Urlop wychowawczy 2024

• Urlop wychowawczy 2024 – podstawa prawna (KP) 
• Ile trwa urlop wychowawczy?
• Urlop wychowawczy – ile części?
• Czy urlop wychowawczy można przedłużyć?
• Urlop wychowawczy 2024 – do kiedy?
• Urlop wychowawczy 2024 - ile płatny?
• Urlop wychowawczy – zasiłek wychowawczy
• Wniosek o urlop wychowawczy 2024
• Dokumenty do wniosku o urlop wychowawczy
• Skrócenie urlopu wychowawczego
• Urlop wychowawczy a praca
• Urlop wychowawczy – kiedy pracodawca może rozwiązać umowę?
• Powrót do pracy po urlopie wychowawczym
• Urlop wychowawczy po angielsku

Urlop wychowawczy 2024 – podstawa prawna (KP) 

Urlop wychowawczy w 2024 roku przyznaje się na niezmiennych zasadach. Podstawa prawna dla urlopu wychowawczego to Kodeks pracy (art. 186 §1 KP) . Istotą tego rodzaju urlopu jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem przez rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. 

Autopromocja

Z urlopu wychowawczego może skorzystać pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, przy czym do tego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia czyli wcześniejsze umowy, a także pracę u wcześniejszych pracodawców. Warto podkreślić, że czas urlopu wychowawczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze. Istotny jest również fakt, że w trakcie trwania urlopu wychowawczego pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Okres ochrony przed obowiązuje od momentu złożenia wniosku o urlop do zakończenia jego trwania. 

Ile trwa urlop wychowawczy?

Ile wynosi urlop wychowawczy? Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy (3 lata). Jest to uprawnienie pracownika, a nie obowiązek i to pracownik decyduje, ile wolnego na opiekę nad dzieckiem chce wykorzystać.

Wspomniany limit 36 miesięcy przysługuje łącznie obojgu rodzicom. Jedno z rodziców nie może jednak wykorzystać pełnego wymiaru urlopu wychowawczego. Maksymalny wymiar urlopu jaki przysługuje jednemu z rodziców wynosi 35 miesięcy. Zawsze jeden miesiąc należy się drugiemu z rodziców. Jeśli matka skorzystała z 35 miesięcy urlopu wychowawczego, a ojciec nie zdecyduje się na 1 miesiąc urlopu, uprawnienie to przepada. Nie ma możliwości przeniesienia prawa do tego 1 miesiąca.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Co istotne, prawo pracy przepisuje jednoczesne korzystanie z urlopu wychowawczego przez rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. Okres urlopu wykorzystywanego przez rodziców w tym samym czasie mnoży się razy dwa. Maksymalnie może to trwać 18 miesięcy. Wówczas dochodzi do wyczerpania limitu 36 miesięcy urlopu wychowawczego.

Kodeks pracy wylicza 4 sytuacje, kiedy jeden rodzic ma prawo do pełnego wymiaru urlopu (36 miesięcy). 

Należą do nich następujące przypadki:

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

• drugi rodzic dziecka nie żyje,
• drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
• drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu,
• dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.

Urlop wychowawczy – ile części?

Nie ma obowiązku skorzystania z pełnego wymiaru (35 miesięcy dla jednego z rodziców) urlopu wychowawczego. Można wykorzystywać go w częściach. Kodeks pracy reguluje limit 5 części (art. 186 § 8 KP). Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu. Nie muszą one następować bezpośrednio po sobie.

Czy urlop wychowawczy można przedłużyć?

Wszystko zależy od tego, ile miesięcy urlopu zostało już wykorzystanych i ile wniosków zostało złożonych do pracodawcy w tej sprawie. Należy pamiętać, że jedna osoba może skorzystać maksymalnie z 35 miesięcy, składając w tym celu maksymalnie 5 wniosków. 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Odpowiadając na pytanie o przedłużenie urlopu wychowawczego, należy potwierdzić taką możliwość. Nie może być jednak wykorzystany jeszcze pełen wymiar urlopu oraz limit części urlopu.

Urlop wychowawczy 2024 – do kiedy?

Przepisy określają termin skorzystania z urlopu wiekiem dziecka. Do którego roku życia dziecka można skorzystać z urlopu wychowawczego? Do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. 

Szczególną sytuacją jest możliwość wykorzystania urlopu do końca roku, w którym dziecko kończy 18 lat. Jest to przypadek stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka wymagającego osobistej opieki pracownika (i to niezależnie od urlopu wychowawczego wykorzystanego do 6 lat dziecka). Rodzice mają wówczas prawo do kolejnych 36 miesięcy urlopu wychowawczego.

Urlop wychowawczy 2024 - ile płatny?

Czy urlop wychowawczy jest płatny? Jedną z głównych cech urlopu wychowawczego jest jego nieodpłatność. To urlop związany z rodzicielstwem, za który nie przysługuje zasiłek macierzyński (inaczej niż w przypadku urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu ojcowskiego). Urlop wychowawczy to bowiem urlop bezpłatny. Podjęcie decyzji o przejściu na urlop wychowawczy nie należy więc do najłatwiejszych.

Autopromocja

Kodeks pracy 2024. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Urlop wychowawczy – zasiłek wychowawczy

Jedną z możliwości otrzymania pewnego rodzaju wynagrodzenia za czas urlopu wychowawczego jest tzw. zasiłek z mops lub zasiłek wychowawczy. Formalnie stanowi on dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego. Zasiłek wychowawczy to 400 zł miesięcznie. Przysługuje osobom z ustalonym prawem do zasiłku rodzinnego. Kryterium dochodowe dla zasiłku rodzinnego w dalszym ciągu wynosi 674 zł netto na członka rodziny (lub 764,00 zł netto, jeżeli w rodzinie jest dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności).

Wniosek o urlop wychowawczy 2024

Kiedy złożyć wniosek o urlop wychowawczy? Urlopu wychowawczego pracodawca udziela na wniosek pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika (art. 186 §7 zd.3 Kodeksu pracy). 

Autopromocja

ZFŚS
Zasady tworzenia i prowadzenia

Sprawdź

Jeśli jednak wniosek zostanie złożony później niż na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu, pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. Oznacza to, że urlop może rozpocząć się nieco później niż pracownik planował. Tylko od dobrej woli pracodawcy zależy, czy zezwoli na skorzystanie z urlopu od daty wskazanej we wniosku, czy od upływu 21 dni od dnia złożenia dokumentu. Termin ten ustawodawca gwarantuje pracodawcy na przygotowanie zastępstwa podczas nieobecności pracownika, a także przeorganizowanie pracy.

Wniosek o udzielenie pracownikowi urlopu wychowawczego albo jego części zawiera:

1. imię i nazwisko pracownika;
2. imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część;
3. wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko;
4. wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;
5. określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Pobierz wzór wniosku:

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Wniosek o urlop wychowawczy 2024 pdf

Wniosek o urlop wychowawczy 2024 doc

Co ciekawe, pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, składając pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie w tej sprawie.

Dokumenty do wniosku o urlop wychowawczy

Dokumenty niezbędne do wniosku o urlop wychowawczy wymienia § 18 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. Do wniosku dołącza się:

1. oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica albo opiekuna dziecka z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic albo opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem; oświadczenie nie jest wymagane w razie ograniczenia drugiemu rodzicowi albo pozbawienia drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo ograniczenia albo zwolnienia z opieki drugiego opiekuna dziecka;
2. w przypadku, o którym mowa w pkt 1 - kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ograniczeniu albo pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o ograniczeniu albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka albo dokumenty lub oświadczenie pracownika, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania informacji od drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic lub opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem;
3. kopię prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 3 Kodeksu pracy;
4. w przypadku wnioskowania o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy albo o udzielenie części urlopu wychowawczego, której wymiar łącznie z dotychczas wykorzystanym wymiarem urlopu wychowawczego wyniesie 36 miesięcy:

a) odpis skrócony aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 1 Kodeksu pracy, albo

b) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka, gdy rodzice nie są małżeństwem, albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 2 Kodeksu pracy, albo

c) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 9 pkt 3 Kodeksu pracy, albo

d) kopię prawomocnego orzeczenia sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki, w przypadku, o którym mowa w art. 186 § 10 zdanie pierwsze Kodeksu pracy.

Skrócenie urlopu wychowawczego

Pracownik ma możliwość przerwania, a tym samym skrócenia urlopu wychowawczego. Można to zrobić:

• w każdym czasie – za zgodą pracodawcy;
• po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.

Urlop wychowawczy a praca

Czy można pracować podczas urlopu wychowawczego? Przepisy zezwalają na pracę u dotychczasowego, a nawet u innego pracodawcy. Ważne, aby praca zarobkowa nie uniemożliwiała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. 

W przeciwnym wypadku, gdy dojdzie do trwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca może wezwać pracownika do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania (art. 186² § 2 KP).

Urlop wychowawczy – kiedy pracodawca może rozwiązać umowę?

Pomimo okresu ochronnego w trakcie trwania urlopu wychowawczego, pracodawca może w określonych przypadkach rozwiązać stosunek pracy. Wyjątki dotyczą:

• ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
• zajścia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Powrót do pracy po urlopie wychowawczym

Obowiązkiem pracodawcy jest dopuszczenie pracownika po urlopie wychowawczym do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeżeli nie ma takiej możliwości, chociażby z powodu likwidacji stanowiska pracy, pracodawca wyznacza takiej osobie pracę na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem korzystania z urlopu lub na innym stanowisku odpowiednim według jej kwalifikacji. Nowe warunki pracy nie powinny być mniej korzystne od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu. Jest to ważne także w kontekście wynagrodzenia za pracę. 

Urlop wychowawczy po angielsku

Urlop wychowawczy po angielsku to parental leave.