REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nadgodziny – konsekwencją zmiany czasu na zimowy

Anna Czajkowska

REKLAMA

W nocy 31 października nastąpi zmiana czasu letniego na zimowy. Dla wykonujących pracę tej nocy oznacza to wydłużenie czasu pracy.

Praca ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy jest pracą w godzinach nadliczbowych. Zasadą jest, że pracodawca nie może planować pracy w nadgodzinach.

REKLAMA

Autopromocja

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie (art. 151 k.p.):

  • konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
  • szczególnych potrzeb pracodawcy.

Przejścia z czasu letniego na zimowy nie można przyporządkować do żadnego z tych przypadków. Należy jednak przyjąć, że zmiana czasu stanowi wyjątek od zakazu planowania pracy nadliczbowej z tego względu, że pracodawca nie ma żadnego wpływu na jej zaistnienie.

Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe w razie rozpoczęcia pracy w trakcie miesiąca >>

Zmiana czasu w systemie podstawowym

W podstawowym systemie czasu pracy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 k.p.). Zatrudniony w tym systemie, który z powodu zmiany czasu na zimowy będzie wykonywać pracę przez 9 zamiast 8 godzin, przekroczy dobowy wymiar czasu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ponadwymiarowy czas pracy powinien zostać zrekompensowany pracownikowi przez:

  • wypłatę wynagrodzenia wraz z odpowiednim dodatkiem (art. 1511 § 1 pkt 1 k.p.),
  • udzielenie czasu wolnego w wymiarze równym czasowi przepracowanemu na wniosek pracownika (art. 1512 § 1 k.p.) albo w wymiarze o połowę wyższym niż czas przepracowany przy braku wniosku (art. 1512 § 2 k.p.).

Zmiana czasu przy innych systemach

Pracą w godzinach nadliczbowych jest nie tylko praca ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, ale także ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (art. 151 k.p.). Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy występuje w systemie równoważnego czasu pracy, pracy w ruchu ciągłym, skróconym tygodniu pracy i pracy weekendowej. Uprawnienia pracownika z tytułu pracy nadliczbowej w tych systemach są takie same jak w systemie podstawowym.

System równoważnego czasu pracy wyróżnia się tym, że w jego ramach dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin. Gdyby w konkretnym przypadku pracownik zatrudniony w tym systemie zobowiązany był świadczyć pracę o godzinę dłużej niż wynikałoby to z jego przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy (np. 13 zamiast 12 godzin), wówczas mielibyśmy do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych. Ponadto przedłużony dobowy wymiar czasu pracy powinien być równoważony dniami wolnymi lub krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach. Może więc zaistnieć sytuacja, w której – w związku z koniecznością zrównoważenia pracy w dniu o przedłużonym wymiarze czasu pracy – pracownikowi przypadnie do przepracowania w innym dniu 8 lub odpowiednio mniej godzin.

Jeśli dojdzie do tego 31 października, dodatkowa godzina pracy będzie godziną nadliczbową i jako taka powinna być odpowiednio wynagrodzona albo zrekompensowana czasem wolnym.

Wzór wniosku o udzielenie czasu wolnego >>

Podobne reguły związane z dodatkową godziną pracy dotyczą pozostałych dwóch wariantów równoważnego czasu pracy zastrzeżonego dla pracy przy dozorze urządzeń i w pogotowiu do pracy (art. 136 k.p.) oraz przy pilnowaniu i ochronie, w zakładowych strażach pożarnych i służbach ratowniczych (art. 137 k.p.). W pierwszym przypadku dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nie więcej niż do 16 godzin, w drugim – do 24 godzin. Przekroczenie ustalonych pułapów z powodu zmiany czasu na zimowy będzie kwalifikowane jako praca w godzinach nadliczbowych.


W systemie czasu pracy w ruchu ciągłym także może zaistnieć praca w godzinach nadliczbowych w związku z przekroczeniem norm wynikających z ustalonego rozkładu czasu pracy. Stanie się tak, jeśli w danym dniu dobowy wymiar czasu pracy zostanie przedłużony (nie więcej niż do 12 godzin), a pracownik będzie świadczyć pracę ponad ten przedłużony wymiar.

Udzielanie wolnego za pracę w soboty, niedziele, święta oraz w godzinach nadliczbowych >>

Także w systemie skróconego tygodnia pracy wykonywanie pracy odbywa się w ramach przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy. Jeśli wykonywanie pracy przypadnie w porze nocnej w ostatnim dniu października, przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do granicy 12 godzin zwiększy się o kolejną godzinę. Podobny efekt da praca w systemie pracy weekendowej (art. 144 k.p.), gdyż zmiana czasu następuje tradycyjnie w nocy z soboty na niedzielę.

Nietypowe skutki zmiany czasu pracy

W systemie przerywanego czasu pracy przy zmianie czasu z letniego na zimowy może dojść do przekroczenia limitu godzin pracy. Czas pracy powinien być tak rozplanowany, aby łączny wymiar czasu pracy wynosił maksymalnie 8 godzin, a przerwa niewliczana do czasu pracy – 5 godzin. Praca świadczona ponad limit w dniu zmiany czasu w tym systemie jest pracą nadliczbową.

WAŻNE!

Poza przypadkami przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy, na potrzeby zmiany czasu, dopuszczalne jest także skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 k.p.

W szczególnej sytuacji znajdują się pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dodatkowa godzina pracy nie będzie w każdym przypadku uprawniać pracownika do żądania wypłaty dodatku do wynagrodzenia. Godziny nadliczbowe nie wiążą się z przekroczeniem indywidualnego dziennego wymiaru czasu pracy pracownika, lecz normy dobowej. Prawo do dodatku będzie wymagalne dopiero, jeśli przekroczony zostanie wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę.

Dodatkowa godzina w harmonogramie i ewidencji czasu pracy

Zmiana czasu nie powinna być pomijana w harmonogramach pracy, a tym bardziej w ewidencji czasu pracy. Rozplanowanie czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym z uwzględnieniem dodatkowej godziny pracy w nocy 31 października jest dozwolone na zasadzie wyjątku. Dzięki temu pracodawca ma pewien margines decyzyjny. Może chociażby uzgodnić z pracownikami sposób i termin „odbioru” przepracowanej godziny.

Jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy >>

Ewidencja czasu pracy jest podstawą do rozliczania czasu pracy, dlatego też koniecznie musi uwzględniać czas rzeczywiście przepracowany. Informacja o dłuższej pracy z powodu odwołania czasu letniego musi być uwidoczniona w ewidencji, bez względu na to czy była przewidziana w harmonogramie. Należy również zaznaczyć, jak zostanie zrekompensowana.

Podstawa prawna:

  • art. 129, 135–149, 151–1513 Kodeksu pracy,
  • ustawa z 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2004 r. nr 16, poz. 144),
  • rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 23 grudnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2009–2011 (DzU nr 236, poz. 1627).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
To grozi już od 8400 zł netto. 3200 zł podatku PIT od 10 000 zł [Podstawa opodatkowania]

Po podwyżkach inflacyjnych coraz więcej osób jest zagrożonych podatkiem 32%. Niewielu z nad wie, że wynagrodzenie brutto: 11 879 zł i netto 8 427,85 zł jest dochodem granicznym między stawką 12% a 32%. Wiadomo, że niewielu z nas zarabia powyżej 8500 zł netto pensji podstawowej. Ale jak się uwzględni premie i zlecenia dodatkowe, to okaże się, że osób zagrożonych stawką 32% jest dużo więcej niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Kwota wolna od podatku 60 000 zł oddala się i oddala. Pewnym ratunkiem może być wpłata przeszło 9000 zł na IKZE. Da to odpis podatkowy około 3000 zł. 

Wykorzystaj póki możesz, bo te dni nie przejdą na 2025 r. [nie chodzi o urlop]

W prawie pracy jest kilka uprawnień dla pracowników, które są ściśle związane z danym rokiem kalendarzowym. Jednym z nich jest np. okazjonalna praca zdalna. Niewykorzystana w 2024 r. nie przejdzie na 2025 r. Podobnie jest z urlopem opiekuńczym czy ze zwolnieniem z pracy z powodu działania siły wyższej. Mamy jeszcze czas w grudniu na wykorzystanie pewnych uprawnień, które nie odwracalnie przepadną w nowym roku.

Sprawdź czy masz prawo do trzynastki w 2024 r. Nie dla każdego prawo do dodatkowego rocznego wynagrodzenia

W pewnych sytuacjach pracownicy szeroko pojętej budżetówki mogą nie otrzymać za 2024 r. dodatkowego rocznego wynagrodzenia, tzw. trzynastki. Ważny jest okres zatrudnienia oraz jakoś świadczonej pracy.

Likwidacja stanowiska pracy. Jaka odprawa w 2025 r.? [PORADA]

Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę zmianie ulegną również inne świadczenia m.in. maksymalna wysokość odprawy, która przysługuje pracownikowi zwalnianemu z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pracodawcy. Jaka kwota będzie obowiązywała od 1 stycznia 2025 r.? Kiedy likwidacja stanowiska pracy uprawnia do otrzymania odprawy?

REKLAMA

5 świadczeń dla pracowników niepełnosprawnych w 2025 r.

5 świadczeń dla pracowników niepełnosprawnych w 2025 r.: dodatkowy urlop dla osób niepełnosprawnych w 2025 r., dofinansowanie do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, świadczenie rehabilitacyjne, renta z tytułu niezdolności do pracy, ulga rehabilitacyjna.

Czy 8 grudnia to niedziela handlowa? W grudniu aż dwie niedziele handlowe!

Zbliża się okres Świąt Bożego Narodzenia. Przedsiębiorcy z zakresu handlu już zacierają ręce. W grudniu 2024 r. będą aż dwie niedziele handlowe, a na dodatek w dniu 24 grudnia też zrobimy zakupy. Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać o karze, która grozi za pracę w handlu po 14:00. Może to być nawet do 100 000 zł.

Sejm uchwalił dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Od kiedy będzie przysługiwać?

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowelizacja zakłada zwiększenie dopłat do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością o około 15 proc. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Interpelacja poselska: Czy dodatek wiejski przysługuje nauczycielowi bez wymaganego przygotowania pedagogicznego?

Dodatek wiejski przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców i posiadającemu określone kwalifikacje. Czy nauczyciel legitymujący się właściwym wykształceniem lecz nieposiadający przygotowania pedagogicznego, ma wymagane kwalifikacje do uzyskania dodatku wiejskiego?

REKLAMA

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych – od lipca 2024 r. czy od stycznia 2025 r.?

Posłowie pracują nad nowelizacją przepisów o dofinansowaniu wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Jedną z rozstrzyganych kwestii jest termin, od którego waloryzacja wejdzie w życie. W grę wchodzi 1 stycznia 2025 r. lub 1 lipca 2024 r.

Rotacja pracowników - przyczyny i środki zaradcze. Dlaczego w niektórych firmach pracownicy spędzają lata a z innych szybko odchodzą?

W niektórych firmach pracownicy spędzają długie lata, w innych ich rotacja jest wysoka i wydaje się niezrozumiała. Skąd wynika różnica? Sprawne zarządzanie rotacją może znacząco wpłynąć na koszty firmy i jej sukces. Poniżej przedstawiam szczegółowe przyczyny rotacji oraz działania, które pomagają ją zmniejszyć

REKLAMA