Udzielanie urlopu nauczycelom i nauczycielom akademickim

Rozmowa z Ewą Preis, radcą prawnym, specjalistą ds. prawa pracy i prawa oświatowego.

•  W Karcie Nauczyciela nie jest wskazany dobowy wymiar czasu pracy nauczyciela. Czy w związku z tym ma to znaczenie przy udzielaniu nauczycielowi urlopu wypoczynkowego?

– Rzeczywiście, Karta Nauczyciela, jako pragmatyka zawodowa, nie zawiera takich regulacji. W związku z tym, w praktyce często dochodzi do naruszeń prawa w tym zakresie, zwłaszcza w placówkach nieferyjnych, w których pracuje się przez cały rok kalendarzowy (zaliczamy do nich przedszkola, internaty czy bursy). Z uwagi na brak w Karcie Nauczyciela dobowej normy czasu pracy należy stosować przepisy Kodeksu pracy, z pewnym zastrzeżeniem. Urlopu wypoczynkowego udziela się na dni pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy, a nie wymiarowi zajęć edukacyjnych.

Natomiast inaczej przedstawia się sytuacja nauczyciela zatrudnionego w placówce feryjnej. Ci nauczyciele korzystają z urlopu wypoczynkowego w okresie ferii zimowych i letnich i w wymiarze odpowiadającym trwaniu ferii. Nauczycielom tym przysługuje urlop w dni kalendarzowe obejmujące również soboty, niedziele i święta. A zatem urlopu wypoczynkowego nauczycieli placówek feryjnych nie przelicza się na godziny, tak jak ma to miejsce w stosunku do nauczycieli placówek nieferyjnych. Nauczycielom placówki feryjnej (np. szkoły podstawowej) nie udziela się więc urlopu na pojedyncze dni w trakcie trwania zajęć szkolnych.

•  Czy nauczycielowi, który skorzystał w danym roku kalendarzowym z urlopu dla poratowania zdrowia, przysługuje za ten rok również urlop wypoczynkowy? Czy ma tu znaczenie rodzaj placówki, w której nauczyciel jest zatrudniony?

– Karta Nauczyciela różnicuje nauczycieli w zakresie uprawnień do urlopu wypoczynkowego po wykorzystanym urlopie dla poratowania zdrowia. Okres przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia jest okresem niewykonywania pracy, w ciągu którego nauczyciel nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że urlop wypoczynkowy nie ulega proporcjonalnemu skróceniu do okresu przepracowanego w danym roku.

Kwestie uprawnień nauczyciela do urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nauczyciel korzysta z urlopu zdrowotnego, rozstrzygnął w jednym z wyroków Sąd Najwyższy. Zgodnie z nim cele urlopów wypoczynkowego i zdrowotnego są zbieżne i służą regeneracji sił nauczyciela. Tak więc w przypadku nakładania się urlopu wypoczynkowego z urlopem dla poratowania zdrowia nauczyciel zatrudniony w szkole, której organizacja pracy przewiduje ferie szkolne (np. korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia od 23 czerwca 2010 r. do 22 czerwca 2011 r.), nie miał już prawa do urlopu wypoczynkowego za 2010 r. Natomiast za 2011 r. nauczyciel będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego w okresie ferii letnich.