już prawa do urlopu wypoczynkowego za 2010 r. Natomiast za 2011 r. nauczyciel będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego w okresie ferii letnich.
Odmienna zasada obowiązuje w placówkach nieferyjnych. Nauczyciele zatrudnieni np. w przedszkolu, którzy korzystają z urlopu dla poratowania zdrowia, są pozbawieni prawa do urlopu wypoczynkowego wyłącznie w przypadku korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia przez cały rok kalendarzowy, np. przez cały 2010 r. Samo korzystanie przez nauczyciela placówki nieferyjnej przez 6 miesięcy z urlopu dla poratowania zdrowia (3 miesiące w 2010 r. i 3 miesiące w 2011 r.) nie powoduje żadnych ograniczeń w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego zarówno za rok kalendarzowy, w którym rozpoczął się urlop dla poratowania zdrowia, jak i za rok, w którym zakończył się ten urlop. Okres urlopu zdrowotnego jest bowiem czasem, podczas którego nauczyciel nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego.
• Nauczyciel placówki nieferyjnej nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego podczas trwającego urlopu macierzyńskiego. Czy takie same zasady dotyczą nauczycieli placówek feryjnych?
– Przepisy prawa pracy uznają urlop macierzyński za okres, w czasie którego pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. Nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia, czy będzie to nauczyciel zatrudniony w placówce feryjnej czy nieferyjnej. Zarówno w jednej, jak i w drugiej pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego.
• Co dzieje się w przypadku, gdy nauczyciel szkoły podstawowej zachoruje w trakcie roku szkolnego. Jak obliczyć wymiar urlopu, który będzie mu przysługiwał do wykorzystania podczas roku szkolnego?
– Niezdolność do pracy w trakcie roku szkolnego nauczyciela placówki feryjnej nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego, gdyż nauczyciel ten korzysta z urlopu w okresie ferii letnich i zimowych. Natomiast w przypadku choroby przypadającej podczas ferii nauczycielowi przysługuje urlop uzupełniający w wymiarze do 8 tygodni. Ustalenie prawa do urlopu uzupełniającego i jego wymiaru następuje dopiero po zakończeniu roku szkolnego, tj. na dzień 31 sierpnia.
• W jakim zakresie do nauczycieli akademickich ma zastosowanie Kodeks pracy w przypadku udzielania urlopów wypoczynkowych?
– Ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym określa zarówno wymiar urlopu wypoczynkowego nauczycieli akademickich, jak też okres jego wykorzystania. Nauczyciel akademicki ma prawo do 36 dni roboczych urlopu wypoczynkowego, który powinien być wykorzystany w okresie wolnym od zajęć dydaktycznych. Prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego nabywa w ostatnim dniu poprzedzającym letnią przerwę w zajęciach dydaktycznych, a prawo do drugiego i dalszych urlopów – z początkiem każdego następnego roku kalendarzowego. Oznacza to więc, że ww. ustawa kompleksowo reguluje uprawnienia urlopowe tej grupy zawodowej.
• Czy nauczycielowi akademickiemu, który w sobotę i niedzielę realizuje swoje pensum dydaktyczne, można udzielić urlopu wypoczynkowego tylko na te dni?
– Tak, można udzielić urlopu wypoczynkowego na te dni. Mówią o tym przepisy ustawy, z których wynika, że urlopu tego udziela się na dni pracy nauczyciela akademickiego. Jeżeli więc nauczyciel realizuje pensum tylko w soboty i niedziele, to pracodawca udziela urlopu w te dni.
• Czy urlop naukowy ma wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego?
– Nie, ponieważ ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym szczegółowo określa, w jakich przypadkach wymiar urlopu wypoczynkowego ulega zmniejszeniu. Nauczyciel akademicki ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia jedynie w przypadkach zatrudnienia w ciągu roku kalendarzowego, ustania stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego lub podjęcia pracy po powrocie z urlopu bezpłatnego, wychowawczego oraz urlopu dla poratowania zdrowia. A zatem urlop naukowy nauczyciela akademickiego nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego w danym roku.
Rozmawiała Karolina Olech
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze