Odpowiedzialność nietrzeźwego pracownika

Pracownik, który stawia się do pracy w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi) lub po użyciu alkoholu (powyżej 0,2 promila), nie tylko naraża się na dyscyplinarne zwolnienie z pracy, ale także odpowiada w pełnej wysokości za wyrządzoną pracodawcy szkodę.

WAŻNE!

Przyjmuje się, że osoba nietrzeźwa działa umyślnie, tj. chce wyrządzić szkodę pracodawcy lub przynajmniej na taką ewentualność się godzi. A zatem nie ma tu znaczenia waga naruszonych obowiązków i rozmiar szkody.

W praktyce bardzo istotne jest jednak połączenie konkretnego zdarzenia ze stanem, w jakim znajduje się pracownik. Ciężar dowodu spoczywa w tym przypadku na pracodawcy. Oznacza to, że jest on zobowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność oraz wysokość powstałej szkody.

Nietrzeźwy pracownik może otrzymać odszkodowanie >>

Aby pracownik ponosił odpowiedzialność, muszą zaistnieć 3 przesłanki:

• szkoda,

• wina umyślna (wystarczające jest tu wykazanie stanu po użyciu alkoholu),

• związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą.

Co istotne, przesłanki powyższe muszą być spełnione łącznie – wyeliminowanie choćby jednej z nich uniemożliwia odzyskanie pełnej rekompensaty od pracownika.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Przede wszystkim szkoda musi być następstwem działania lub zaniechania pracownika w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 28 maja 1976 r., samowolne użycie samochodu pracodawcy przez pracownika do własnych celów po zrealizowaniu objętego treścią stosunku pracy zadania i udzielonego mu polecenia, określającego cel, sposób i czas używania tego samochodu, nie jest wykonywaniem obowiązków pracowniczych i wykracza poza treść wiążącego strony stosunku pracy. Za wynikłą stąd szkodę dla pracodawcy odpowiada on na podstawie przepisów prawa cywilnego (IV PR 49/76).

Obowiązek poddania się badaniom stwierdzającym stan trzeźwości pracowników >>

WAŻNE!

Odszkodowanie z winy nieumyślnej ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Jeżeli pracownik działał umyślnie, jest zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.

Przesłanki odpowiedzialności

Sprawą podstawową przy dochodzeniu odszkodowania jest udowodnienie przesłanek odpowiedzialności. Jeśli pracodawca nie dowiedzie winy, to pracownik zostanie uwolniony od odpowiedzialności. Na pracodawcy spoczywa ciężar dowodu jedynie przy odpowiedzialności za szkody wyrządzone w mieniu niepowierzonym. Jeśli pracodawca nie wykaże w sposób wystarczający wszystkich przesłanek składających się na zakres odpowiedzialności odszkodowawczej danego pracownika, to odpada obowiązek naprawienia szkody i w razie sporu sądowego powództwo mimo wykazanej nietrzeźwości pracownika zostanie oddalone.

Układ tabelaryczny przesłanek

@RY1@i26/2010/003/i26.2010.003.000.0006.101.jpg@RY2@

Związek przyczynowy

Jest to obiektywna więź między zachowaniem pracownika a uszczerbkiem majątkowym i wskazuje, dlaczego fakt uszczerbku jest podstawą przypisania odpowiedzialności konkretnej osobie. Pracownik odpowiada za „normalne następstwa”, czyli następstwa typowe, które z reguły lub w zwykłym porządku rzeczy łączą się z jego zachowaniem.

O dobrych praktykach postępowania z pracownikami nadużywającymi alkoholu >>

Przykład

Pracownik spółki z o.o. wyrządził pracodawcy szkodę przez zlecenie wyprodukowania nieprawidłowej liczby etykiet znaczących towary żywnościowe. Według zeznań współpracowników pracował on wtedy w stanie nietrzeźwości. Po rozstaniu się z pracownikiem w trybie dyscyplinarnym pracodawca złożył w sądzie powództwo o zapłatę 45 000 zł tytułem wyrównania szkody. Postępowanie dowodowe (głównie zeznania świadków) wykazało jednak, że szkoda wyniosła 20 000 zł, a pozostałe 25 000 zł zostało przez pracodawcę doliczone niezgodnie ze stanem faktycznym. W związku z tym, że pracodawca nie był w stanie udowodnić pełnej wysokości tego żądania, powództwo co do 25 000 zł zostało oddalone.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Warunkiem odpowiedzialności materialnej pracownika na podstawie art. 122 k.p. jest nie tylko umyślne niedopełnienie przez niego obowiązku nadzoru nad mieniem powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się, lecz także objęcie wyrządzenia szkody umyślnością – zamiar bezpośredni lub ewentualny (wyrok SN z 24 października 1997 r., I PKN 264/97).

Podstawa prawna:

• art. 122 Kodeksu pracy,

• wyroki Sądu Najwyższego z:

– 28 maja 1976 r. (IV PR 49/76, OSP 1979/1/16),

– 24 października 1997 r. (I PKN 264/97, OSNP 1998/19/562).