REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakład czy oddział – kto jest pracodawcą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Marek
Andrzej Marek

REKLAMA

Status pracodawcy może posiadać wyodrębniony finansowo i organizacyjnie oddział firmy, jeżeli samodzielnie zatrudnia pracowników.

Z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (zwanej dalej ustawą o zwolnieniach grupowych) wynika, że ma ona zastosowanie do pracodawcy, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników. Wystąpiła tutaj pewna sprzeczność z prawem unijnym, tj. dyrektywą Rady nr 98/59/WE w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych. Ustawa posługiwała się pojęciem pracodawca, a dyrektywa – zakład. Nie są to pojęcia tożsame. Wprowadzenie postanowień dyrektywy do krajowego porządku prawnego było głównym powodem uchwalenia nowej ustawy o zwolnieniach grupowych.

REKLAMA

Procedura przeprowadzenia zwolnień grupowych >>

Zakład pracy to nie zawsze pracodawca

REKLAMA

Przyjęcie określonego modelu pracodawcy jest podstawowym problemem, który należy rozstrzygnąć, aby prawidłowo zastosować przepisy ustawy. Dotyczy to w szczególności struktur złożonych funkcjonujących w obrocie prawnym (także w stosunkach pracowniczych). Ponieważ ustawa o zwolnieniach grupowych nie wprowadza własnej definicji pracodawcy, należy odwołać się w tym zakresie do przepisów Kodeksu pracy. Stanowi on, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników (art. 3 k.p.).

Precyzyjne określenie, kto jest pracodawcą, może stwarzać problemy szczególnie w przypadku podmiotów o rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Nie zawsze jest jasne, czy pracodawcą jest osoba prawna (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka akcyjna jako całość), czy mniejsze jednostki wchodzące w skład jej struktury organizacyjnej (np. oddziały) jako tzw. pracodawcy wewnętrzni. W wyroku z 6 listopada 1991 r. Sąd Najwyższy wskazał, że każda osoba prawna jest zakładem pracy w rozumieniu art. 3 k.p. dla zatrudnionych przez nią pracowników, chyba że dla niektórych z nich za zakład pracy należy uznać jednostkę organizacyjną stanowiącą jakąś jej część składową (I PRN 47/91). Orzeczenie jest konsekwencją poglądu, że to funkcja organizacyjna i zarządcza podmiotu będącego pracodawcą jest podstawową przesłanką uznania danego podmiotu za pracodawcę. Natomiast druga koncepcja pracodawcy eksponuje sferę majątkową i osobowość prawną podmiotu. Decyduje tutaj kwestia, jaki podmiot jest właścicielem. Wyrazem tego poglądu jest wyrok Sądu Najwyższego z 20 września 2005 r., w którym uznano, że spółka akcyjna może być pracodawcą dyrektora jej oddziału terenowego (II PK 413/04).

Oddział może być pracodawcą

W orzecznictwie – w przypadku struktur złożonych – utrzymuje się tendencja do uznawania za pracodawcę jednostek niższego szczebla. W uchwale z 24 listopada 1992 r. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że okręgowe inspektoraty pracy wchodzące w skład Państwowej Inspekcji Pracy są pracodawcami w rozumieniu art. 3 k.p. (I PZP 59/92). Podobnie w wyroku z 11 września 1998 r. wskazał, że zmiany organizacyjne wprowadzone 1 stycznia 1994 r., w których wyniku szkoły podstawowe są prowadzone przez gminy, nie oznaczają, że szkoły przestały być pracodawcami dla zatrudnionych w nich nauczycieli i innych pracowników (II UKN 196/98).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przeniesienie pracownika do innego oddziału >>


Trudności w przyjęciu określonej koncepcji pracodawcy (zarządczej lub właścicielskiej) występują przede wszystkim w przypadku osób prawnych o rozbudowanej strukturze (np. spółek kapitałowych). Oddziały takiej spółki mają zazwyczaj wyodrębnienie organizacyjne i majątkowe pozwalające na samodzielne zatrudnianie pracowników. Z punktu widzenia przepisów Kodeksu pracy mogą one mieć zatem status pracodawcy dla zatrudnionych w nim pracowników.

Rozbudowana struktura a zwolnienia grupowe

W procedurze zwalniania pracowników mogą wziąć udział związki zawodowe i może mieć ono charakter grupowy w zależności od tego, czy uznamy za pracodawcę większą czy mniejszą jednostkę organizacyjną (czyli odpowiednio – całe przedsiębiorstwo czy tylko jego oddział). W orzecznictwie Sądu Najwyższego widać jednak wyraźną tendencję do uznawania za pracodawców jednostki niższego szczebla.

Jakie są skutki niezastosowania przepisów o zwolnieniach grupowych do pracowników zatrudnionych na czas określony >>

Jeśli uznamy, że pracodawcą może być część osoby prawnej, to o tym, czy zwolnienie ma charakter grupowy, będzie decydować liczba pracowników zwalnianych u danego pracodawcy (w oddziale spółki). Nie można natomiast brać wówczas pod uwagę liczby pracowników zwalnianych w innych jednostkach organizacyjnych (innych oddziałach mających formalnie status odrębnych pracodawców) prowadzonych przez tę samą osobę prawną.

Przykład

REKLAMA

Spółka akcyjna ma 3 oddziały w różnych miejscowościach. Oddziały te – zgodnie ze statutem spółki – są wyodrębnione organizacyjnie i finansowo, a dyrektor każdego z nich ma możliwość samodzielnego zawierania umów o pracę z pracownikami oddziału. W spółce tej na mocy uchwały zarządu, zgodnej z opracowanymi wcześniej przez zgromadzenie wspólników kierunkami działalności, przyjęto plan restrukturyzacji, etatyzację i związaną z tym konieczność zmniejszenia zatrudnienia. W każdym z oddziałów dyrektor opracował plan działań zakładający zmniejszenie zatrudnienia. W całej spółce zatrudnionych jest 200 pracowników (I oddział – 80, II – 70, a w III – 50 pracowników). W ciągu 30 dni wypowiedzenia z przyczyn ekonomicznych otrzymało: w pierwszym oddziale – 9 pracowników, w drugim – 8, a w trzecim – 5. W całej spółce w ciągu 30 dni wypowiedzenie otrzymało łącznie 22 pracowników (a zatem powyżej wymaganego do zwolnienia grupowego pułapu 10% pracowników). Ale ze względu na to, że pracodawcami są poszczególne oddziały spółki, należy brać pod uwagę liczbę zwalnianych pracowników w każdym oddziale osobno.

Ponieważ oddziały zatrudniają poniżej 100 pracowników, w żadnym z nich nie doszło do zwolnienia grupowego (w żadnym nie zwolniono 10 pracowników, a zatem były to zwolnienia indywidualne w rozumieniu art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych). Nie było zatem potrzeby przeprowadzania przez poszczególne oddziały (jako pracodawców) procedury zwolnień grupowych. Wymagana jest natomiast tzw. związkowa konsultacja indywidualna uregulowana w art. 38 k.p.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 6 listopada 1991 r. (I PRN 47/91, OSP 1992/7/151),
  • wyrok SN z 11 września 1998 r. (II UKN 196/98, OSNP 1999/18/589),
  • wyrok SN z 20 września 2005 r. (II PK 413/04, OSNP 2006/13–14/211),
  • uchwała SN z 24 listopada 1992 r. (I PZP 59/92, OSNC 1993/4/49).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia nowej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przez GUS. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

REKLAMA

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

Nie możemy zgubić człowieczeństwa

Rozmowa z Katarzyną Oksińską, dyrektorką Departamentu HR w Centralnym Ośrodku Informatyki, o tym, jak budować motywację do pracy w firmie sektora publicznego.

Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

REKLAMA

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

2 dni plus do urlopu wypoczynkowego za każde 5 lat pracy. Co się dzieje z propozycją… Nie słychać o niej w kampanii prezydenckiej 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

REKLAMA