Stosunek pracy pracownika - radnego

Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest zasada wolności zatrudnienia, która stanowi, że każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy (art. 10 § 1 k.p.). Nikomu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu. Jednak istnieją przepisy, które tę swobodę zatrudnienia ograniczają. Należy do nich m.in. ustawa o samorządzie gminnym, która wprowadziła pewne ograniczenia w zatrudnieniu radnego.

Ograniczenia dla radnego

Z radnym nie może być nawiązywany stosunek pracy w urzędzie gminy, w której radny uzyskał mandat, a ponadto radny nie może pełnić funkcji kierownika gminnej jednostki organizacyjnej oraz jego zastępcy (art. 24a ustawy o samorządzie gminnym, zwanej dalej u.s.g.). Konsekwencją złamania tego zakazu jest wygaśnięcie mandatu (art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zwanej dalej Ordynacją). Gdy jednak radny pozostawał już w stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskał mandat, czy też wykonuje już funkcję kierownika lub jego zastępcy w jednostce organizacyjnej tej gminy, przed przystąpieniem do wykonywania mandatu jest zobowiązany złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy (art. 24b u.s.g.).

Sytuacja pracowników szczególnie chronionych w czasie zwolnień grupowych >>

Otrzymuje on wtedy urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu, bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do 3 miesięcy po zakończeniu tego urlopu.

WAŻNE!

Wójt (burmistrz, prezydent) nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej (art. 24d u.s.g.).

Oprócz wyżej wymienionych ograniczeń ustawa o samorządzie gminnym nie wprowadza żadnych zakazów w kwestii stosunku pracy radnego u innego pracodawcy niż urząd gminy. Należy jednak pamiętać, aby – będąc radnym i pozostając w jakimkolwiek stosunku pracy – nie narazić się na zarzut nadużywania funkcji radnego. Radni bowiem nie mogą podejmować dodatkowych zajęć mogących podważyć zaufanie wyborców oraz nie mogą powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami (art. 24e ust. 2 u.s.g.).