Jak obliczyć odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub też w tzw. trybie natychmiastowym. W pierwszym przypadku rozwiązania umowy Kodeks pracy ściśle określa, jak długi będzie okres wypowiedzenia. Co do zasady strony mogą ustalić krótszy niż kodeksowy okres wypowiedzenia, pod warunkiem że takie rozwiązanie będzie korzystne dla pracownika. Istnieje jedna sytuacja, w której to pracodawca jednostronną decyzją może skrócić okres wypowiedzenia. Jeżeli wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia maksymalnie do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą skróconą część wypowiedzenia.

Zasady obliczania odszkodowania

Odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia oblicza się na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. Niemniej jednak samo wyliczanie odszkodowania następuje na zasadach, jakie są stosowane przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Jak obliczać okresy wypowiedzenia >>

W związku z tym odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia ustala się z wyłączeniem m.in.:

• wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
• ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
• odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy,
• należności przysługujących pracownikowi zgodnie z przepisami ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców – w okresie objęcia go przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy (§ 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r.).

Pozostałe składniki powinny być uwzględnione przy obliczaniu odszkodowania. Niemniej jednak sposób ich zaliczenia zależy od tego, czy są to stałe czy zmienne składniki. Jeżeli pracownik otrzymuje stałe składniki wynagrodzenia, należy wziąć pod uwagę ich wysokość z dnia rozwiązania stosunku pracy. Natomiast zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż miesiąc, uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających rozwiązanie umowy o pracę, bierze się pod uwagę w przeciętnej wysokości z okresu tych 3 miesięcy.

Jeżeli pracownikowi przysługiwały też inne zmienne składniki za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania umowy o pracę, uwzględnia się je również w średniej wysokości z tego okresu.

WAŻNE!

Podczas obliczania odszkodowania za skrócony okres wypowiedzenia nie bierzemy pod uwagę współczynnika urlopowego.

Przykłady

Pracodawca z powodu likwidacji działalności gospodarczej musi rozwiązać z pracownikiem umowę na czas nieokreślony. Pracownik był zatrudniony ponad 3 lata, a zatem obowiązuje go 3-miesięczny okres wypowiedzenia.

Dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy w zakładzie jest poniedziałek. Pracodawca wypowiedział umowę 16 maja 2011 r., w związku z tym umowa rozwiązałaby się 31 sierpnia 2011 r. Pracodawca skrócił jednak okres wypowiedzenia o 2 miesiące, w związku z tym umowa rozwiąże się z końcem czerwca 2011 r. Za skrócony o 2 miesiące okres wypowiedzenia pracownikowi należy się odszkodowanie.

Pracownik wynagradzany jest stawką godzinową w wysokości 23 zł. Ponadto otrzymuje premię regulaminową, która wyniosła:

• w maju – 247 zł,
• w kwietniu – 300 zł,
• w marcu – 324 zł.

Średnia wysokość premii z tego okresu to 290,33 (871 zł : 3).

Wynagrodzenie, jakie pracownik w tym czasie uzyskał, wyniosło:

• w maju – 168 godz. x 23 zł = 3864 zł,
• w kwietniu – 168 godz. x 23 zł = 3864 zł,
• w marcu – 184 godz. x 23 zł = 4232 zł.

Średnia pensja z ostatnich 3 miesięcy to 3986,67 zł (11 960 zł : 3).

W związku z tym przez 3 miesiące poprzedzające zwolnienie z pracy pracownik zarobił średnio 4277 zł (290,33 zł + 3986,67 zł). Ponieważ pracodawca skrócił okres wypowiedzenia o 2 miesiące, kwotę tę należy pomnożyć przez 2:

4277 zł x 2 = 8554 zł.

Za skrócony o 2 miesiące okres wypowiedzenia pracownik powinien otrzymać odszkodowanie w wysokości 8554 zł.

***

Pracownik wynagradzany jest stałą stawką miesięczną w wysokości 2900 zł. Ponadto otrzymuje premię regulaminową. Pracodawca zdecydował się rozwiązać z pracownikiem umowę i skrócić okres wypowiedzenia o 1 miesiąc. W związku z tym czerwiec 2011 r. jest ostatnim miesiącem pracy pracownika. Dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy w zakładzie to sobota.

Pracownik otrzymał premie w następującej wysokości:

• w maju – 250 zł (przepracował 21 dni),
• w kwietniu – 159 zł (przepracował tylko 15 dni z powodu choroby),
• w marcu – 279 zł (przepracował 23 dni).

Aby obliczyć odszkodowanie za skrócony o 1 miesiąc okres wypowiedzenia, należy:

• ustalić kwotę premii z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozwiązania stosunku pracy: 250 zł + 159 zł + 279 zł = 688 zł,
• zsumować dni pracy, za które wypłacono pracownikowi premie: 21 + 15 + 23 = 59,
• obliczyć stawkę premii za 1 dzień: 688 zł : 59 = 11,66 zł,
• uzupełnić wynagrodzenie uzyskane w 3-miesięcznym okresie, którego pracownik nie wypracował w kwietniu z powodu choroby; w tym celu należy stawkę za 1 dzień premii pomnożyć przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby, gdyby nie chorował: 11,66 zł x (21 + 20 + 23) = 11,66 zł x 64 dni = 746,24 zł,
• ustalić średnią wysokość premii z ostatnich 3 miesięcy: 746,24 zł : 3 = 248,74 zł,
• ustalić średnią wysokość pensji za ostatnie 3 miesiące pracy: 2900 zł + 248,74 zł = 3148,74 zł.

Ponieważ pracodawca skrócił okres wypowiedzenia o 1 miesiąc, pracownikowi będzie się należało odszkodowanie w wysokości 3148,74 zł.

Podstawa prawna:

• art. 36¹ § 1 Kodeksu pracy,
• § 15–17 rozporządzenia MPiPS z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.),
• § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).