W jaki sposób pracownik może udowodnić pracę w godzinach nadliczbowych

Możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń przez pracownika łączy się z koniecznością znajomości podstaw rządzących postępowaniem sądowym w sprawach pracowniczych, a w szczególności w zakresie postępowania dowodowego.

Wszczęcie sprawy w sądzie

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że niezbędnym warunkiem wszczęcia przez sąd postępowania jest złożenie pozwu. Pracownik wnoszący powództwo nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych (art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Niezwłocznie po wniesieniu pozwu następuje tzw. wstępne badanie sprawy (wyłącznie w sprawach, w których powodem jest pracownik). Przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia ustala, czy pozew spełnia niezbędne wymagania. W przypadku gdy pozew zawiera braki, które uniemożliwiają nadanie dalszego biegu (np. nie załączono odpisu dla strony pozwanej, nie wskazano wartości przedmiotu sporu, nie podano adresu pozwanego itp.), przewodniczący wzywa stronę do uzupełnienia braków, wyznaczając w tym celu termin. Pracownik, występując do sądu, nie musi więc martwić się, że jego pismo nie jest „profesjonalne” lub nie zawiera wszystkich elementów.

Ponadto, jeżeli pismu wszczynającemu postępowanie w sprawie o roszczenie pracownika z zakresu prawa pracy można nadać bieg, mimo że nie odpowiada ono warunkom formalnym, usunięcie braków takiego pisma może nastąpić w toku czynności wyjaśniających lub na rozprawie.

Przykład

Pracownik pracował w nadgodzinach, ale nie ma żadnych dokumentów, które mogłyby to udowodnić. Czy wnosząc pozew o nadgodziny do sądu, musi dołączyć do pozwu dowody?

Pracownik nie musi dołączyć dowodów do pozwu. Przede wszystkim powinien opisać w pozwie, jak świadczył pracę, dlaczego zostawał po godzinach itp. Powinien wskazać dowody – może to zrobić, wskazując np., że pracodawca ma system elektronicznego zapisu wejść i wyjść z pracy, z którego wynika, jak długo pracował, może powołać się na obowiązujący u pracodawcy harmonogram pracy, może wskazać świadków, czy nawet odwołać się do bilingu rozmów telefonicznych, które np. prowadził po godzinach itp. W przypadku wskazania dowodów, które znajdują się w posiadaniu pracodawcy, sąd wezwie pracodawcę do ich przedstawienia.

Postępowanie

Przed rozprawą przewodniczący na podstawie pism procesowych złożonych przez strony może wydać zarządzenia, których celem jest przygotowanie rozprawy. Należą do nich:

• wezwanie strony do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez pełnomocnika,
• żądanie przedłożenia na rozprawę od organu (np. PIP) znajdujących się u niego dowodów, jeżeli strona sama nie może otrzymać tych dowodów,
• wezwanie na rozprawę wskazanych przez stronę świadków,
• wezwanie na rozprawę osób powołanych zgodnie przez strony na biegłych,
• zarządzenie przedstawienia przez stronę dokumentów, przedmiotów oględzin, ksiąg, planów itd.